Hồ Văn Lợi sinh năm 1970 tại Huế, sau đó theo gia đình di cư vào miền Nam. Ông khởi nghiệp chật vật, trượt đợt thi tuyển vào đội năng khiếu bóng đá TP HCM vì thể hình thấp bé (chỉ cao khoảng 1,6 m).
Không từ bỏ đam mê, ông xin phụ việc ở đội Cảng Sài Gòn (CSG), được anh trai Hồ Văn Tam, cựu danh thủ của CSG, dìu dắt và HLV lúc đó Phạm Huỳnh Tam Lang quý mến. Văn Lợi sau đó được nhận vào đội bóng và tận dụng tốt cơ hội để trở thành huyền thoại của CLB.
Cựu tuyển thủ Hồ Văn Lợi trong màu áo Cảng Sài Gòn. Ảnh: FBNV
Trong màu áo của Cảng, Văn Lợi ba lần vô địch quốc gia (1994, 1997 và 2002), hai lần đoạt Cup Quốc gia (1992 và 2000). Mùa 2001-2002, ông còn đoạt danh hiệu Vua phá lưới với 9 bàn.
Văn Lợi được đồng đội đặt cho biệt danh "Tiếu già". "Tiếu" có nghĩa là hài hước - một tính cách đặc trưng của ông, còn "già" là vì gương mặt nhiều vết nhăn cũng như sự tinh quái trong cách chơi bóng.
Cựu danh thủ Nguyễn Hồng Phẩm, vốn là đồng đội cũ ở CSG, cho rằng Văn Lợi là trường hợp đặc biệt của bóng đá Việt Nam. "Cậu ấy thông minh, nhanh nhẹn, có thể gọi là quái kiệt trên sân bóng", ông Phẩm chia sẻ với VnExpress. "Dù hạn chế về chiều cao, Lợi bù lại bằng khả năng xử lý, rê dắt và qua người không ai đoán định được. Từ đó, cậu ấy tạo nên những bàn pha xử lý, những bàn thắng không tưởng".
Thành công cùng CLB nhưng Văn Lợi không có duyên trong màu áo các đội tuyển Việt Nam. Ông từng ba lần được gọi vào đội dự tuyển dưới thời của HLV Colin Murphy, Anfred Riedl và Henrique Calisto để chuẩn bị cho SEA Games và Tiger Cup (tiền thân của ASEAN Cup) nhưng đều bị loại vì thể hình khiêm tốn.
Sau gần 20 năm thi đấu, Văn Lợi giải nghệ năm 2005 rồi chuyển qua công tác đào tạo bóng đá trẻ. Để mưu sinh, ông còn mở quán ăn, huấn luyện các đội bóng phong trào, các lớp bóng đá cộng đồng, mở cửa hàng thu gom đồng nát...
Năm 2006, ông nằm trong nhóm cựu cầu thủ CSG bị bắt về nhận hối lộ, trong vụ SLNA dùng tiền mua chức vô địch 2001. Ông cùng một số đồng đội được yêu cầu thi đấu hết mình trong trận đấu vòng cuối, nhằm giúp SLNA có lợi thế trong cuộc cạnh tranh với Nam Định. Trận đó, CSG thắng Nam Định 5-0, với hai bàn của Văn Lợi.
Đại diện Liên đoàn bóng đá Việt Nam và Công ty Cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam VPF thăm hỏi khi Hồ Văn Lợi nằm viện hồi tháng 1/2024. Ảnh: Đức Đồng
Những năm gần đây, Văn Lợi mắc bệnh hiểm nghèo, phải thường xuyên nhập viện điều trị.
Các đồng đội cũ hoặc nhiều thế hệ đàn em đã chung tay tổ chức một số trận bóng từ thiện, quyên góp hỗ trợ huyền thoại của CSG. "Tung hoành ngang dọc, lì lợm trên sân cỏ là vậy nhưng ngoài đời, Lợi sống lãng tử, tình cảm và được mọi người quý mến. Tôi rất cảm phục và thương nhớ cậu ấy", ông Phẩm bùi ngùi nói thêm.
Đức Đồng