Sáng 25/7, Quốc hội thảo luận tình hình kinh tế - xã hội và giải pháp phòng chống Covid-19.
Bà Nguyễn Thị Thủy, Thường trực Ủy ban Tư pháp, nêu vấn đề thời gian qua nhiều địa phương có cách làm sáng tạo, hiệu quả như xét nghiệm mẫu gộp, xét nghiệm ngẫu nhiên... Nhưng một số tỉnh, thành áp dụng biện pháp thái quá, gây cản trở cho người dân, doanh nghiệp, như không cho xe chở nông sản đi qua mặc dù có giấy xác nhận an toàn.
Có doanh nghiệp phản ánh xe hàng được đi qua chốt kiểm soát nhiều tỉnh, song đến địa phương cuối cùng cần giao hàng thì phải quay đầu ra vì mỗi nơi một quy định khác nhau.
"Cả nước như một cơ thể sống quan hệ tuần hoàn chặt chẽ, nên không thể vì một chỗ bị bệnh mà cắt rời hết tất cả. Vấn đề đặt ra là cách ly mà không tách rời, gây đứt gãy nền kinh tế", bà Thủy nói.
Nữ đại biểu cho rằng những khó khăn của đại dịch đang "ngấm ngày càng sâu vào từng người dân, doanh nghiệp". Do đó, trong việc triển khai gói hỗ trợ an sinh 26.000 tỷ đồng, Chính phủ cần triển khai phần mềm thống kê liên thông để rà soát, nhanh chóng đưa tiền hỗ trợ đến với người thụ hưởng, tránh bỏ sót.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Thường trực Ủy ban Tư pháp. Ảnh: Giang Huy
Cũng đề cập đến chính sách an sinh xã hội, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nói gói 62.000 tỷ đồng năm ngoái thực hiện chưa kịp thời, khi mới giải ngân được 36% tổng mức dự kiến. Lần này Chính phủ xây dựng gói 26.000 tỷ đồng thủ tục thông thoáng hơn là cần thiết; đồng thời, trong việc hậu kiểm cần cân nhắc theo tinh thần nhân văn.
Bà phân tích, một số lĩnh vực như thuế, hải quan đang áp dụng hậu kiểm, trường hợp kê khai không đúng sẽ truy thu, xuất toán. Nhưng với gói hỗ trợ an sinh lại khác, bởi khi kê khai, người dân chỉ biết nộp hồ sơ, việc xác định tính đúng đắn là trách nhiệm của cơ quan công quyền, khi xuất tiền cho người dân thì mặc nhiên công nhận tính đúng đắn.
"Chính sách hỗ trợ giúp người dân đi qua khó khăn, nên hành xử cũng phải nhân văn", bà Mai nói.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Bình, đề nghị, ngoài các biện pháp chống dịch hiện nay như 5K, vaccine... thì cần thêm những giải pháp, kịch bản lâu dài; thậm chí "chúng ta phải có chiến lược sống chung với dịch bệnh, hướng tới trạng thái bình thường mới".
Nhiều đại biểu chung quan điểm ủng hộ Quốc hội giao Chính phủ, Thủ tướng có quyền quyết định áp dụng các biện pháp chưa có trong luật hoặc khác với quy định hiện hành, để kịp thời ứng phó với đại dịch chưa có tiền lệ hiện nay. "Thời gian tới việc thực hiện mục tiêu kép sẽ rất khó khăn, nhưng cần kiên trì thực hiện. Trong đó bảo vệ sức khỏe, tính mạng người dân là quan trọng nhất", đại biểu Nguyễn Trường Giang nói.
Bà Vũ Thị Lưu Mai lưu ý, những chính sách đặc biệt, khẩn cấp là cần thiết để ứng phó với Covid-19, song cần khống chế thời hạn thực hiện; mặt khác, cũng cần xác định cụ thể trách nhiệm để không xảy ra trục lợi, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.
"Khi chúng ta thảo luận ở đây về định hướng, kế hoạch thì ngoài kia người dân vẫn đang chờ đợi vaccine, chờ đợi những ngày tháng khó khăn sẽ nhanh qua. Tôi tin là Chính phủ với quyết tâm, nỗ lực sẽ làm được", bà Mai nói.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai. Ảnh: Giang Huy
Tại phiên thảo luận, các đại biểu cũng đề cập đến tình trạng khó khăn của doanh nghiệp. Theo ông Trần Văn Tiến, Phó trưởng đoàn đại biểu tỉnh Vĩnh Phúc, năng lực, sống chống chịu của doanh nghiệp Việt Nam còn yếu ớt. Bình quân mỗi tháng trong nửa đầu năm nay có 11.700 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, cao hơn nhiều cùng kỳ. Trong đó, 622 doanh nghiệp vốn trên 100 tỷ đồng rút khỏi thị trường. Bình quân 3.836 doanh nghiệp thành lập mới, thấp hơn gần một nửa so với cùng kỳ.
"Chính phủ cần nghiên cứu, giải pháp không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh bớt khó khăn mà còn có cơ hội phục hồi, bứt phá thời gian tới", ông đề nghị.
Về xây dựng hạ tầng, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé nói Trung ương đã có chủ trương tập trung đầu tư cho đồng bằng sông Cửu Long, quan tâm đến giao thông, trong đó phải xây dựng 5.000 km đường cao tốc. Tuy nhiên, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025, một số đoạn đường quan trọng nhằm đảm bảo kết nối giao thương hàng hóa, an ninh quốc phòng của vùng chưa được đưa vào kế hoạch. Ví dụ tuyến cao tốc Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu.
Bà kiến nghị Quốc hội, Chính phủ đưa dự án này vào đầu tư giai đoạn 2021 - 2025; nếu nguồn lực chưa đủ để đảm bảo đầu tư cả tuyến thì đưa vào kế hoạch đoạn từ Hà Tiên đến Rạch Giá để kết nối vào cao tốc Lộ Tẻ- Rạch Sỏi, tạo điều kiện cho các tỉnh phía tây đồng bằng sông Cửu Long có bước đột phá.
Quốc hội dành trọn ngày hôm nay để thảo luận kinh tế - xã hội và phòng chống Covid-19 và dự kiến ra nghị quyết vào phiên bế mạc, 28/7.
Anh Minh - Hoàng Thùy - Viết Tuân