Hơn 7h, ông Lê Đức Thọ, cựu bí thư Bến Tre, cựu chủ tịch HĐQT Vietinbank; ông Đỗ Thắng Hải, cựu thứ trưởng Công Thương; Trần Duy Đông, cựu vụ trưởng Thị trường trong nước; hai cựu vụ phó Thị trường trong nước Hoàng Anh Tuấn và Nguyễn Lộc An; nguyên cục trưởng Thuế TP HCM Lê Duy Minh... và các bị cáo được đưa đến TAND TP HCM. Họ bị dẫn giải vào phòng lưu phạm ngay sau đó.
Các bị cáo bị tại tòa sáng 20/11. Video: Tuấn Việt
Cựu bí thư Bến Tre Lê Đức Thọ. Ảnh: Quỳnh Trần
Ông Thọ bị truy tố hai tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi và Nhận hối lộ.
Bị cáo Đỗ Thắng Hải và 4 người nguyên là cấp dưới tại Bộ Công Thương; ông Lê Duy Minh; Đặng Công Khôi, cựu cục phó Quản lý giá, Bộ Tài chính và Giám đốc Chi nhánh phân phối sản phẩm Lọc dầu Nghi Sơn Phan Kiến Anh bị xét xử về tội Nhận hối lộ.
Ông Lê Đức Thọ khai về nhân thân tại tòa, sáng 20/11. Video: Quốc Thắng
Có vai trò cầm đầu vụ án, bà Mai Thị Hồng Hạnh, Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil, bị xét xử về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Đưa hối lộ. Cấp phó của bà Hạnh là Nguyễn Thị Như Phương bị cáo buộc tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Liên quan vụ án, 5 người khác bị truy tố về tội Đưa hối lộ.
Tham dự phiên tòa có gần 30 luật sư bào chữa cho các bị cáo, trong đó 3 luật sư bào chữa cho cựu bí thư tỉnh Bến Tre. Tòa triệu tập 95 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Tại phần thủ tục phiên tòa, trả lời HĐXX về nhân thân, cựu thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, năm 1988 từng bị TAND Hà Nội phạt 3 năm tù về tội Đầu cơ, cho hưởng án treo, hiện đã được xóa án tích.
Tương tự, bị cáo Nguyễn Lộc An, cựu vụ phó Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nói từng bị tuyên phạt 3 năm tù về tội Trốn thuế, đã được xóa án tích.
Đại diện VKS đang công bố cáo trạng hơn 40 trang. Dự kiến, phiên tòa kéo dài đến 5/12.
Cựu thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải trả lời HĐXX về việc từng bị xử phạt 3 năm tù treo, đã được xóa án tích. Video: Quốc Thắng
Xuyên Viet Oil 'chi mạnh' để được cấp phép kinh doanh xăng dầu
Theo cáo trạng, Xuyên Việt Oil tiền thân là Công ty TNHH Xuyên Việt, hoạt động từ năm 2005, sau nhiều lần thay đổi đăng ký tăng vốn điều lệ lên 3.000 tỷ đồng với 15 chi nhánh, 6 cửa hàng kinh doanh xăng dầu, 9 công ty liên quan. Đến năm 2016, Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu - trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Do Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện nên bà Hạnh đã đặt vấn đề với Vụ phó Nguyễn Lộc An tại một khách sạn tại quận 3 và được ông này ra giá chi phí cho việc cấp phép là khoảng 5-7 tỷ đồng, đồng thời yêu cầu Hạnh phải hợp thức hóa các điều kiện cấp phép còn thiếu và nộp hồ sơ đề nghị cấp phép vào bộ phận một cửa của Bộ Công thương để An xử lý.
Cơ quan điều tra xác định, mặc dù không kiểm tra đầy đủ các đại lý bán lẻ, cầu cảng, kho tiếp nhận xăng dầu mà Công ty Xuyên Việt Oil kê khai trong hồ sơ đề nghị cấp phép, nhưng An vẫn ký biên bản xác nhận có nội dung "đủ điều kiện", sau đó ký công văn trình Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải.
Từ đề xuất của An, ngày 22/8/2016, ông Hải ký ban hành giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil trong vòng 5 năm.
Quá trình để được cấp phép, bà Hạnh đã đưa hối lộ cho ông An 4 lần, tổng 921 triệu đồng, trong đó có 400 triệu đồng tiền mặt, một đồng hồ Patek Philippe.
Cựu thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải. Ảnh: Quỳnh Trần
Tháng 6/2021, khi giấy phép sắp hết hạn, Hạnh chỉ đạo nhân viên chuẩn bị tiền đi hối lộ cán bộ, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước, lãnh đạo Bộ Công thương để xin cấp lại. Thông qua Nguyễn Lộc An, giữa tháng 6/2021, Hạnh liên lạc nhờ ông Đỗ Thắng Hải (người có thẩm quyền ký cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu) giúp đỡ. Hạnh hứa sẽ cảm ơn khi công ty được cấp phép. Ông Hải đã đồng ý và giới thiệu Hạnh liên hệ với Hoàng Anh Tuấn để được hướng dẫn thủ tục.
Quá trình cấp phép cho Xuyên Viet Oil, ông Đỗ Thắng Hải nhận hối lộ 50.000 USD (khoảng 1,1 tỷ đồng) từ Hạnh; ông Hoàng Anh Tuấn nhận từ bà Hạnh hoặc qua người giúp sức 3 lần, tổng 5,9 tỷ đồng; Trần Duy Đông nhận 5,6 tỷ đồng.
Nhận 'lót tay' để chỉ đạo cấp tín dụng nghìn tỷ cho Xuyên Viet Oil
Năm 2018, ông Lê Đức Thọ khi là Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT Vietinbank, có thẩm quyền phê duyệt hạn mức, cấp giới hạn tín dụng và xem xét, phê duyệt hồ sơ vay vốn của doanh nghiệp. Cáo trạng xác định, từ năm 2019 đến 2021, ông Thọ đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để nhận hối lộ và gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi.
Cụ thể, trong việc Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank, xin cấp giới hạn tín dụng 5.000 tỷ đồng và kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, ông Thọ đã hai lần nhận hối lộ, tổng 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) của Mai Thị Hồng Hạnh.
Cuối năm 2021, khi làm Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Thọ còn bị cáo buộc đã lợi dụng chức vụ quyền hạn thời điểm đó và nguyên chủ tịch HĐQT Vietinbank để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc chi nhánh Bến Tre cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%.
Theo cơ quan công tố, ông Thọ nhiều lần nhận tiền, tài sản có giá trị từ bà Mai Thị Hồng Hạnh, gồm 200.000 USD (4,5 tỷ đồng); một bộ golf (trị giá 1,1 tỷ đồng); một đồng hồ Patek Philippe (trị giá 421.000 USD - tương đương 9,855 tỷ đồng); một ôtô hiệu Mercedes Benz S450 (trị giá 6,669 tỷ đồng).
Quá trình điều tra, ông Thọ đã tác động gia đình nộp lại 16,7 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Ông được VKSND Tối cao ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, có nhiều đóng góp cho xã hội.
Các bị cáo tại tòa sáng 20/11. Ảnh: Như Quỳnh
Mua chuộc cán bộ, che giấu việc biển thủ 1.244 tỷ đồng
Sau khi lo lót cho các quan chức để trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, bà Hạnh đã vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219 tỷ đồng và vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát 1.244 tỷ đồng.
Để được làm lơ sai phạm này, từ năm 2016 đến 2021, bà Hạnh còn hối lộ cho nhiều cán bộ, lãnh đạo các cơ quan chức năng. Trong đó có ông Đặng Công Khôi, Cục phó Quản lý giá, Bộ Tài chính - người có quyền kiểm tra, giám sát Quỹ Bình ổn giá xăng dầu tại doanh nghiệp là thương nhân đầu mối, trong đó có Xuyên Việt Oil.
Ông Khôi được cấp dưới báo cáo về việc Xuyên Việt Oil không gửi sao kê tài khoản Quỹ bình ổn giá xăng dầu đến Cục Quản lý giá, theo quy định, nhưng không chỉ đạo áp dụng biện pháp xử lý kịp thời, cũng không nhắc nhở Xuyên Việt Oil chấp hành đúng pháp luật tạo điều kiện cho bà Hạnh chiếm dụng số tiền này. Ông Khôi đã nhận 20.000 USD từ bà Hạnh để bỏ qua sai phạm.
Ngoài ra, để thực hiện trót lọt hành vi gây thất thoát 1.244 tỷ đồng số tiền thu thuế bảo vệ môi trường, bà Hạnh đã hối lộ ông Lê Duy Minh, khi đó là Cục trưởng thuế TP HCM từ tháng 1/2020 đến tháng 11/2022.
Từ 4/3/2020 đến 24/12/2021, bà Hạnh đã 5 lần đến phòng làm việc đưa tiền hối lộ cho ông Minh, tổng 190.000 USD và 500 triệu đồng, nhờ tạo điều kiện cho Xuyên Việt Oil chậm ban hành các quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế, không công bố thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng để khỏi ảnh hưởng đến hình ảnh doanh nghiệp.
Quá trình điều tra, Bộ Công an đã tạm giữ 134 sổ tiết kiệm trị giá hơn 1.117 tỷ đồng, 17 sổ đỏ và nhiều tài sản giá trị khác.
Hải Duyên - Quốc Thắng - Quỳnh Trần - Tuấn Việt