Nữ thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern (giữa) tại một buổi họp báo của Công đảng tháng 9/2017. Ảnh: AP.
Một cựu chuyên gia của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đề nghị xem xét tư cách thành viên của New Zealand trong liên minh chia sẻ tin tức tình báo "Five Eyes" sau khi có thông tin chính quyền đương nhiệm nước này có liên quan tới Bắc Kinh, Guardian ngày 28/5 đưa tin.
Điều trần trước Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ - Trung Quốc, cựu chuyên gia CIA Peter Mattis cho biết Công đảng của nữ Thủ tướng Jacinda Ardern đã nhận tiền của một số nhà tài trợ có mối liên hệ với Bắc Kinh. Ngoài ra, cựu thủ tướng New Zealand Bill English, lãnh đạo đảng Quốc gia, cũng được cho là thường xuyên tham vấn với nghị sĩ gốc Hoa Jian Yang của đảng này, người từng giảng dạy tại học viện đào tạo sĩ quan tình báo Trung Quốc.
"Australia và New Zealand đều đối mặt với sự can thiệp của Trung Quốc", Mattis nói, cho rằng tình báo Trung Quốc đã "luồn sâu vào bộ máy chính trị cốt cán" của hai quốc gia này và nhận xét trong khi Australia có biện pháp xử lý cứng rắn thì New Zealand lảng tránh.
"Cả cựu thủ tướng Bill English và thủ tướng đương nhiệm Jacinda Ardern đều cho rằng không có vấn đề gì cả", Mattis nói về phản ứng của New Zealand với thông tin Trung Quốc can thiệp vào nền chính trị nước này.
Mattis đề xuất liên minh tình báo "Five Eyes" gồm 5 quốc gia Mỹ, Anh, Canada, New Zealand, Australia "cần bàn bạc về việc để New Zealand tiếp tục tham gia" vào mạng lưới chia sẻ thông tin tình báo này.
Phản ứng trước cáo buộc này, Nigel Haworth, chủ tịch Công đảng của New Zealand, tuyên bố không hiểu chuyên gia Mattis đang ám chỉ "ai và điều gì" và khẳng định mọi khoản đóng góp trên 15.000 USD cho đảng này, bao gồm danh tính của nhà tài trợ, đều được công khai trên trang web của Ủy ban Bầu cử.
"Tôi chưa từng nghe nói về chuyện này. New Zealand có quan hệ quốc tế mạnh và quy trình minh bạch để đảm bảo sự vận hành chính trị của chúng ta hoàn toàn độc lập với bất cứ quốc gia nào khác", lãnh đạo đảng Quốc gia khẳng định, cho rằng thông tin về cựu thủ tướng kiêm chủ tịch đảng Bill English là "hoàn toàn sai sự thật".
Jian Yang, nghị sĩ New Zealand gốc Hoa, tại buổi họp báo tổ chức ở Auckland, New Zealand, tháng 9/2017. Ảnh: AP.
Trong cuộc bầu cử quốc hội New Zealand tháng 9/2017, một học giả của trung tâm nghiên cứu Wilson hoạt động dưới sự tài trợ của chính phủ cáo buộc đảng Quốc gia có liên hệ với Bắc Kinh và gọi nghị sĩ Jian Yang của đảng này là "điệp viên Trung Quốc".
Financial Times dẫn nguồn tin cho rằng Jian Yang có 10 năm kinh nghiệm dạy tiếng Anh tại những học viện quân sự cấp cao của Trung Quốc, bao gồm một cơ sở đào tạo nhân viên tình báo.
Jian Yang, năm nay 55 tuổi, di cư tới New Zealand năm 32 tuổi. Ông Yang trúng cử vào quốc hội New Zealand lần đầu tiên năm 2011. Yang từng tháp tùng cựu thủ tướng New Zealand John Phillip Key trong các chuyến thăm chính thức Trung Quốc trong năm 2013 và 2016.
Nghị sĩ gốc Hoa này thừa nhận từng nhận lương của quân đội Trung Quốc để đào tạo những học viên tình báo nhưng phủ nhận cáo buộc mình là điệp viên cho Bắc Kinh và gọi đây là "chiến dịch bôi nhọ" nhằm hạ thấp uy tín của đảng Quốc gia.
An Hồng