Đại diện Bundesliga: 'Muốn dự World Cup, Việt Nam phải dốc sức đào tạo trẻ'

- Sau ba năm hợp tác và quan sát, ông cảm nhận thế nào về bóng đá Việt Nam?

- Nhiều người hay nói về sự chênh lệch lớn giữa trình độ bóng đá châu Á với châu Âu. Nhưng tôi nghĩ phép so sánh ấy không công bằng, trong trường hợp này là Việt Nam và Đức. Bóng đá chuyên nghiệp Đức bắt đầu từ những năm 1960. Rõ ràng, chúng tôi lợi thế hơn nhiều về thời gian bắt đầu.

Khi quan sát bóng đá Việt Nam, chúng tôi chứng kiến LĐBĐ Việt Nam (VFF) đã đạt nhiều thành tựu, phát triển tốt cùng lượng người hâm mộ cuồng nhiệt. Tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều nền bóng đá khác nhau, từ đó tự tin nói rằng Việt Nam thuộc nhóm có văn hóa bóng đá cuồng nhiệt nhất. Vô địch ASEAN Cup 2024 là ví dụ. Vấn đề của Việt Nam là cần tiếp tục xây dựng và phát triển thế hệ cầu thủ chuyên nghiệp mới để đi đến cấp độ tiếp theo.

- Bóng đá Việt Nam luôn ấp ủ giấc mơ dự World Cup. Theo ông, con đường nào hiệu quả nhất để đạt đến đẳng cấp ấy?

- Quan điểm của tôi là bóng đá chỉ có thể phát triển đến mức cao nhất dựa vào nền tảng trong nước. Một số nơi khác thì phát triển bằng việc giải vô địch quốc gia hay LĐBĐ mua những ngôi sao đắt giá để tăng sự chú ý, nhưng nó không bền vững. Phát triển bền vững chỉ có thể dựa trên sự gắn bó và niềm đam mê của cộng đồng bản địa.

Nếu tạo ra một hệ thống đào tạo trẻ phát triển, Việt Nam sẽ thấy thành công trên sân cỏ trong tương lai. Tôi không nói đây là phương pháp nhanh nhất, nhưng khẳng định là bền vững nhất. Nó cần rất nhiều thời gian, sự kiên trì, thậm chí phải đổ mồ hôi, nước mắt và máu để xây dựng hệ thống. Một khi kết hợp mọi thứ, dốc sức đầu tư nguồn lực tài chính đến nhân lực để xây dựng được nền bóng đá địa phương của riêng Việt Nam, thành công sẽ đến chỉ sau vài năm.

- Nhưng nhập tịch cầu thủ không gốc gác đang trở thành một giải pháp ngắn hạn ở Việt Nam, thậm chí một xu hướng ở Đông Nam Á, để đem lại sức bật cho ĐTQG và nền bóng đá. Ông nghĩ sao về việc này?

- Tôi cũng là người thực dụng, nhưng không nghĩ nhập tịch cầu thủ là giải pháp hữu ích duy nhất. Những năm qua đã có nhiều quốc gia nhập tịch hoặc cố gắng biến cầu thủ nước ngoài thành công dân địa phương để nâng cao chất lượng ĐTQG. Nó không xấu nhưng không bền vững. Một cầu thủ nước ngoài rất khó để thích nghi với văn hóa địa phương.

Một nền bóng đá như Việt Nam muốn thành công ở cấp độ cao nhất, như dự World Cup, bắt buộc phải dốc sức phát triển đào tạo trẻ dù sớm hay muộn. Hệ thống ấy sẽ cung cấp cho ĐTQG những cầu thủ trưởng thành trong nước và phù hợp với văn hóa bản địa. Tôi cũng thích một cầu thủ có mối liên hệ, như có bố hoặc mẹ là người Việt Nam, hoặc sinh và ra lớn lên tại Việt Nam.

Đội tuyển Đức hiện cũng có nhiều cầu thủ mang dòng máu lai gốc Ba Lan, Italy, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ... Nguồn gốc khác nhau nhưng tất cả cầu thủ đều sinh ra và lớn lên tại Đức. Họ lai về văn hóa, ngoại hình, nhưng được công nhận là người Đức và thấm nhuần văn hóa bản địa. Tôi nghĩ điều này rất quan trọng. Đối với người Đức, ĐTQG là ví dụ hoàn hảo về sự hòa nhập, mối quan hệ hữu nghị và cố gắng tiếp thu các nền văn hóa khác nhau. Chúng tôi có thể học hỏi, phát triển và thịnh vượng khi chào đón các quan điểm, góc nhìn và văn hóa khác nhau. Sau đó, chúng tôi lấy các điểm tích cực từ mỗi nền văn hóa và hòa trộn thành một.

- Ông liên tục nhấn mạnh về đào tạo trẻ là nền tảng phát triển. Vậy Bundesliga sẽ hỗ trợ Việt Nam như thế nào ở khâu này?

- Chúng tôi hợp tác với VFF trong giai đoạn 2022-2024, và giờ là chu kỳ thứ hai từ năm 2025 đến 2028, với cam kết lâu dài trong phát triển bóng đá Việt Nam. Sau dự án "Vườn ươm cầu thủ trẻ Bundesliga" (Bundesliga Youth Incubator), chúng tôi chuẩn bị cho phiên bản "Giấc mơ Bundesliga" (Bundesliga Dream). Dự án tiếp tục nhằm nâng cao chất lượng các đội tuyển trẻ, hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật, giải đấu, công tác huấn luyện và chia sẻ kiến thức y học.

Nhìn chung, tôi nghĩ điều quan trọng là hỗ trợ cho hệ thống đào tạo trẻ bản địa, với việc mang đến Việt Nam những chuyên gia, HLV để hỗ trợ công tác này cho VFF cũng như các CLB. Một công việc quan trọng khác là đưa cầu thủ trẻ Việt Nam sang tập luyện một vài tuần tại các CLB trọng điểm ở Đức. Quá trình này giúp cầu thủ thật sự được trải nghiệm sinh hoạt trong một Học viện bóng đá trẻ tại Đức, bao gồm thích nghi văn hóa, cơ sở vật chất, HLV... Sau đó, họ được thi đấu với những cầu thủ cùng lứa tuổi, được trải nghiệm theo dõi trận đấu ở Bundesliga để hiểu ý nghĩa của việc chơi trong các sân vận động có từ 40.000 đến 80.000 khán giả.

Tôi không nói rằng những công việc này là dễ dàng, nhưng cần thiết và tạo được tác động. Ngoài ra, nó là hướng đi đúng đắn để tiếp tục tìm ra các biện pháp phù hợp hỗ trợ bóng đá Việt Nam.

- Việt Nam cũng bắt đầu đẩy mạnh công tác tìm kiếm cầu thủ Việt kiều. Phía Đức đã hỗ trợ tìm kiếm nguồn cầu thủ này ở Bundesliga như thế nào?

- Chúng tôi luôn tìm kiếm cầu thủ ở Đức có bố hoặc mẹ là người Việt Nam, ở nhiều cấp độ khác nhau và sẵn sàng hỗ trợ. Tôi biết trường hợp Ibrahim Maza đang chơi cho Hertha BSC tại Bundesliga 2. Cầu thủ sinh năm 2005 sinh ra tại Đức này có bố người Algeria và mẹ người Việt Nam. Nhiều người Việt Nam kỳ vọng cậu ấy thi đấu cho đội tuyển quê mẹ, nhưng cuối cùng chọn Algeria. Tôi không biết tại sao nhưng đó là quyết định cá nhân của cậu ấy.

- Việc đưa cầu thủ Việt Nam sang Đức thi đấu thì sao?

- Tôi nghĩ, điều này sẽ tạo ra tác động thật sự với người Việt Nam. Việc một cầu thủ sinh ra và lớn lên ở Việt Nam thành công tại Đức vẫn khác biệt với việc tìm thấy một Việt kiều sinh ra và lớn lên ở Đức. Rõ ràng cần thêm thời gian để có cầu thủ Việt Nam đầu tiên thi đấu ở Đức. Nhưng một khi nó xảy ra, tôi tin sẽ có thêm nhiều cầu thủ nối gót.

Số lượng cầu thủ châu Á ở Bundesliga nhiều hơn tổng số cầu thủ châu Á ở bốn giải hàng đầu châu Âu khác cộng lại (Anh, Italy, Tây Ban Nha, Pháp). Nhiều nước châu Á có cầu thủ đầu tiên thi đấu tại châu Âu là ở Bundesliga, như Cha Bum-kun (Hàn Quốc), Yasuhiko Okudera (Nhật Bản) hay Witthaya Laohaikul (Thái Lan). Ở ba kỳ World Cup gần nhất, đội hình Nhật Bản có 30% cầu thủ thi đấu ở Bundesliga. Chúng tôi coi giải đấu là nơi ươm mầm và không gian phát triển cho cầu thủ Nhật Bản nói riêng, và các nước nói chung. Tuy nhiên, đó chỉ là một yếu tố giúp họ trở nên mạnh mẽ. Quan trọng nhất vẫn là sự phát triển tại quốc gia đó.

- Ngoài những điều trên, Bundesliga sẽ chia sẻ những kinh nghiệm bóng đá nào khác cho Việt Nam?

- Chúng tôi không ở đây để chỉ bảo Việt Nam phải làm gì. Cách chúng tôi làm việc là tạo nên các cuộc thảo luận hoặc đối thoại giữa các bên. Sau đó, chúng tôi chia sẻ kinh nghiệm, gồm những gì đang làm, lý do làm, mục tiêu hoặc ý tưởng đằng sau hoạt động đó. Nhưng nó phải phù hợp nhu cầu vì hệ thống bóng đá Đức không hoạt động như Việt Nam. Nếu VFF đánh giá điều nào có ý nghĩa để "Việt hóa", chúng tôi sẵn lòng chia sẻ tất cả các kiến thức.

Hoạt động bóng đá rất rộng lớn và có nhiều thứ diễn ra bên ngoài sân cỏ. Chúng tôi cố gắng tham gia hỗ trợ Việt Nam những hoạt động như công tác trọng tài, phát triển trận đấu, bảo vệ bản quyền truyền hình, hay thương mại hóa bóng đá. Càng nhiều người biết và quan tâm đến các giải đấu trong nước sẽ kéo theo sự quan tâm các giải quốc tế. Tham vọng của chúng tôi là giúp Bundesliga trở thành giải bóng đá được hâm mộ thứ hai tại Việt Nam.

Hiếu Lương