Tại phiên họp của Thường vụ Quốc hội chiều 12/10, đại biểu cũng đồng tình quá trình tổ chức chính quyền đô thị tại TP HCM không qua thí điểm; ban hành Nghị quyết theo quy trình một kỳ họp, theo thủ tục rút gọn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khi kết luận phiên họp đã đề nghị các cơ quan hữu quan rà soát và hoàn thiện nội dung dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Trước đó, trình bày thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, TP HCM là đô thị đặc biệt, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ. Thành phố còn là đầu tàu kinh tế của cả nước, có sức thu hút, lan tỏa đối với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung. Vì vậy, việc nghiên cứu để hình thành mô hình chính quyền đô thị phù hợp với đặc điểm, tính chất của một đô thị đặc biệt là cần thiết.
Quá trình thẩm tra có hai loại ý kiến khác nhau. Một số đại biểu tán thành với đề nghị của Chính phủ, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP HCM để thực hiện ngay từ ngày 1/7/2021 mà không qua thí điểm.
Ý kiến khác đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP HCM tương tự như đã quyết định đối với Hà Nội và Đà Nẵng để bảo đảm có lộ trình phù hợp, bảo đảm thận trọng, khả thi. Với cách làm này, tên của Nghị quyết là "Nghị quyết thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP HCM".
Báo cáo của Uỷ ban Pháp luật nêu trong bối cảnh tổ chức chính quyền đô thị thì việc kiện toàn tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân TP HCM là cần thiết, nhất là trong điều kiện thành phố không tổ chức Hội đồng nhân dân ở tất cả các quận, phường trực thuộc. Tuy nhiên, dự thảo lại không có quy định để bảo đảm điều kiện cho việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan này.
Vì vậy, Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ xem xét lại quy định về thẩm quyền quyết định về ngân sách nhà nước của Hội đồng nhân dân Thành phố (để bảo đảm tính chính xác) và việc giao Uỷ ban nhân dân Thành phố quyết định một số nội dung liên quan đến đầu tư công (để bảo đảm tính thống nhất với Luật Đầu tư công).
Cơ quan thẩm tra cho rằng, việc giữ nguyên tên gọi là UBND ở quận, phường sẽ gây ra nhiều khó khăn, phức tạp trong cách hiểu và cách thức quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của UBND tại các văn bản quy phạm pháp luật khác. Nguyên nhân là cùng có tên gọi là Uỷ ban nhân dân nhưng vị trí, tính chất, thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân ở nơi tổ chức Hội đồng nhân dân và nơi không tổ chức Hội đồng nhân dân có sự khác nhau. Do đó, Uỷ ban nhân dân quận, phường trong dự thảo Nghị quyết được đề nghị đổi thành Ủy ban hành chính để phù hợp với tính chất của cơ quan này.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân khi trình bày tờ trình cho biết, TP HCM vẫn chưa phát huy hết tiềm năng do nhiều nguyên nhân, trong đó có mô hình tổ chức chính quyền địa phương chưa phù hợp với đặc điểm của một đô thị loại đặc biệt. Bên cạnh đó, đánh giá tổng kết hơn 6 năm thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân huyện, quận, phường tại TP HCM (từ năm 2009 đến năm 2016) cho thấy nhiều kết quả tích cực... Vì vậy, Chính phủ thấy rất cần thiết xây dựng dự thảo Nghị quyết, ông Tân nói.