 |
|
Một vọng gác của nhà tù Maze. Ảnh: craphound. |
Ngày 1/3/1975, chính phủ Anh cho xây dựng tại hạt Long Kesh gần thành phố Belfast nhà tù rộng lớn Maze, có thể giam giữ đến 5.000 tù nhân nhằm trấn áp những cuộc đấu tranh vũ trang của các tổ chức bán quân sự chống lại việc quân đội Anh chiếm đóng ở Bắc Ireland.
Với những bức tường cao 4m cùng hàng rào dây kẽm gai bao xung quanh, nhà tù Maze còn được giám sát ngày đêm bởi 15 vọng gác có đèn pha cùng binh lính túc trực sẵn sàng bắn hạ bất cứ ai định vượt ngục.
Lô 7 - một trong ba khu của Maze - là nơi giam giữ hơn 200 người. Những tù nhân này phần lớn thuộc tổ chức Quân đội Cộng hòa Ireland (IRA) phạm các tội giết người và đánh bom khủng bố. Bobby Storey và Gerry Kelly là hai thành viên cốt cán của IRA kiêm đại diện tù nhân lô này.
Tháng 4/1983, Storey tìm cách liên lạc với bên ngoài để bàn kế hoạch đưa một số thành viên cốt cán của IRA ra ngoài. Storey và Kelly đã tuyển lựa 36 tù nhân từ nhiều buồng giam rồi tìm cách chuyển họ về sinh hoạt chung một phòng.
Theo kế hoạch, chúng bí mật đào một đường hầm từ buồng giam đến phòng trực của giám thị lô 7 để bất ngờ khống chế và lấy chìa khóa mở cửa. Sau đó, chúng sẽ chạy đến phòng bếp, trốn lên xe giao nhận thực phẩm. Bên ngoài, IRA sẽ tổ chức các toán vũ trang để đưa chúng đến những nơi ẩn nấp.
Theo lời khai của Storey khi y bị bắt lại vào năm 1991 tại Mỹ, IRA đã tuồn các vật dụng cần thiết như đèn pin, xẻng gấp, bao đựng đất, đèn điện, dây điện vào trong nhà tù. Sau gần 4 tháng, đường hầm có chiều dài 70m nối liền buồng giam và phòng trực giám thị mới hoàn tất. Cũng trong thời gian này, IRA bí mật chuyển vào súng ngắn cùng đạn dược, dao và đồng phục của giám thị nhà tù.
Rạng sáng ngày 25/9/1983, Storey và Kelly bò theo đường hầm bất ngờ trèo lên phòng giám thị lô 7 và khống chế James Andrew Ferris. Nhận được tín hiệu của hai tên này, số tù nhân còn lại bò theo đường hầm tập trung tại phòng trực giám thị. Sau đó, chúng mở cổng bảo vệ, lặng lẽ tiến về nhà bếp và tìm cách ẩn náu vào bên trong. Tại đây, chúng mặc đồng phục giám thị và chờ chuyến xe giao nhận thực phẩm.
Đến 3 giờ 10 phút, khi chiếc xe đến, Storey ra lệnh cho các tù nhân khống chế và đánh bị thương nặng các nhân viên nhà bếp. Sau đó chúng trấn áp lái xe và lệnh cho ông chở chúng ra khỏi nhà tù.
Tuy nhiên, khi chiếc xe chạy đến gần cổng chính thì chết máy. Storey bắn bị thương tài xế khi ông này cố lao ra cửa thoát thân và ra lệnh cho nhóm vượt ngục tấn công vào phòng trực ở cổng chính để thoát ra ngoài.
Hai giám thị đang trực khi đó là Jerry McAuliffe và Liliam Avenill đã tìm cách ngăn nhóm vượt ngục và phát lệnh báo động nhưng đều bị bắn trọng thương. Một lính bảo vệ trên vọng gác phát hiện ra vụ lộn xộn liền chiếu đèn và bắn chỉ thiên nhiều loạt đạn. Các loạt súng cảnh báo cho toàn bộ giám thị nhà tù và lệnh báo động lập tức được phát ra.
Tuy nhiên, nhóm tù nhân đã kịp mở cổng chính và chạy ra ngoài. Tại đây, IRA bố trí gần 100 tay súng hỗ trợ cho chúng thoát thân. Đây là cuộc vượt ngục lớn nhất lịch sử nước Anh.
Ngay lập tức, quân đội Anh và cảnh sát Bắc Ireland phát lệnh truy nã trên toàn lãnh thổ. Các phương tiện như trực thăng, máy bay tuần tra, tàu chiến cùng hàng trăm xe quân sự, xe cảnh sát với 1.000 lính nhảy dù, lính đặc nhiệm SAS và 200 cảnh sát Bắc Ireland đã triển khai một chiến dịch lùng sục quy mô.
Ngay trong ngày, 15 tù nhân vượt ngục đã bị bắt lại, trong đó có hai tên ẩn mình dưới một con sông gần nhà tù Maze và chỉ thở bằng ống nhựa. Tuy nhiên, một số tên còn lại đã trốn thoát, thay đổi danh tính và đến Mỹ ẩn náu. Trong số này, có cả Storey và Kelly.
(Theo CAND)