Chiều 28/2, sau hơn một ngày công bố cáo trạng truy tố Hà Văn Thắm, cựu chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương - OceanBank cùng 46 bị cáo (riêng bà Nguyễn Thị Minh Phương được tạm đình chỉ vụ án do bệnh hiểm nghèo), HĐXX thẩm vấn về vi phạm cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Theo cáo buộc, ông Thắm đã chỉ đạo và cùng Nguyễn Văn Hoàn (nguyên phó tổng giám đốc OceanBank) giải quyết cho Phạm Công Danh (cựu chủ tịch HĐQT Ngân hàng Xây dựng Việt Nam) vay thông qua công ty Trung Dung 500 tỷ đồng dù không đảm bảo điều kiện vay vốn, không có tài sản đảm bảo. Việc làm này khiến OceanBank thiệt hại hơn 500 tỷ đồng (cả gốc và lãi).
Bị cáo Thắm tại phiên tòa sơ thẩm.
Ông Thắm trình bày, là chủ tịch HĐQT nên có trách nhiệm làm tín dụng và đầu tư. Bị cáo đã tiếp xúc và tìm đối tác chiến lược, nên biết Ngân hàng Đại Tín - TrustBank và bà Hứa Thị Phấn (cổ đông lớn của TrustBank). Thời điểm này, TrustBank đang yếu kém nên bị cáo đã đàm phán mua lại với giá 5 tỷ đồng cùng nghĩa vụ trả nợ hơn 3.500 tỷ đồng.
“Bị cáo đã đưa 5 tỷ đồng của mình cho bà Phấn nhưng sau đó được trả lại”, ông Thắm trình bày. Trước khi tiếp quản TrustBank, bị cáo đã cho nhân viên OceanBank “thâm nhập” để kiểm tra tình hình hoạt động của ngân hàng này.
Sau đó, bị cáo biết được TrustBank có một số khoản vay không tốt nên từ chối mua lại ngân hàng này, rồi giới thiệu cho ông Phạm Công Danh mua. Trình bày việc OceanBank cho ông Danh vay 500 tỷ đồng qua công ty “sân sau” Trung Dung, ông Thắm lý giải, mục đích để họ đầu tư vào sân vận động ở Đà Nẵng.
“Bị cáo thấy ông Danh là một trong những khách hàng tốt. OceanBank xếp ông Danh vào khách hàng hạng đầu”, ông Thắm nói.
Theo trình bày của bị cáo, khi đọc hồ sơ vay tiền của Công ty Trung Dung, thấy có thể cho vay được. Khi cấp dưới trình giá trị tài sản đảm bảo, họ đánh giá giá trị thương mại của công ty Trung Dung (dự án 4 ha đất ở Tô Hiến Thành ông Danh thuê để cho các cơ sở khác thuê lại gồm siêu thị, trung tâm tiệc cưới…). Ông Thắm cho rằng, từng là người bán lẻ nên biết nguồn thu chênh lệch giữa thuê và cho thuê lại luôn có lãi. “Bị cáo còn được ông Danh cho biết đang chuẩn bị mua dự án này”, ông Thắm nói.
“Vậy việc cho vay khiến OceanBank mất 500 tỷ đồng trách nhiệm thuộc về ai?”, thành viên trong HĐXX chất vấn. Ông Thắm khẳng định trách nhiệm đó thuộc về Hội đồng tín dụng, trong đó có bị cáo.
Tuy nhiên, cựu chủ tịch HĐQT OceanBank cho hay, khi giải ngân, bị cáo không biết công ty Trung Dung sử dụng vào việc gì. Mục đích của khoản vay là xây dựng sân vận động ở Đà Nẵng. Thời điểm sau khi giải ngân, bị cáo định phong tỏa tài khoản nhưng lại thôi. Sau đó, bị cáo yêu cầu ký 3 bên, TrustBank phải đứng ra phong tỏa số tiền đó.
“Bị cáo không hề thống nhất, thỏa thuận với ông Danh việc giải ngân. Theo bị cáo ông Danh và ngân hàng đã lừa đảo 500 tỷ đồng đó”, ông Thắm nói. Lý do bị cáo đưa ra, vì phía khách hàng không sử dụng khoản vay đúng mục đích là đầu tư xây dựng sân vận động.
Trả lời câu hỏi của HĐXX “bị cáo cho Danh vay tiền hay Trung Dung vay?”, ông Thắm nói: “Bị cáo xác định cho công ty này vay nhưng biết ông Danh là người chủ” vì đây là công ty sân sau của ông Danh.
Trước việc bị cáo phủ nhận bàn bạc với ông Danh và không gặp Tổng giám đốc của Trung Dung (ông Trần Văn Bình), HĐXX thắc mắc, tại sao bị cáo lại đồng ý giải ngân số tiền lớn như vậy. Trong khi công ty này tài sản đảm bảo chỉ là 70 tỷ đồng, số tiền giải ngân chênh lệch quá lớn. Ngoài ra, khi bị cáo bị bắt, OceanBank âm vốn chủ sở hữu 249% và bị Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng. Ông Thắm giữ nguyên lời khai khi cho rằng tin vào giá trị thương mại của dự án 4ha của ông Danh.
Có mặt với tư cách người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, ông Phạm Công Danh cho hay, trước khi tiếp quản ngân hàng Đại Tín, đã đưa 500 tỷ đồng, có chứng từ thể hiện. Số tiền này, theo ông Danh đưa để bù vào các khoản khi Thắm tiếp quản Đại Tín. Việc đưa khoản tiền này trước khi Công ty Trung Dung vay OceanBank.
“Vậy tại sao có 500 tỷ đồng đưa, Công ty Trung Dung còn vay của OceanBank?”, HĐXX hỏi. “500 tỷ đồng với suy nghĩ chủ quan, tôi đưa cá nhân cho anh Thắm chứ không liên quan đến việc để được giải ngân khoản vay”, ông Danh trả lời và cho biết, khi tiếp quản TrustBank thấy nợ xấu lớn và đã được Thắm cam kết hỗ trợ tài chính. Ông Danh phủ nhận việc chỉ đạo Trung Dung vay 500 tỷ đồng của OceanBank.
“Vậy ai là người phải chịu trách nhiệm về khoản 500 tỷ đồng đến thời điểm này?”, HĐXX hỏi, ông Danh trả lời: “Tôi là người chịu một phần trách nhiệm”.
Ngày mai, phiên tòa tiếp tục.
Việt Dũng