Ngày 5/7, hành vi của ông Lê Thanh Hải (59 tuổi); Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (41 tuổi, nguyên giám đốc Công ty TNHH MTV nông thủy sản Tây Nam) cùng 4 đồng phạm được nêu trong kết luận điều tra Công an TP Cần Thơ chuyển VKS đề nghị truy tố tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Động thái này được đưa ra sau gần một năm điều tra lại theo phán quyết của TAND Cấp cao tại TP HCM - huỷ bản án ngày 7/1/2022 của TAND TP Cần Thơ tuyên ông Hải và các đồng phạm không phạm tội.
Các bị cáo tại phiên toà phúc thầm hồi tháng 8/2022. Ảnh: An Bình
Theo cơ quan điều tra, từ năm 2006 đến 2013, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân lập 7 công ty đăng ký ngành nghề khác nhau nhưng chỉ định nhân viên đứng tên để vay vốn Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Agribank Cần Thơ.
Năm 2012, ông Lê Thanh Hải và cấp dưới đã xét duyệt cho công ty của Nhân vay 289 tỷ đồng theo gói tín dụng ưu đãi (lãi suất hai năm đầu 0%, năm thứ 3 trở đi là 50% mỗi năm). Được sự đồng ý của các lãnh đạo ngân hàng, Nhân dùng tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ để thế chấp nhưng nâng khống giá trị từ 104 tỷ đồng lên 333 tỷ đồng.
Số tiền vay được, Nhân không sử dụng đúng vào mục đích "mua máy móc thiết bị" như hợp đồng mà đem gửi tiết kiệm ngược lại vào ngân hàng này gần 150 tỷ đồng. Còn lại, Nhân mua đất trên đường Nguyễn Trãi, tiêu xài cá nhân, trả nợ gốc, lãi các khoản vay... Nhân sau đó mất khả năng thanh toán khoản vay.
Cơ quan điều tra xác định, ông Hải, Trần Huy Liệu và Bùi Tuấn Anh (nguyên phó giám đốc, trưởng phòng tín dụng Agribank Cần Thơ), Phạm Tường Thi và Nguyễn Văn Đạt (nguyên giám đốc, nhân viên Công ty TNHH Tân Tiến), Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho Agribank Việt Nam, với thiệt hại hơn 303 tỷ đồng.
Trong đó, ông Hải với vai trò Giám đốc Agribank Cần Thơ đã thông đồng, cấu kết với Liệu và Nhân cố ý thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian dài với nhiều khoản vay. Sau đó, Hải, Liệu, Nhân chỉ đạo nhân viên, cấp dưới thực hiện hành vi trái pháp luật.
Các bị can nhóm ngân hàng (Hải, Liệu, Tuấn Anh) đều biết hồ sơ, chứng từ mà Nhân cung cấp là không đủ điều kiện, đã cùng thỏa thuận nâng khống giá trị tài sản thế chấp để cho vay.
Về việc Nhân có dấu hiệu gian dối, chiếm đoạt tài sản của ngân hàng, cơ quan điều tra xác định bị can có hành vi gian dối để được vay vốn, lập chứng từ khống, nâng khống giá trị tài sản thế chấp, sử dụng tiền vay sai mục đích. Tuy nhiên Nhân đều bàn bạc Hải, Liệu, Tuấn Anh rồi chỉ đạo cho Thi, Đạt và nhân viên thực hiện nên chưa đủ cơ sở cấu thành tội danh khác.
Vụ án kéo dài nhiều năm với nhiều lần trả hồ sơ. Đầu năm ngoái, TAND TP Cần Thơ xử sơ thẩm, ông Hải, Liệu và Nhân phủ nhận hành vi cùng nhau bàn bạc nâng khống giá trị tài sản đảm bảo. Các bị cáo cho rằng, giá trị tài sản đảm bảo là căn cứ vào kết quả thẩm định giá từ các công ty thẩm định độc lập.
Đại diện Agribank chi nhánh Cần Thơ cũng cung cấp các văn bản xác định đến nay ngân hàng không bị thiệt hại. Các luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho bị cáo và bị hại đều cho rằng tài sản đảm bảo và tài sản hình thành từ vốn vay "đủ khả năng thanh toán khoản vay cho ngân hàng".
HĐXX khi đó đã tuyên các bị cáo không phạm tội do không xác định được thiệt hại của vụ án, không có căn cứ định tội. VKSND TP Cần Thơ sau đó kháng nghị, cho rằng thiệt hại trong vụ án được xác định kể từ thời điểm tội phạm hoàn thành và được ngăn chặn vào tháng 6/2016.
Ngày 11/8/2022, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm; giao hồ sơ cho VKSND TP Cần Thơ tiếp tục truy tố ông Hải cùng các đồng phạm về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tố chức tín dụng. Riêng bị cáo Nhân, tòa đề nghị VKS xem xét lại tội danh khác.
An Bình