Chiều 10/7, phiên tòa xét xử ông Dương Hoa Xô, 64 tuổi, cựu giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP HCM; Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu chủ tịch Công ty AIC, và 12 người khác về các sai phạm trong việc đấu thầu thiết bị 12 phòng thí nghiệm gây thiệt hại 94,6 tỷ đồng bước vào phần xét hỏi.
Là người đầu tiên trả lời thẩm vấn, ông Xô thừa nhận hành vi sai phạm như cáo trạng nêu, cho biết làm Giám đốc trung tâm Công nghệ sinh học từ năm 2004. Hai năm sau được giao viết dự án xây dựng 12 phòng thí nghiệm với kinh phí dự kiến hơn 333 tỷ đồng. Vốn đầu tư dự án do thành phố cấp, giao cho Sở Kế hoạch Đầu tư phê duyệt. Để thực hiện dự án, bị cáo còn được thành phố cho đi học tập ở một số nước để có thêm kinh nghiệm.
Ông Xô khai, khoảng tháng 4/2014, tại lễ khánh thành Khu nuôi cấy mô sinh vật đã gặp bà Nhàn. "Lúc đó bị cáo không biết bà Nhàn là ai. Bà Nhàn đến gặp, giới thiệu, và nhờ hỗ trợ AIC trong việc tham gia đấu thầu các dự án. Sau khi tìm hiểu, bị cáo biết AIC có tham gia nhiều gói thầu đầu tư công nên đồng ý giúp", ông Xô nói.
Bị cáo Dương Hoa Xô (bên trái, hàng đầu) và các bị cáo tại tòa. Ảnh: Hải Duyên
Cựu giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP HCM cũng thừa nhận đã chỉ đạo cấp dưới giúp AIC trúng 8 gói thầu mua sắm thiết bị cho 12 phòng thí nghiệm; đồng thời có thỏa thuận việc đấu thầu luôn đảm bảo cho AIC được lợi nhuận 40% tổng giá trị gói thầu.
Về số tiền 14,4 tỷ đồng AIC "cảm ơn", ông Xô cho biết đã đưa cho Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM Trần Bình Minh một tỷ, Phó giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học Nguyễn Đăng Quân 950 triệu đồng và Trưởng ban quản lý đầu tư xây dựng công trình Nguyễn Viết Thạch 1,1 tỷ đồng. Còn lại 11,35 tỷ đồng, ông Xô sử dụng "cho con đi học".
Để làm rõ hành vi của những người liên quan, chủ tọa hỏi: "Bà Minh làm gì mà bị cáo gửi quà?". Ông Xô đáp: "Chị Minh là người phê duyệt kinh phí dự án".
"Chỉ với 8 gói thầu mà bị cáo cam kết lợi nhuận cho AIC là 40%, chưa kể các khoản chi phí cho những người khác thì nhà nước mất đi bao nhiêu tiền?", chủ tọa đặt vấn đề.
Trong vụ án này, ông Dương Hoa Xô, bị truy tố tội Nhận hối lộ. Là nguời có vai trò chủ mưu, bà Nhàn cùng cựu phó tổng giám đốc AIC Trần Mạnh Hà và Trưởng văn phòng đại diện AIC tại TP HCM Trần Đăng Tấn bị xét xử vắng mặt về hai tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.
Bà Trần Thị Bình Minh (cựu phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM) và ông Phan Tất Thắng, cựu phó phòng kinh tế ngành thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM, bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. 8 bị cáo còn lại bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Bà Trần Bình Minh tại tòa hôm nay. Ảnh: Hải Duyên
Sai phạm vì 'áp lực sắp về hưu'
Tương tự ông Xô, bà Minh thừa nhận cáo buộc đã bỏ qua sai sót, tạo điều kiện cho Công ty AIC trúng thầu dự án 12 phòng thí nghiệm, gây thiệt hại 33 tỷ đồng.
Bà Minh cho biết, trong quá trình phê duyệt thực hiện dự án đã không phối hợp lấy ý kiến các bên liên quan như: Sở Tài Chính, Sở Nông nghiệp và phát triển Nông thôn. Bị cáo đã chỉ đạo cấp dưới xem xét nhanh hồ sơ để trình lên cấp trên dù người này có phát hiện có sai sót trong quy trình.
Các hành vi sai phạm này, theo bà Minh, xuất phát từ tâm lý, "áp lực chuẩn bị về hưu nên làm cho xong".
Không đồng ý với lời khai của bà Minh, chủ tọa chất vấn: "Chuẩn bị về hưu thì phải làm cho tốt chứ. Bị cáo áp lực vì sắp về hưu hay áp lực vì được nhận 1,9 tỷ đồng?".
Bà Minh cho rằng chỉ nhận từ bị cáo Hà 4 lần, tổng cộng 900 triệu đồng. Còn việc ông Xô đưa một tỷ đồng là sau khi dự án đã làm xong. Đến nay, gia đình bị cáo đã nộp đủ 1,9 tỷ đồng hưởng lợi.
Các bị cáo còn lại là lãnh đạo, cán bộ thuộc Trung tâm Công nghệ sinh học, các cơ quan và công ty liên quan cũng thừa nhận hành vi sai phạm như cáo trạng nêu, song cho rằng "việc giúp AIC trúng thầu là làm theo chỉ đạo của cấp trên".
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến ngày 12/7.
Ngoài vụ án này, cuối năm 2022, với vai trò là chủ mưu vụ án vi phạm quy định đấu thầu, đưa nhận hối lộ xảy ra ở Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, bà Nhàn bị TAND Hà Nội phạt 30 năm tù. Tháng 10/2023, bà Nhàn bị TAND Quảng Ninh tuyên phạm tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, xử phạt 10 năm tù, trong sai phạm cung cấp thiết bị tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh.
Hải Duyên