Sáng 10/8, chất vấn Bộ trưởng Công an Tô Lâm, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi nêu thực trạng tình hình tội phạm liên quan đến tín dụng đen phức tạp, thủ đoạn tinh vi. Bên cho vay nặng lãi buộc bên đi vay sang tên nhà, đất để thế chấp, cầm cố. Khi người đi vay không trả được nợ do lãi mẹ đẻ lãi con thì chúng sang nhượng nhà đất đó cho người khác. Cơ quan chức năng thu thập chứng cứ xử lý khó khăn. "Bộ Công an có giải pháp gì?", bà đặt câu hỏi.
Nữ đại biểu nói phản ánh khi người dân vay ở các ngân hàng, đến kỳ đáo hạn phải đi vay nóng bên ngoài với lãi suất cao để trả, làm thủ tục vay lại. Vì vậy, bà gửi câu hỏi tới Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: "Thống đốc có biết tình trạng này đang diễn ra rất phổ biến ngoài xã hội hay không và có giải pháp gì để khắc phục".
Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi. Ảnh:Media Quốc hội
Bộ trưởng Tô Lâm thừa nhận tín dụng đen rất phức tạp. 3 năm qua, Bộ Công an đã phối hợp với các lực lượng thực hiện nhiều biện pháp để kiềm chế, đẩy lùi, nhưng tình trạng vẫn phức tạp. Các đối tượng lợi dụng cho vay qua Internet, qua app, hoạt động với quy mô lớn và có sự tham gia của người nước ngoài.
Quy mô của hoạt động tín dụng đen cũng rất lớn với hàng trăm nghìn khách hàng, số tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Thực tế, khách hàng cũng chỉ nhận được 60% số tiền vay.
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là nhu cầu vay tín dụng đen trong nhân dân vẫn còn lớn, nhiều người khó khăn bị các đối tượng lợi dụng. Chúng sử dụng nhiều thủ đoạn, tận dụng kẽ hở giữa hoạt động dân sự và hình sự để cho vay. "Đây là ranh giới rất phức tạp, nếu không thận trọng có thể hình sự hóa các quan hệ dân sự. Nếu không làm nghiêm thì lại bỏ lọt tội phạm", ông Tô Lâm nói.
Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Ảnh: Media Quốc hội
Bộ trưởng cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục tấn công, trấn áp tội phạm tín dụng đen; phát huy sức mạnh các cấp, ngành để trấn áp; nâng cao ý thức cảnh giác của người dân; phối hợp với ngân hàng giúp người dân có thể tiếp cận với nguồn vốn thuận lợi hơn, để không phải đi vay tín dụng đen.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm các loại tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen bởi phần lớn các tổ chức này đều có quan hệ với tội phạm hình sự", ông Lâm nói, cho biết ngành công an đã có giải pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt là các nhóm có tổ chức.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nói thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định về việc các tổ chức tín dụng cho khách hàng vay vốn. Khi vay, khách hàng phải nêu rõ mục đích và khả năng trả nợ. Hai bên thỏa thuận thời hạn trả nợ.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: VGP
Tuy nhiên, thực tế có thể vì lý do nào đó khách hàng chưa trả được nợ nên đề nghị ngân hàng cho phép gia hạn. Khách cần có đơn đề nghị, chứng minh được khả năng trả nợ theo thời hạn mới. Nếu khách hàng không đề nghị gia hạn nợ mà đi vay tiền từ người thân hoặc từ tín dụng đen để trả thì các ngân hàng "khó biết được việc này".
Khi trả xong khoản nợ đó, muốn vay lại, khách hàng phải thực hiện các quy định và các ngân hàng thẩm định khoản vay mới đúng quy định pháp luật hay không. "Mạng lưới tổ chức tín dụng rất đa dạng, công ty tài chính đã hiện diện trên toàn quốc nên nếu có nhu cầu vay vốn, người dân nên tiếp cận kênh chính thống", bà Hồng nhắn nhủ.
Viết Tuân - Sơn Hà