Sáng 19/9, Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo tổng hợp nội dung thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 4.
Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, với giáo dục và đào tạo, việc đổi mới tổ chức kỳ thi THPT quốc gia đã mang lại những kết quả nhất định. Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông cơ bản được thực hiện theo lộ trình. Việc quản lý dạy, học thêm đã có chuyển biến.
Tuy nhiên, kỳ thi THPT quốc gia còn để xảy ra sai phạm ở một số địa phương, gây bức xúc trong nhân dân. Việc dạy và học ngoại ngữ còn những khó khăn. Công tác sửa đổi, phát hành sách giáo khoa còn nhiều bất cập.
Rất chia sẻ với Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo bởi lĩnh vực quản lý được nhiều người quan tâm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đặt vấn đề liên quan tới sách giáo khoa, sự lãng phí trong in ấn sách.
“Từ dư luận cử tri phản ánh, chúng tôi đề nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục làm rõ nghi ngại Nhà xuất bản Giáo dục độc quyền trong xuất bản sách giáo khoa. Tại sao bây giờ khác với thế hệ trước, một bộ sách giáo khoa không còn dùng được 2-3 thế hệ, năm nay anh học, năm sau em học?”, bà Nga đặt vấn đề.
Đưa ra cuốn sách giáo khoa Toán lớp 1, bà Nga chỉ rõ sách kết hợp cả bài tập, thực hành, học sinh lớp sau không thể dùng được. "Chúng tôi phản ánh lại ý kiến cử tri cần làm rõ vì sao mỗi năm để phí tới 100 triệu bản sách giáo khoa. Tính ra một năm mất khoảng 1.000 tỷ đồng mua sách, nhưng năm sau không dùng được. Tại sao lại ghi bài tập vào sách?", bà Nga nêu câu hỏi.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga minh họa sách giáo khoa tại phiên họp.
Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải chia sẻ, mỗi quyển sách giáo khoa chỉ 12-15 nghìn đồng, nhưng ảnh hưởng tới muôn nhà. "Đề nghị Bộ trưởng Giáo dục thanh tra ngay xem có hiện tượng lợi ích nhóm giữa biên soạn và nhà in không? Vì sách sử dụng một lần hay nhiều lần là do người in sách", bà nói.
Thông tin rằng ở Mỹ vẫn dùng lại sách giáo khoa, bà Hải cho rằng việc sử dụng lại sách sẽ rèn luyện sự sạch sẽ, cẩn thận cho học sinh. Để tránh lãng phí, giờ nhiều trường phải yêu cầu học sinh viết bút chì rồi tẩy đi sang năm dùng lại.
Từ thực tế mô hình Trường Thực nghiệm tồn tại 40 năm, nhưng chưa tổng kết đánh giá, Trưởng ban Dân nguyện cho rằng việc thí điểm cần có tổng kết, đánh giá, tránh để quá lâu cử tri không biết việc đó tốt, xấu thế nào. "Với vấn đề nóng cần có phát ngôn chính thống của Bộ, tránh sự hoang mang", bà Hải kiến nghị.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh thiếu niên nhi đồng Phan Thanh Bình cho rằng, do điều kiện cụ thể, Bộ Giáo dục chưa triển khai được tất cả các đề án, dù rất cố gắng. Ông đề nghị Bộ công khai lộ trình triển khai thế nào, để mọi người biết, đặc biệt với vấn đề sách giáo khoa.
Hiện theo luật có một chương trình giao về cho Bộ Giáo dục và Nhà xuất bản Giáo dục phát hành sách giáo khoa. "Hiện tượng này hình như vi phạm pháp luật về vấn đề độc quyền", ông Bình nói và thông tin hiện Bộ đã chỉnh sửa, không phải chỉ có một Nhà xuất bản Giáo dục in và phát hành sách. Năm 2018, Ủy ban Văn hóa giám sát việc xuất bản sách giáo khoa và sẽ công bố kết quả.
Ông Bình nhấn mạnh, giáo dục đang chiếm tới 20% chi ngân sách, "vậy cần xem con số này được vận hành thế nào? Hiệu quả thế nào? Ai đánh giá việc này?".
Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết sẽ tiếp thu toàn bộ ý kiến và báo cáo Thủ tướng.