Ferdinand và Imelda Marcos theo dõi một cuộc diễn tập quân sự vào ngày 15/11/1985. Ảnh: AFP |
Đại sứ Mỹ ở Philippines trong khoảng giữa những năm 1970, William Sullivan, đã viết một loạt bài chỉ trích gay gắt ông Ferdinand và vợ Imelda Marcos trong những bức điện tín bí mật vừa bị Wikileaks hé lộ và công bố.
Trong một báo cáo vào ngày 12/9/1973, Sullivan kể lại về hai ngày tiệc tùng của Ferdinand Marcos mà ông cho là trái ngược với thông tin của truyền thông nhà nước về "một bữa tiệc sinh nhật lặng lẽ bên bàn làm việc" của tổng thống khi đó. "Nhìn chung, mọi mặt của sự kiện đều quá đà, quá dài và đầy khả nghi", ông Sullivan viết trong báo cáo gửi Washington.
Sullivan cho biết một trong những điều xuống cấp nhất là khi các vị tướng quân sự bị Imelda Marcos chỉ đạo trình diễn "trong trang phục phụ nữ lòe loẹt" tại dinh tổng thống. "Toàn bộ sự kiện đầy ắp sự nịnh bợ ngọt xớt", ông viết, trong những bức điện tín được đăng tải đầu tuần này trên trang web của Wikileaks.
Ferdinand Marcos lãnh đạo Philippines trong gần 20 năm cho đến khi hàng triệu người tham gia một cuộc lật đổ với sự hỗ trợ của quân đội, buộc ông phải trốn chạy sang Mỹ năm 1986. Ông chết tại Hawaii ba năm sau đó.
Trong khi Sullivan dường như không bày tỏ sự ủng hộ cá nhân đối với cả hai ông bà Marcos trong những bức điện tín, Mỹ đã hỗ trợ cho chế độ độc tài này đến những giây phút cuối cùng của cuộc cách mạng.
Sullivan liên tục nhắc đến những thói hư tật xấu của bà Imelda Marcos, người giành được quyền lực lớn trong thời gian chồng lãnh đạo Philippines, và nổi tiếng với lối sống hoang phí trong khi hầu hết người dân chịu cảnh nghèo đói cùng cực.
Trong một bức điện tín, ông cảnh báo các nhà ngoại giao Anh rằng bà Imelda sẽ chẳng quan tâm đến nghi thức ngoại giao khi cố gắng vận động hành lang để được mời đến dự đám cưới Công chúa Anne, con gái của Nữ hoàng Elizabeth II.
Imelda Marcos trở về Philippines sau khi chồng qua đời và gia đình bà dần giành lại quyền lực chính trị. Imelda là một nữ nghị sĩ quốc hội và con trai bà, Ferdinand Jr., là một thượng nghị sĩ đang có ý định tranh cử tổng thống năm 2016.
Hệ thống dữ liệu được Wikileaks đăng tải đầu tuần này chứa 1,7 triệu tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ từ năm 1973 tới năm 1976. Các tài liệu đã được đăng tải nhưng công chúng không dễ tìm đọc được.
Trọng Giáp