Chiều 23/7, phiên tòa xét xử hai cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình và 252 người bước vào phần xét hỏi.
Ông Hà bị cáo buộc vai trò quan trọng nhất trong vụ án. Thời gian giữ chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, bị cáo đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong thời gian dài. Khi phát hiện, bị cáo không chấn chỉnh, xử lý mà "vì vụ lợi cá nhân" tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ. Việc chia số tiền hưởng lợi "phải đảm bảo lợi ích của ông Hà là cao nhất", cáo trạng nêu.
Trả lời HĐXX, ông Đặng Việt Hà thừa nhận hành vi nhận hối lộ và đã hưởng lợi hơn 8,5 tỷ đồng, song cho rằng "không đưa ra chủ trương nhận hối lộ và ăn chia". Bởi việc sai phạm tại Cục Đăng kiểm đã xảy ra từ năm 2019, khi giữ chức Cục phó; tháng 8/2021 mới làm Cục trưởng cho đến khi bị bắt (đầu năm 2023).
Liên quan đến việc bị Nguyễn Văn Chung lừa chiếm đoạt 100.000 USD để thu thập thông tin kết quả điều tra khi vụ án mới khởi tố, ông Hà cho biết đã đưa tiền cho người này thông qua Lại Thái Phong (Phó Chánh văn phòng Cục đăng kiểm Việt Nam, một trong những cấp dưới thân thiết). Tuy nhiên, Chung không làm được việc gì.
Về nguồn gốc số tiền, ông Hà thừa nhận "là tiền hối lộ" do Trần Anh Quân (quyền Trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới) đưa. Quá trình làm việc, bị cáo đã nhận tiền hối lộ từ Quân hơn 5 tỷ đồng. Khi biết đang bị điều tra sai phạm, bị cáo lo sợ nên đã trả lại cho Quân, sau đó yêu cầu Quân đổi 100.000 USD đưa lại cho mình để đưa cho Chung nhờ thu thập thông tin.
"Lúc đó bị cáo bối rối quá, không suy nghĩ được gì nên đã nhờ người tìm hiểu thông tin", ông Hà phân trần, tiếp tục trình bày việc gia đình đã nhiều lần nộp gần 6 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án và nhiều tình tiết giảm nhẹ khác như nhiều người trong gia đình có công với cách mạng.
Chủ tọa lưu ý, ông Hà là bị hại trong vụ Nguyễn Văn Chung lừa đảo, nhưng số tiền 100.000 USD có nguồn gốc từ tiền phạm pháp nên sẽ bị thu hồi sung công quỹ nhà nước.
Trước đó, là người bị thẩm vấn đầu tiên, ông Trần Kỳ Hình (Cục trưởng Đăng kiểm từ năm 2014 đến tháng 7/2021) cũng thừa nhận bị truy tố về hai tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ là đúng. Tuy nhiên, bị cáo bày tỏ "băn khoăn về một số tình tiết liên quan đến động cơ phạm tội" mà cáo trạng truy tố.
Ông Hình bị cáo buộc vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD của các doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua các sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện. Ngoài ra, ông này còn lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Theo ông Hình, số tiền nhận hối lộ cáo trạng quy buộc là chưa chính xác, con số đúng là 2,85 tỷ và 12.000 USD. "Bị cáo rất ân hận và ăn năn hối cải, đã vận động gia đình khắc phục toàn bộ số tiền hưởng lợi", ông Hình nói, đồng thời trình bày thêm nhiều tình tiết giảm nhẹ khác.
Là người bị xác định nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án (hơn 11 tỷ đồng), ông Trần Anh Quân, cựu quyền trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR), cũng thừa nhận cáo trạng truy tố đúng.
Phòng VAR thuộc Cục Đăng kiểm, có nhiệm vụ thực hiện thẩm định thiết kế, nghiệm thu cải tạo xe cơ giới và xe máy chuyên dùng đang lưu thông. Các bị cáo là lãnh đạo, đăng kiểm viên của phòng này đã lợi dụng vị trí công tác, không thực hiện đúng quy định; nhận hối lộ từ các công ty 1,5-3 triệu đồng/hồ sơ để bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế, cấp giấy chứng nhận thẩm định thiết kế trái quy định. Trong đó, ông Quân phải chịu trách nhiệm với tổng số tiền nhận hối lộ của Cục Đăng kiểm là hơn 60 tỷ đồng.
Trả lời tòa, ông Quân đồng ý chịu trách nhiệm với số tiền hơn 11 tỷ đồng hưởng lợi cá nhân, cho biết đã động viên gia đình khắc phục toàn bộ. Tuy nhiên, bị cáo không đồng ý chịu trách nhiệm với toàn bộ số tiền nhận hối lộ của Cục Đăng kiểm.
Cũng như 2 cựu cục trưởng, ông Quân bày tỏ hối hận, trình bày nhiều tình tiết giảm nhẹ như: có thời gian dài công tác trong quân đội, được tặng nhiều huân chương, bằng khen; nhiều người trong gia đình có công với cách mạng...
Phiên tòa tiếp tục với phần xét hỏi các bị cáo khác tại Cục Đăng kiểm; dự kiến kéo dài trong 3 tháng.
Hải Duyên