Người phụ nữ 63 tuổi sống trong căn phòng 9 m2, chỉ đủ kê một chiếc giường tầng, bàn gấp và góc bếp nhỏ. Trần nhà thấp đến mức người lớn không thể đứng thẳng lưng.
Mọi thứ trong nhà đều tạm bợ. Tường và vách ngăn dựng bằng ván ép mỏng. Bếp gas mini đặt sát giường ngủ, khói nấu nướng bốc lên ám đen trần nhà. Bà Yip biết chỉ một sơ suất nhỏ, cả căn phòng có thể bốc cháy như một hộp diêm.
Không gian chật hẹp trong một chung cư 9m2 ở Hong Kong. Ảnh: Guardian
Năm ngoái, một đám cháy bùng phát ở tầng trên khiến khói đen bao trùm cả khu nhà. Bà và người con trai 31 tuổi hoảng loạn tháo chạy ra hành lang, chen chúc giữa dòng người kẹt cứng ở cầu thang bộ. Con trai bà mắc bệnh hen suyễn nặng do sống lâu trong môi trường ẩm thấp và khói bếp. Bác sĩ cảnh báo nếu tiếp tục bám trụ ở đây, tính mạng anh sẽ bị đe dọa.
Hai mẹ con đã nộp đơn xin nhà ở xã hội suốt 11 năm nhưng chưa tới lượt. Hàng ngày, bà Yip dậy từ 5h sáng đi làm giúp việc và chỉ trở về khi đồng hồ điểm 23h. Đồng lương ít ỏi chỉ vừa đủ trả tiền thuê nhà và trang trải sinh hoạt phí cho hai mẹ con.
Tại Hong Kong, hơn 220.000 người đang sống trong khoảng 110.000 căn hộ chia nhỏ. Đa số họ là người già, lao động nhập cư và các gia đình thu nhập thấp. Những căn hộ này thường rộng 5-12 m2, được ngăn ra từ các căn hộ cũ. Hệ thống dây điện chằng chịt, ổ cắm nối chồng lên nhau tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cực lớn.
Bên trong một ngôi nhà "quan tài" ở Sham Shui Po, Hong Kong. Ảnh: The Guardian
Ông Chan Wai-keung, 71 tuổi, sống một mình trong căn phòng 6 m2 ở Yau Ma Tei từ năm 2010. Ông không bao giờ dám bật bếp điện quá 10 phút vì sợ đường dây cũ kỹ quá tải. Tháng 11/2023, một vụ hỏa hoạn trong tòa nhà đã khiến 3 người thiệt mạng và 11 người bị thương. Lần đó, ông Chan bị bỏng tay khi cố cứu hàng xóm.
Lối thoát hiểm duy nhất của tòa nhà thường xuyên bị chủ nhà xích khóa lại. Ông Chan phải để sẵn một chiếc búa nhỏ đầu giường, sẵn sàng đập tường để thoát thân nếu "bà hỏa" ghé thăm.
Sống cùng tòa nhà với ông Chan là cô Mandy Leung, 36 tuổi, một bà mẹ đơn thân cùng hai con gái nhỏ. Trong căn phòng chật chội, cô phải nối chồng 14 ổ cắm điện để sử dụng các thiết bị thiết yếu. Hai đứa trẻ lớn lên trong nỗi ám ảnh về lửa. Chúng giật mình thon thót mỗi khi nghe tiếng còi cứu hỏa hay tiếng nổ lách tách từ dây điện. Có lần, để thoát khỏi đám cháy, họ đã phải nhảy từ lan can tầng 3 xuống mái tôn bên dưới.
Với mức lương 1.670 USD, Mandy phải chi hầu hết cho tiền thuê nhà, chỉ còn lại khoảng 510 USD cho mọi chi phí sinh hoạt của ba mẹ con tại thành phố đắt đỏ nhất thế giới.
Một nhân viên xã hội Hong Kong đến kiểm tra tình hình người dân ở "nhà quan tài". Ảnh: The Guardian
Chính quyền Hong Kong đã công bố kế hoạch xây dựng thêm 50.000 căn nhà ở xã hội tạm thời và tăng cường kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy. Tuy nhiên, tính đến tháng 2/2025, mới chỉ có khoảng 6.800 căn hoàn thành, trong khi danh sách chờ đã vượt quá 260.000 hộ. Thời gian chờ đợi trung bình kéo dài từ 6 đến 11 năm.
Tổ chức SoCO (Hiệp hội Tổ chức Cộng đồng) cảnh báo nếu không có các biện pháp tái định cư khẩn cấp, hàng chục nghìn người như bà Yip, ông Chan hay mẹ con cô Mandy sẽ vẫn phải tiếp tục đánh cược mạng sống trong những "cỗ quan tài dễ cháy" này thêm nhiều năm nữa.
Trong khi đó, bà Yip vẫn thức mỗi đêm, lắng nghe từng tiếng động nhỏ trong tòa nhà cũ kỹ, sợ có hỏa hoạn. "Tôi không dám mơ đến một căn nhà rộng rãi. Tôi chỉ mong trước khi chết, con trai mình được sống ở nơi không phải sợ cháy mỗi đêm", bà nói.
Ngọc Ngân (Theo Guardian)