Phố Trúc Bạch - được đặt tên theo hồ Trúc Bạch - cùng với Ngũ Xã, Châu Long và vài con phố nhỏ bao quanh hồ tạo thành một khu cảnh quan hiếm giữa Hà Nội chen chúc. Đó là nơi tập trung những quán cà phê ưa thích của giới trẻ, những hàng đặc sản phở cuốn, ốc, lẩu tất bật trong những con phố nhỏ, nhiều nhà xây theo lối cũ và cây xanh. Nó từng là nơi người Hà Nội nghĩ đến khi muốn tìm chỗ thư thái.
Quán phở ông Hùng bà Thủy số nhà 85 Trúc Bạch mở từ 19h đến 24h mỗi ngày. Tối thứ sáu, ông Hùng nhẩm tính, thanh niên đi chơi đêm nhiều "chắc sẽ bán được hơn trăm bát".
Xe cảnh sát và cứu thương xuất hiện lúc gần 21h khiến cả khu phố khựng lại. Trong bộ đồ bảo hộ trùm kín toàn thân, các nhân viên y tế cầm theo bình xịt, vội vã vào trong tòa nhà 125 Trúc Bạch. Khách hàng buông đũa nhìn theo, ông Hùng linh tính không lành. Những thanh barie lập tức được dựng lên tại hai đầu phố và một ngách thông. Bà Thủy tắt bếp than, ông Hùng thu dọn bàn ghế. Nồi phở hôm ấy mới bán được chưa đầy chục bát.
23 ngày Việt Nam không ghi nhận thêm ca Covid-19 mới, tuyến phố ăn uống ven hồ dần đông trở lại. Hai ngày trước, ông Hùng với hàng xóm còn sôi nổi chuyện "Sơn Lôi được tháo rào", không ngờ có ngày chính mình lại ở sau những tấm barie.
Từ khi bị cách ly, nhiều người trong khu phố Trúc Bạch có thời gian thảnh thơi dạo chơi chiều 8/3. Ảnh: Giang Huy.
"Bệnh nhân 17" được công bố, Hà Nội lập rào chắn phong toả từ ngã tư Trúc Bạch - Ngũ Xã đến điểm giao với phố Châu Long, từ số nhà 79 đến 139, trên đoạn đường dài hơn năm trăm mét. 66 hộ dân, 189 nhân khẩu nằm trong diện cách ly tập trung 14 ngày.
"Cái nồi phở không bán được đã đành, nội bất xuất ngoại bất nhập thì ăn ở thế nào đây?", bà Thủy trằn trọc đến hơn 1h sáng. Bên ngoài, nhiều nhà ở dãy phố vẫn đang sáng đèn. Nhân viên y tế và cảnh sát ra vào suốt đêm.
Cảm giác đầu tiên chiếm lĩnh dân khu phố vào buổi sáng ngày 7/3 là sợ thiếu nhu yếu phẩm. Những thùng mì, túi gạo, trứng và bao tải rau củ, nhu yếu phẩm liên tục được đưa qua rào sắt, người được bạn bè "tiếp tế". Một số người tự gọi đồ online mang đến.
Nhưng chính quyền Hà Nội đã chuẩn bị thực phẩm cơ bản cho từng hộ. Rau, thịt, cá, trứng và nước uống đóng chai được phát miễn phí từng ngày theo định lượng. "Mỗi khẩu 3 quả trứng, 2 lạng thịt hoặc cá, ngày 2 loại rau, còn được một yến gạo Tám với chai dầu ăn", ông Hùng nói đùa "thừa dinh dưỡng, ngày thường vợ chẳng cho mình ăn ngon thế này".
Cảnh sát khu vực trực chốt kiểm tra người ra vào phố Trúc Bạch. Ảnh: Giang Huy.
"Đồ mang vào khu cách ly đều phải qua kiểm dịch", ông Nguyễn Dân Huy, Chủ tịch phường Trúc Bạch cho biết. Đồ tiếp tế được phường tiếp nhận tại cổng riêng. Bộ phận y tế sẽ khử khuẩn toàn bộ rồi để tại bàn cho người dân tự tới lấy. Trên bàn tiếp nhận đặt sẵn nước sát trùng để người dân rửa tay trước khi nhận đồ.
Dân cư khu phố được cán bộ y tế thăm khám hai lần mỗi ngày, 8h30 và 15h. Nước rửa tay được phát hằng ngày kèm túi phân loại rác. Rác được gom 18h mỗi ngày bởi lực lượng chuyên biệt. Những lời nhân viên y tế dặn bà Thuỷ đã thuộc, "Bác đeo găng tay, khẩu trang khi đổ rác, xịt khử trùng tay chân sau khi đi đổ rác và tháo bỏ găng tay, khẩu trang ngay nhé".
Đứa cháu nội 5 tuổi hỏi bà trong sáng đầu của ngày cách ly: "Bà ơi, sao cháu không được đi chơi?". Cậu anh trai lớp 4 nhanh nhảu: "Em không biết à, đang có bệnh, phải phòng bệnh đấy. Ở trường cô giáo anh bảo thế". Hai đứa nhỏ chịu khó nhắc cả nhà rửa tay, quanh quẩn ngồi nhà học bài, chơi với bố mẹ. Con trai ông kinh doanh tự do bên ngoài, vì cách ly cũng phải bó gối ngồi nhà. Hai ngày trôi qua, ông thấy dân phố mình vẫn ổn. "Càng trong tâm dịch càng nên thong thả cho bà con bên ngoài yên tâm chống dịch".
Người dân phố Trúc Bạch được thăm khám sức khỏe hai lần mỗi ngày. Ảnh: Giang Huy
Anh Phạm Quang Long, quản lý nhà hàng rượu vang coi kỳ cách ly tập trung là những ngày "thực hiện trách nhiệm với cộng đồng". Hai anh em Long ở số 119 Trúc Bạch, ngay sau nhà "bệnh nhân 17". Những hộ cư trú liền kề với ngôi nhà 125 Trúc Bạch, nơi cô gái sinh sống đều được đưa đi cách ly tập trung tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương 2 (huyện Đông Anh) ngay trong đêm 6/3.
Long ở trong căn phòng rộng khoảng 40 m2 cùng em trai và hai người hàng xóm. Phòng có điều hoà nhưng không dùng và được yêu cầu mở quạt gió, cửa sổ cho thoáng. Trong phòng, ai nấy đều đeo khẩu trang và hạn chế nói chuyện. Mỏi người, anh có thể đi ra hành lang vươn vai hít thở cho đỡ bí bách. Cư dân Trúc Bạch ở gần kín hai dãy phòng trên tầng 8, nhiều gia đình mang theo con nhỏ.
Tối 6/3, anh Long đang làm việc trên phố Tràng Thi thì điện thoại đổ chuông liên hồi. Bạn bè báo tin con phố bị phong toả, khuyên "té" gấp đừng về nhà nữa. Long gọi điện cho em trai, đề xuất mang theo quần áo rời khỏi nhà.
Nhưng vài phút hoảng loạn qua đi, anh nghĩ lại "mình không nên trốn, dễ gây hậu quả". Ba mươi phút sau, Long nhận được điện thoại của nhân viên y tế quận Ba Đình hỏi đang ở đâu, thông báo qua tình hình và mời về đi cách ly. Anh xin vài tiếng để bàn giao công việc, dặn dò gần chục nhân viên trong những ngày đi vắng.
Về nhà lúc nửa đêm, trời se lạnh khiến Long rùng mình. Anh thấy con phố khác mọi đêm. Không còn quán ăn, không còn từng đoàn thanh niên ăn mặc sành điệu ra vào. Chỉ còn công an, dân phòng mở hé barie cho anh vào.
Nơi Long sống là một biệt thự cổ có nhiều gia đình. Cầu thang chung tắt đèn khiến anh lạnh gáy. Long bật hết đèn lên rồi đi tắm, xếp quần áo vào balo. Hơn 2h sáng, anh xách túi kèm cây đàn guitar, gọi đội y tế báo đã sẵn sàng. Mười phút sau xe đến, đưa anh cùng một số người đi cách ly.
Bữa cơm đầu tiên có một món xào, hai món mặn cùng canh, cơm được bọc trong giấy bạc giữ nhiệt khiến anh bất ngờ và cam đoan "ngon hơn khối quán cơm bụi vỉa hè". Công việc quản lý nhà hàng, giờ giấc không ổn định khiến lâu rồi, Long mới thấy ăn cơm ngon như vậy.
Trải qua hai ngày đi cách ly tập trung, ngoài những lúc tự đo thân nhiệt và lấy mẫu xét nghiệm, ban ngày anh ngủ đến tận trưa và đêm thức đến gần 4h hôm sau để trả lời tin nhắn hỏi han từ bạn bè. Việc điều hành nhà hàng chủ yếu qua điện thoại. Nhiều khách hàng nhắn tin hỏi "Có làm sao không?". Long nói mình vẫn ổn, quyết định công khai việc đi cách ly dù biết có thể khiến khách hàng sợ.
Anh tự đoán tỷ lệ lây nhiễm của mình "chỉ là 0,1%", nhưng vì cách ly là yêu cầu bắt buộc nên sẽ thực hiện nghiêm túc. Anh Long chưa bao giờ gặp Nguyễn Hồng Nhung, cũng không biết nhiều về ngôi nhà số 125 bên cạnh. Anh chỉ thấy "đó là ngôi nhà mới xây xong, to nhất phố, người trong nhà rất kín tiếng".
Đêm 7/3, Long ngồi thiền. Anh từng sợ hãi nghĩ "cách ly là một điều xấu xa, người đi cách ly cảm thấy như là người bệnh, phải giấu mình vì sợ xã hội đấu tố hoặc xa lánh". Đó là nguyên nhân lớn nhất khiến người ta lẩn tránh cách ly. Giờ nghĩ lại, anh thấy những người đi cách ly an toàn hơn người ngoài xã hội. Khi hàng ngày được bê cơm nước tới tận nơi, sát khuẩn thường xuyên, không phải bon chen xếp hàng mua thực phẩm, lo nhiễm bệnh khi ra ngoài. Nếu lỡ có nhiễm thì sẽ được phát hiện và cứu chữa đầu tiên.
"Chỉ mong mọi người nhìn nhận tích cực với những người đang cách ly. Bởi niềm tin, thái độ tích cực là vũ khí quan trọng nhất lúc này để chúng ta vượt qua dịch bệnh", anh nói.
Đồ ăn được giao đến trụ sở UBND phường để kiểm dịch, rồi mới chuyển đến các gia đình hôm 7/3. Ảnh: Giang Huy.
Trúc Bạch bị cách ly, nhịp sống trên những con phố xung quanh cũng chậm lại. Không có khách ghé thăm, nhân viên các quán phở cuốn Ngũ Xã ngồi bấm điện thoại, rủ nhau chơi đá cầu. Cách barie vài chục mét, quán cà phê số 39 Châu Long cũng đóng cửa từ sáng 7/3. Ông chủ quán hẹn "bao giờ hết dịch thì bán tiếp, giờ mở ra cũng bán cho ma tây".
Những dãy tập thể cũ xung quanh đã bớt ồn ào khi cửa nhà dân khép kín. Thi thoảng có người đeo khẩu trang thò đầu ra ngóng người qua lại. Buổi chiều chỉ còn tiếng loa phường phát bản tin về Covid-19. Giữa hai đầu barie cách ly, người dân phố Trúc Bạch đeo khẩu trang dạo bộ, tập thể dục, đi nhận đồ tiếp tế.
8/3 năm nay, chỉ có hoa là không được "tiếp tế" vào khu phố cách ly. Những người phụ nữ trong gia đình ông Hùng đi qua ngày Quốc tế phụ nữ "đặc biệt nhất đời" với bữa cơm thịt ba chỉ, trứng rán và rau cải chíp xào tỏi, đều là đồ tiếp tế của thành phố tới bà con trong khu cách ly. "Thôi đành chăm chỉ rửa bát quét nhà để bù cho bà ấy vậy", ông Hùng bảo, nhất định khi hết dịch, sẽ đưa vợ đi ăn buffet và nghe ca nhạc như những ngày 8/3 mọi năm.
>> Ảnh: Bên trong khu phố bị cách ly
Hoàng Phương - Thanh Lam