Từ mờ sáng, xung quanh trụ sở TAND TP HCM trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 1, cảnh sát thuộc nhiều lực lượng chia thành các vòng giám sát, giữ an ninh trật tự. Lực lượng chức năng chỉ cho những người có giấy triệu tập của tòa được vào trong.
5h45, bà Trương Mỹ Lan - Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, và các bị cáo được hàng chục xe chuyên dụng đưa đến tòa. Họ được đưa thẳng vào phòng lưu phạm.
Bà Lan mặc áo màu xanh đậm, ôm tập tài liệu, vẫn giữ phong thái bình tĩnh như lần ra tòa trước, song trông gầy hơn. Khi được dẫn vào phòng xét xử bà thỉnh thoảng ngoái nhìn xung quanh.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa sáng 19/9. Ảnh: Thanh Tùng
Ngoài phòng xử chính, khu vực hành lang, sân tòa được trưng dụng để dựng rạp, kê khoảng 1.000 ghế ngồi và trang bị nhiều màn hình cỡ lớn cho người tham dự theo dõi phiên xử.
Phiên tòa do thẩm phán Nguyễn Thị Hà, Phó chánh tòa Hình sự (TAND TP HCM) làm chủ tọa, dự kiến kéo dài đến 19/10.
Tham gia phiên tòa có gần 100 luật sư bào chữa cho các bị cáo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người liên quan và bị hại. Trong đó, riêng bà Lan có 4 luật sư. Khoảng 530 tổ chức, cá nhân được triệu tập với tư cách người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
Tuy nhiên, tại phiên tòa hôm nay, phần lớn người liên quan vắng mặt, gồm cả đại diện Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Các bị cáo chính trong vụ án. Video: Thanh Tùng
Trong phần thủ tục, là người đầu tiên được HĐXX thẩm tra lý lịch, bà Trương Mỹ Lan giọng to, rõ, cho biết là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. "Trong giai đoạn một của vụ án tôi bị quy buộc về 3 tội với mức án tử hình", bị cáo trả lời chủ tọa.
Trước khi kết thúc buổi là việc sáng nay, HĐXX trả lời ý kiến của luật sư Phan Trung Hoài (một trong 4 người bào chữa cho bà Lan) rằng, đã triệu tập đại diện Cục phòng chống rửa tiền (thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng), Cục quản lý ngoại hối và Uỷ ban chứng Nhà nước tham gia phiên xử, song đại diện các cơ quan này không có mặt. Trong những ngày làm việc tiếp theo, nếu cần thiết tòa sẽ tiếp tục triệu tập.
Chiều nay, phiên tòa tiếp tục với phần VKS công bố cáo trạng dài hơn 60 trang.
Bị cáo Trương Huệ Vân. Ảnh: Như Quỳnh
Ông Chu Lập Cơ - chồng bà Lan, và các bị cáo có vai trò thứ yếu trong vụ án. Video: Như Quỳnh
Tại giai đoạn 2 của đại án, bà Lan và đồng phạm bị xét xử về các tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của hơn 35.824 bị hại); Rửa tiền (445.747 tỷ đồng); Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng).
Cáo trạng xác định, bà Trương Mỹ Lan đề ra chủ trương phát hành 24 mã trái phiếu khống thông qua 4 công ty để huy động hơn 30.869 tỷ đồng của 35.824 khách hàng. Số tiền này không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu là đầu tư vào các dự án kinh tế để sinh lời, đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả gốc và lãi cho trái chủ, mà bị bà Lan và đồng phạm sử dụng vào các mục đích khác.
Tính đến thời điểm khởi tố vụ án (7/10/2022), 4 công ty trên còn dư nợ 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại và không có khả năng thanh toán.
Bà Lan bị cáo buộc đã chỉ đạo Nguyễn Phương Hồng (thành viên HĐQT, nguyên phó tổng giám đốc SCB, đã chết) trực tiếp điều hành, quản lý và theo dõi việc sử dụng số tiền trên cho nhiều mục đích của tập đoàn.
Trong đó, phần lớn đã chuyển cho các tổ chức tín dụng để tất toán những khoản vay của cá nhân, tổ chức thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, trả nợ vay mượn các cá nhân, trả lãi trái phiếu đến hạn, chăm sóc khách hàng, chi tất toán các thẻ tín dụng của người nhà và rút tiền mặt sử dụng.
Chỉ những người có giấy triệu tập của tòa mới được vào trong. Ảnh: Như Quỳnh
Trong phạm vi vụ án này, cơ quan công tố xác định, từ 27/10/2012 đến 7/10/2022, có 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã chuyển hơn 1,5 tỷ USD ra nước ngoài trái quy định; nhận hơn 3 tỷ USD từ nước ngoài chuyển về. Tổng cộng, bà Lan và đồng phạm đã Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới tổng số tiền hơn 4,5 tỷ USD.
Đồng thời, bà Lan và đồng phạm cũng bị cáo buộc Rửa tiền từ nguồn tiền tham ô tài sản của Ngân hàng SCB (giai đoạn một của vụ án) và lừa đảo chiếm đoạt tài sản từ phát hành trái phiếu, tổng 445.747 tỷ đồng.
Từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, để che giấu nguồn gốc tiền do phạm tội mà có và hợp thức việc sử dụng 415.666 tỷ đồng (trong số tiền tham ô của SCB), tránh việc các cơ quan chức năng phát hiện, truy vết dòng tiền, bà Lan và đồng phạm chuyển số tiền chiếm đoạt được ra khỏi hệ thống SCB hoặc chuyển khoản cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản.
Nhóm phóng viên