Ngày 25/3, ông chủ Công ty Trung Hậu 68 là người đầu tiên bị TAND TP HCM thẩm vấn trong phiên xét xử vụ án khai thác cát lậu gây thiệt hại 294 tỷ đồng cho Nhà nước. Ông này bị xác định có vai trò chính, bị truy tố 3 tội Đưa hối lộ (hơn 4 tỷ đồng), Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và Rửa tiền (170 tỷ đồng).
Trả lời HĐXX, bị cáo Lê Quang Bình cho biết bản thân có 65% trong tổng số vốn điều lệ 366 tỷ đồng của Công ty Trung Hậu 68, giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc. "Con số này chỉ trên giấy tờ chứ thực chất bị cáo không đóng tiền, góp vốn chủ yếu bằng các trang thiết bị, máy móc. Bị cáo vay mượn tiền nhiều người để duy trì hoạt động của công ty, vừa làm vừa xoay xở", ông Quang Bình trình bày, thêm rằng hai người cùng góp vốn sau đó "rút, không làm" nên một mình điều hành công ty.

Bị cáo Lê Quang Bình, Chủ tịch Công ty Trung Hậu 68. Ảnh: Quỳnh Trần
Cáo trạng xác định, tháng 4/2020, Trung Hậu 68 đã nộp hồ sơ đề nghị UBND tỉnh An Giang khảo sát, cấp phép khai thác cát tại mỏ Mỹ Hiệp và Bình Phước Xuân theo hình thức chỉ định không qua đấu giá để có nguồn cát cung cấp cho các công trình trọng điểm của tỉnh. Bị cáo Quang Bình lợi dụng việc này cũng như các mối quan hệ cá nhân, đã tác động đến lãnh đạo tỉnh và các cơ quan chức năng liên quan tạo điều kiện, cùng đồng phạm khai thác vượt giấy phép hơn 3,7 triệu m3.
Trong đó, công ty chỉ cung cấp cho các công trình theo giấy phép là hơn 1,3 triệu m3, còn lại bán ra ngoài và thu lợi bất chính 294 tỷ đồng.
Để Trung Hậu 68 thực hiện loạt sai phạm trên, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình đã chỉ đạo các cấp dưới tạo mọi điều kiện, sau đó "nhận quà" là 300.000 USD; Trần Anh Thư (Phó chủ tịch tỉnh) nhận hơn 961 triệu đồng; Nguyễn Việt Trí (Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường) nhận hơn 3 tỷ đồng.
Chủ tịch Công ty Trung Hậu 68 khai chỉ góp vốn vào công ty bằng trang thiết bị, nêu lý do bán cát ra ngoài "không phải trừ các loại phí". Video: Quốc Thắng
Vẻ thành khẩn khi trả lời chủ tọa, bị cáo Quang Bình thừa nhận "cáo trạng truy tố đúng người, đúng tội", biết công ty của mình không đủ điều kiện khai thác cát, "được người khác chỉ cách" nên giao cấp dưới làm hồ sơ đề xuất với UBND tỉnh An Giang. Việc khai thác cát này theo quy định phải đấu giá, song thực tế Công ty Trung Hậu được tỉnh An Giang chỉ định.
Ông chủ Trung Hậu 68 cũng thừa nhận đã bán hơn 3,7 triệu m3 cát ra bên ngoài với giá 79.000 đồng/m3. Về lý do giá bán cát lậu không chênh lệch nhiều so với bán cát cho Nhà nước (80.000000 đồng/m3), bị cáo cho biết: "Bán cho Nhà nước bị trừ đủ thứ thuế - khoảng gần 40.000 đồng, chưa tính phí gia công. Còn bán ra ngoài thị trường không phải chịu bất cứ thuế gì, không phải xuất hóa đơn".
Được biết đến là đại gia cát ở miền Tây, song khi khai về việc thành lập 3 công ty khác để che giấu hóa đơn mua bán cát lậu, bị cáo Quang Bình tiếp tục nói "vay tiền nhiều người" (trong đó có ông Nguyễn Phước Phúc) để làm chi phí hoạt động.
Về số tiền thu được từ khai thác và bán cát trái phép, bị cáo nói chỉ được khoảng 70 tỷ đồng, thu về bằng tiền mặt hoặc mượn tài khoản của người khác để nhận chuyển khoản (cáo trạng xác định là 170 tỷ đồng). Trong đó, dùng 41 tỷ đồng phục vụ nhu cầu cá nhân như mua 6 bất động sản, xe Mercedes S450, Lexus LX570, G63...
Trong nội dung thẩm vấn, chủ tọa cho biết sẽ triệu tập ông Nguyễn Phước Phúc để làm rõ khoản tiền 18 tỷ đồng đã nhận từ bị cáo Lê Quang Bình.

Cựu chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình tại tòa. Ảnh: Quỳnh Trần
Là người bị xét hỏi tiếp theo, bị cáo Lê Trọng Hải (Phó tổng giám đốc kiêm giám đốc chi nhánh Công ty Trung Hậu tại An Giang) cũng thừa nhận sai phạm như cáo trạng, đồng thời khai: "Bị cáo làm theo chỉ đạo của anh Bình".
Hải bị cáo buộc phối với hợp với người đồng cấp Hoàng Hải Thụy quản lý hoạt động khai thác tại mỏ cát, bao gồm cả việc cung cấp cát cho các công trình được cấp phép và hoạt động khai thác, bán cát trái phép. Ông này phải theo dõi, tổng hợp số lượng cát khai thác trái phép từ mỏ cát báo cáo cho Quang Bình, nhận tiền bán cát rồi chuyển lại cho sếp. Bị cáo này được xác định đã giúp Công ty Trung Hậu khai thác bán ra thị trường trái quy định pháp luật tổng khối lượng khoảng 1,8 triệu m3 cát, trị giá hơn 145 tỷ đồng.
Chiều nay tòa tiếp tục thẩm vấn các bị cáo khác.
Kê biên 40 bất động sản, hàng chục ôtô
Liên quan đến vụ án, ông Nguyễn Thanh Bình, Nguyễn Bảo Trung và 7 người khác bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; ông Trần Anh Thư và Nguyễn Việt Trí bị truy tố tội Nhận hối lộ.
28 người khác bị truy tố về tội Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước.
Quá trình điều tra, Bộ Công an đã kê biên 40 bất động sản của các bị can; 21 ôtô các loại; phong tỏa nhiều tài khoản.
Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng tạm giữ hơn 50,4 tỷ đồng và 70.000 USD gia đình các bị can tự nguyện nộp; trong đó ông Lê Quang Bình đã nộp lại 5,7 tỷ đồng; 31 sà lan; loạt phương tiện khác và gần 20.000 m3 cát...
Quốc Thắng