Khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong 5 trường hợp sau:
- Không có di chúc;
- Di chúc không hợp pháp;
- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
- Cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Tài sản của bố bạn Văn sẽ được xử lý dựa theo quy định này, do thuộc trường hợp đầu tiên: Không có di chúc.
Điều 651 Bộ luật này cũng quy định về người thừa kế theo pháp luật. Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chế, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Chiếu theo các quy định này, bố của bạn Văn chết không để lại di chúc, nên di sản của ông sẽ chia theo pháp luật cho các những người thuộc các hàng thừa kế.
Việc chia thừa kế sẽ tùy thuộc vào một trong hai trường hợp sau:
1. Nếu có căn cứ để xác định căn hộ bố bạn Văn đứng tên và tài khoản tiết kiệm ngân hàng mang tên ông là tài sản riêng của ông thì 3 anh em bạn Văn và mẹ bạn Văn sẽ là hàng thừa kế thứ nhất.
Do bố mẹ bạn Văn mới chỉ ly thân, chưa được Tòa án công nhận đã ly hôn nên vẫn được coi là vợ chồng hợp pháp. Di sản của bố bạn Văn sẽ được chia thành 4 suất thừa kế bằng nhau cho 4 người là 3 anh em bạn Văn và mẹ bạn Văn.
2. Nếu không có căn cứ để xác định căn hộ bố bạn Văn đứng tên và tài khoản tiết kiệm ngân hàng mang tên ông là tài sản riêng của ông, di sản đó được coi là tài sản chung của vợ chồng (tức bố và mẹ bạn Văn).
Trong trường hợp đó, di sản của ông sẽ được chia thành 2 phần. Mẹ bạn Văn được hưởng một phần (50%). 50% còn lại được coi là di sản của bố bạn, sẽ được chia làm 4 suất thừa kế bằng nhau cho 4 người ở hàng thừa kế thứ nhất là 3 anh em bạn Văn và mẹ bạn Văn
Luật sư Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội