Ông Vũ 55 tuổi, (cựu giám đốc Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, cựu giám đốc Sở Y tế Đồng Nai) là người duy nhất trong 34 bị cáo ở đại án AIC, bị VKSND Tối cao truy tố hai tội Nhận hối lộ và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong phiên trả lời chất vấn chiều muộn 21/12, bị cáo Vũ "tha thiết đề nghị" HĐXX khoan hồng, chỉ truy tố một trong hai tội danh. Theo ông, "dù hai tội đều đúng" nhưng là nguyên nhân hậu quả của nhau.
Ông so sánh các "đồng nghiệp" cũng vi phạm quy định đấu thầu, cũng nhận quà biếu của AIC nhưng chỉ bị truy tố một tội danh mà mình "tới 2 tội".
14,8 tỷ đồng là "quà cảm ơn"
Trả lời về mối quan hệ với AIC, ông Vũ khai lần đầu biết công ty này qua giới thiệu của Bí thư Tỉnh ủy Trần Đình Thành trong một bữa cơm trưa năm 2010. Ông Vũ được ông Thành chỉ đạo "phải tạo điều kiện thuận lợi" cho AIC, do là công ty lớn, đã trúng thầu nhiều nơi.
Bị cáo Phan Huy Anh Vũ tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Tổng giám đốc AIC (đang bỏ trốn), bị cáo Vũ luôn gọi bằng "cô". Hai người gặp nhau lần đầu năm 2012, khi "cô Nhàn" qua Bệnh viện Đồng Nai cũ để xem tình trạng, hỏi về nhu cầu và kế hoạch chuẩn bị đầu tư xây dựng bệnh viện mới.
"Cô Nhàn nói sau này nếu bệnh viện tổ chức đấu thầu thì tạo điều kiện cho AIC, vì có năng lực tài chính để đáp ứng các gói thầu lớn của bệnh viện", ông Vũ cho biết.
Bị cáo trần tình, lúc đó mối quan tâm lớn nhất của mình chỉ là chất lượng, giá cả thiết bị y tế dùng cho bệnh viện. "Trên thị trường rất nhiều công ty trúng thầu nhưng không có khả năng thực hiện nên thời gian bị kéo dài, rồi họ trao những thiết bị không đúng như mong muốn, những thiết bị đã bị tráo đổi. Bị cáo muốn có những công ty lớn đủ khả năng tài chính sẽ trúng thầu và cung ứng cho bệnh viện mới".
Khi cựu giám đốc Bệnh viện đa khoa Đồng Nai khẳng định không có việc trao đổi để dọn đường thông thầu cho AIC, chủ toạ Mai Văn Quang hỏi: "Vậy bị cáo nói sao về số tiền 14,8 tỷ đồng nhận từ công ty này?".
Ông Vũ đáp lúc bắt đầu xây dựng bệnh viện không hề "đặt vấn đề". 4 tháng sau khi bệnh viện đưa vào sử dụng, tháng 8/2015 mới nhận túi quà đầu tiên của AIC là 1,8 tỷ đồng tiền mặt, tại chính văn phòng của mình.
Từ đó đến tháng 2/2016, ông nhận thêm 5 gói quà nữa. Thừa nhận 6 lần cầm quà, tổng cộng 14,8 tỷ đồng song ông Vũ "thiết tha xin HĐXX châm chước" cho những hành vi này.
"Bị cáo nghĩ là quà cảm ơn thôi, vì công việc dự án xong hết rồi chứ không phải chưa bắt đầu", ông Vũ phân trần.
Chủ tọa phân tích, bị cáo Vũ nhận tác động của bà Nhàn và lãnh đạo AIC, sau đó nhận lợi ích vật chất của AIC để công ty trúng 16 gói thầu theo cách gian lận. Việc bị cáo Nhàn đưa tiền trước hay sau, HĐXX sẽ xem xét đánh giá. Còn tội danh Nhận hối lộ, xảy ra trước hay sau không phải căn cứ định tội, chỉ cần hứa hẹn giúp đỡ rồi sau đó nhận tiền là đã cấu thành hành vi phạm tội.
Ngoài bị cáo Vũ, hai cựu quan chức khác của tỉnh Đồng Nai bị truy tố Nhận hối lộ là cựu bí thư Tỉnh ủy Trần Đình Thành và cựu chủ tịch UBND tỉnh Đinh Quốc Thái, cùng nhận 14,5 tỷ đồng. Ba bị cáo đã hoàn trả lại số tiền này trước khi bị xét xử.
Cựu bí thư tỉnh ủy Đồng Nai Trần Đình Thành. Ảnh: TTXVN
Bên cạnh tội Nhận hối lộ, bị cáo Vũ bị cơ quan công tố cáo buộc có chuỗi 7 hành vi cấu thành tội Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong hơn 20 phút trả lời thẩm vấn, ông Vũ chỉ nhận 2 hành vi: Chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện cho AIC đấu thầu và giới thiệu sếp AIC với nhân viên công ty thẩm định giá Đồng Nai để lập chứng thư thẩm định giá khống gấp 1,2-2 lần, theo đề nghị của AIC. Ông phủ nhận 5 hành vi còn lại.
Theo cáo trạng, ông Vũ bị cáo buộc thông đồng với AIC, lựa chọn Mediconsult (do bị cáo Nhàn giới thiệu) làm đơn vị tư vấn điều chỉnh danh mục thiết bị, giúp AIC biết trước danh mục thiết bị để làm trước hồ sơ.
Tại toà, ông Vũ thừa nhận quen bị cáo Nguyễn Thị Dung, Tổng giám đốc Mediconsult Việt Nam, thông qua bị cáo Nhàn. Trong một lần hỏi bà Dung về năng lực tư vấn cho bệnh viện, ông thấy trả lời rất lưu loát. "Thực sự lúc đó bệnh viện xây rất là khó, nếu không nhờ Mediconsult tư vấn chắc bệnh viện không được như hôm nay. Mediconsult tư vấn rất tốt. Bị cáo rất tin tưởng khả năng chị Dung chứ không phải cô Nhàn giới thiệu nên mới chọn".
Ông Vũ phủ nhận tác động Trung tâm tư vấn xây dựng Đồng Nai để ký duyệt các đánh giá gói thầu nâng giá dự toán gói thầu lên 1,3-2 lần theo giá AIC lập khống trái pháp luật; phủ nhận chỉ đạo cấp dưới cho AIC mua hồ sơ thầu giúp các công ty "quân xanh".
"Đó là những việc nhỏ bị cáo không quan tâm bởi lúc đó trọng trách xây dựng bệnh viện rất nặng nề, nhiều gói thầu cùng lúc", ông Vũ nói.
Ông Vũ cuối cùng phủ nhận cáo buộc số 7: Ký phụ lục điều chỉnh phạt hợp đồng, giảm giá phạt hợp đồng cho AIC, khiến Nhà nước thất thoát 3,5 tỷ đồng.
Bị cáo nói Ban quản lý dự án trình thế nào thì ký như thế. "Thực ra bị cáo không biết phạt bao nhiêu là đúng, chỉ biết AIC không làm đúng thì bị phạt. Cái này bị cáo nói thật", cựu giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai khai tại toà.
Khi thẩm phán cho hay, điều luật hợp đồng có quy định mức phạt, việc bị cáo tự ý ký điều chỉnh là trái quy định pháp luật, ông Vũ trả lời lúc đó nhiều việc nên "phạt được là tốt rồi" do các công ty luôn viện đủ lý do khách quan để không bị phạt.
Hôm nay, HĐXX tiếp tục xét hỏi các bị cáo.
Thanh Lam - Phạm Dự