Ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Reuters.
Paul Ryan, đảng Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, ngày 10/10 tuyên bố ông sẽ không bảo vệ cho ứng viên tổng thống Donald Trump. Ông kêu gọi những nghị sĩ muốn được bầu lại hãy làm mọi việc có thể để tự cứu lấy công việc của mình.
Ryan nói sẽ tập trung vào bảo vệ thế đa số của đảng Cộng hòa tại quốc hội nhằm đối phó ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Hillary Clinton trong trường hợp bà đắc cử.
Bình luận của ông Ryan, gần như thừa nhận rằng cuộc đua vào Nhà Trắng sắp hạ màn, khép lại 72 giờ chưa từng có tiền lệ trong chính trị Mỹ hiện đại.
Theo Reuters, bình luận trên được cho là sự rối loạn tồi tệ nhất suốt nhiều thập kỷ trong nội bộ đảng Cộng hòa. Nó còn cho thấy Trump ngày càng bị cô lập.
Trước ngày bầu cử một tháng, có ba điều ngày càng thấy rõ. Đó là khả năng trở thành tổng thống đang xa dần tầm với của Trump, đảng Cộng hòa rối loạn và video khiếm nhã quay năm 2005, trong đó Trump khoe sàm sỡ phụ nữ, chỉ là khởi đầu cho hàng loạt chuyện tồi tệ. Ngay sau khi lộ video, hàng chục đảng viên Cộng hòa lên án Trump và rút lại sự ủng hộ cho ông.
Trump ngày 10/10 tiếp tục gây ồn ào trong đảng Cộng hòa khi công kích Ryan trên Twitter. "Paul Ryan nên dành thêm thời gian để cân bằng ngân sách, giải quyết việc làm và nhập cư trái phép thay vì đối đầu với ứng viên đảng Cộng hòa", Trump viết trên Twitter cá nhân.
Khảo sát do Wall Street Journal/NBC thực hiện từ ngày 7/10, sau khi Trump lộ video, và trước cuộc tranh luận ứng viên tổng thống ngày 9/10 cho thấy tỷ lệ cử tri tiềm năng ủng hộ Clinton - Trump là 46% - 35%, số còn lại ủng hộ ứng viên thứ ba hoặc không chọn ai. Khoảng cách này trong tháng trước chỉ là 6%.
Trong đêm tranh luận, Trump không tìm cách gạt đi sự tranh cãi. Thay vào đó, ông tung hàng loạt đòn công kích chưa từng thấy nhằm vào Clinton. Ông dọa sẽ bỏ tù Clinton nếu đắc cử, gọi bà là "kẻ dối trá" và ví bà với quỷ dữ.
Giới chiến lược gia Cộng hòa nhận định Trump muốn cải thiện những bất lợi trong tranh cử. "Đó là chiến lược tuyệt vời để tiếp thêm năng lượng cho những người từ lâu đã ủng hộ Trump", Whit Ayres, người thăm dò ý kiến của đảng Cộng hòa, nhận định. "Chiến lược nhằm mở rộng sử ủng hộ đến mức có thể giúp ông thắng cử".
Một thành viên Hạ viện nhận định với đảng Cộng hòa, việc tìm ra con đường chiến thắng giống như "hạ cánh máy bay trong điều kiện sương mù và gió mạnh", theo AP. Các con số khảo sát có lợi cho Trump đi xuống từ sau cuộc tranh luận ứng viên đầu tiên ngày 26/9 và dự kiến còn tiếp tục giảm.
Lo sợ lớn nhất của nhiều ứng viên đảng Cộng hòa đang chạy đua vào quốc hội là chiến dịch tranh cử gây tranh cãi của Trump có thể dẫn đến "sự sụp đổ trong số lượng cử tri Cộng hòa", John Green, nhà khoa học chính trị Đại học Akron, nói. "Hầu hết mọi người cho rằng những nghị sĩ tự tránh xa khỏi Trump sẽ ổn".
Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Hillary Clinton. Ảnh: Reuters.
Phe Dân chủ nhanh chóng biến rối loạn từ đảng Cộng hòa thành lợi thế. Đảng Dân chủ không chỉ tìm cách giúp bà Clinton đắc cử mà còn muốn giành lại quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử ngày 8/11, điều hoàn toàn nằm trong khả năng của họ. Nếu rối loạn do Trump gây ra nghiêm trọng hơn, đảng Dân chủ còn có cơ hội kiểm soát cả Hạ viện.
Jennifer Palmieri, giám đốc truyền thông cho chiến dịch của bà Clinton, hôm qua nói đảng Cộng hòa đang có "nội chiến" và bà ám chỉ giới lãnh đạo đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm về tư cách ứng viên của Trump.
"Donald Trump không tự trở thành ứng viên đại diện đảng", Palmieri nói, theo Politico. "Những lãnh đạo đó giúp hợp thức hóa ông ta và tôi nghĩ có nhiều điều họ cần phải trả lời".
Chiến dịch của Clinton còn tranh thủ thu hút cử tri đảng Cộng hòa về phe bà. Họ phát đi hàng loạt quảng cáo có hình ảnh 4 đảng viên Cộng hòa lâu đời giải thích vì sao họ quyết định sẽ ủng hộ bà Clinton vào tháng 11.
Trong khi đó, Trump tiếp tục đối mặt với nguy cơ xuất hiện thêm video bê bối khi ông còn là ngôi sao truyền hình thực tế. Ít nhất một nhà sản xuất từng làm việc với Trump nói vẫn còn những bản thu có thể ảnh hưởng đến Trump.
Hiện chưa rõ video năm 2005, thuộc đài NBC, do ai tiết lộ. Một số chuyên gia tin rằng phe bà Clinton có "vũ khí" của riêng họ.
Video xuất hiện "tròn một tháng trước ngày bầu cử, nó không khiến bạn tự hỏi (phe Dân chủ) có thể công bố thêm cái gì khác vào những tuần cuối cùng sao?", Ayres đặt câu hỏi. "Không có lý do nào để tin những gì chúng ta vừa chứng kiến là tồi tệ nhất".
Như Tâm