Hành vi của ông Hà bị Công an TP HCM nêu trong kết luận điều tra vừa hoàn tất, đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ.
Ông Đặng Việt Hà lúc bị bắt. Ảnh: Công an TP HCM
Cũng là bị can trong vụ án, ông Trần Kỳ Hình (cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, người tiền nhiệm của ông Hà) bị đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cơ quan điều tra cũng cáo buộc hơn 250 người khác về 9 hành vi Môi giới hối lộ, Giả mạo trong công tác; Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, hoặc phương tiện điện tử của người khác; Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Tham ô tài sản.
Trong đó, nhiều bị can nguyên là lãnh đạo các phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam như Nguyễn Vũ Hải (Phó Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam), Trần Anh Quân (Quyền Trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới), Đỗ Trung Học (Trưởng Phòng tàu sông), Bùi Quốc Hưng (Trưởng Phòng tàu sông) cùng nhiều Giám đốc, Phó Giám đốc các Chi cục, Trung tâm đăng kiểm trên địa bàn cả nước.
Quá trình điều tra, cảnh sát đã thu hồi, tạm giữ tổng cộng hơn 43 tỷ đồng và 118.800 USD cùng nhiều tài sản khác để khắc phục hậu quả.
Đây là vụ án có số lượng bị can lớn nhất từ trước đến nay.
Công an TP HCM tống đạt kết luận điều tra cho các bị can. Ảnh: Nhật Vy
Theo sự phân công của Bộ Giao thông vận tải, ông Đặng Việt Hà trong thời gian giữ chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam là người chỉ đạo toàn diện mọi hoạt động của đơn vị, được giao quản lý nhà nước về công tác đăng kiểm trên cả nước. Tuy nhiên, theo kết luận điều tra, ông này đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài.
Khi phát hiện có sai phạm, tiêu cực, ông Hà không chấn chỉnh, xử lý mà "vì vụ lợi cá nhân" tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo trái pháp luật theo hướng nâng mức hưởng lợi của mình đối với số tiền tiêu cực, hối lộ mà cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận được.
Cảnh sát xác định, ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự chung về số tiền nhận hối lộ là hơn 40 tỷ đồng. Đây là tiền các đơn vị Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022, là hơn 31 tỷ đồng); 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục tại TP HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022 là hơn 7,6 tỷ đồng); 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội (780 triệu đồng) và tiền hối lộ của các Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D (680 triệu đồng), bản thân ông Hà hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD.
Ngoài ra, khi công an điều tra, ông Hà (lúc này đương chức Cục trưởng) lo sợ các sai phạm cá nhân bị phát hiện, nên đưa 100.000 USD cho Nguyễn Văn Chung nhằm giúp đỡ, tìm hiểu thông tin về kết quả điều tra và "chạy" cho mình không bị xử lý. Chung nhận tiền nhưng không thực hiện mà chiếm đoạt. Ngày 29/8/2023, ông Hà tố hành vi của Chung.
Ông Trần Kỳ Hình lúc bị bắt. Video: Công an cung cấp
Đối với ông Trần Kỳ Hình, nhà chức trách cáo buộc hành vi sai phạm như ông Hà, nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD.
Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn, vị trí công tác, làm trái quy định, đã duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện theo quy định. Việc này tạo điều kiện cho các cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng hoạt động bình thường của các Chi cục Đăng kiểm và uy tín của Cục Đăng kiểm Việt Nam, làm giảm hiệu lực công tác quản lý nhà nước liên quan hoạt động đăng kiểm thủy nội địa.
Đối với cựu cục phó Đăng kiểm Việt Nam Nguyễn Vũ Hải (phụ trách hoạt động của Phòng tàu sông), nhà chức trách xác định bị can đã lợi dụng chức vụ quyền hạn, vị trí công tác, làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng hoạt động bình thường của các Chi cục Đăng kiểm và uy tín của Cục đăng kiểm Việt Nam; làm giảm hiệu lực công tác quản lý nhà nước liên quan hoạt động đăng kiểm thủy nội địa.
Tài liệu, bút lục vụ án được Công an TP HCM chuyển cho VKS. Ảnh: Nhật Vy
Đại án đăng kiểm được đánh giá là vụ tham nhũng có tổ chức, hành vi có hệ thống, xuyên suốt từ lãnh đạo Cục Đăng kiểm, Phòng kiểm định xe cơ giới đến giám đốc nhiều trung tâm. Khi vụ án được phát hiện, hầu hết các trung tâm trên cả nước bị dừng hoạt động để làm rõ sai phạm, ảnh hưởng nặng nề đến người dân.
Hơn một năm qua, từ khi bắt đầu điều tra sai phạm trên diện rộng về lĩnh vực đăng kiểm, tính đến cuối năm 2023, công an tại 49 địa phương đã khởi tố 114 vụ án, hơn 800 bị can. Nhà chức trách cho rằng có điểm chung là ăn chia "có tổ chức, kéo dài nhiều năm, liên tục, nhiều cấp độ".
Trong suốt 28 năm hoạt động, đây là lần đầu ngành đăng kiểm có số lượng người bị khởi tố kỷ lục. Ngoài các bị can bị xử lý hình sự, Đảng ủy Cục Đăng kiểm đã kỷ luật cảnh cáo 10 chi bộ, khai trừ Đảng 47 đảng viên, đình chỉ sinh hoạt Đảng 24 đảng viên sai phạm trong hoạt động đăng kiểm.
Quốc Thắng