Khu tập thể Kim Liên, quận Đống Đa được xây dựng những năm 1959-1965, gồm 42 nhà chung cư cao 2-6 tầng. Trải qua thời gian, các khu nhà xuống cấp, trong đó tòa B7 và B10 nằm trên đường Phạm Ngọc Thạch được xếp vào loại nguy hiểm, phải di dời dân.
Sau quá trình làm việc, thống nhất với các hộ dân, chủ đầu tư đã phá bỏ hai tòa nhà cũ, xây mới chung cư 11 tầng trên nền đất cũ. Đây là dự án thí điểm cải tạo nhà chung cư cũ của thành phố, tạo quỹ nhà tái định cư tại chỗ. Năm 2005, công trình hoàn thành với 284 căn hộ.
Trong đó tòa nhà B10 có 54 hộ dân tái định cư tại chỗ, tập trung từ tầng 2 đến 4. Diện tích căn hộ ở các tầng này từ 24 đến 44 m2. Căn hộ từ tầng 5 trở lên và số căn hộ dôi dư của các tầng được sử dụng làm quỹ nhà phục vụ người diện chính sách và quỹ nhà giải phóng mặt bằng của thành phố, diện tích dao động 73-90 m2.
Hành lang nhà B10 rộng hơn một mét, thoáng mát. Nơi đây thi thoảng tổ chức các cuộc hội họp của tổ dân phố, bởi khi xây dựng tòa nhà không thiết kế cho không gian công cộng.
Đầu hành lang các tầng có hộp phòng cháy chữa cháy, cửa thoát hiểm. Trần nhà gắn camera an ninh hoạt động 24/24h.
Các tòa nhà xây mới đều được trang bị thang máy để cư dân thuận tiện di chuyển. Các căn nhà tập thể cũ không có thang máy.
Căn hộ nhà ông Nguyễn Viết Nhạc, 78 tuổi, ở tầng 3 tòa B10. Diện tích căn hộ 40 m2, chia thành hai phòng ngủ, mỗi phòng khoảng 9 m2 và phòng bếp liền phòng khách. Ông Nhạc sống cùng vợ và hai cháu.
Ông Nhạc kể trước kia nhà cũ rộng 24 m2 chỉ có một phòng. Chuyển sang căn nhà mới, gia đình tự tin mua sắm tủ gỗ, bếp điện, máy giặt, lò vi sóng, sắp xếp ngăn nắp trong căn bếp khoảng 15 m2. Các thành viên có không gian riêng tư.
Không gian phòng khách được tận dụng để kê bộ máy tính cá nhân, thi thoảng ông Nhạc lên mạng đọc tin tức. Ghế ngồi có thể kéo ra thành giường ngủ.
Cũng tại tòa B10, căn hộ của gia đình bà Nguyễn Thị Lan trên tầng 10 rộng 90 m2, được thiết kế ba phòng ngủ, hai nhà vệ sinh cùng phòng khách rộng 20 m2.
Nhà vệ sinh khép kín là thay đổi lớn nhất với cư dân. Trước đây ở tập thể cũ, 4-5 gia đình dùng chung một nhà vệ sinh nên mỗi sáng đều phải chờ đợi tới lượt.
Tầng 1 cả 2 tòa nhà B10 dành để xe và kinh doanh trông giữ xe. Trước đây tầng 1 khu tập thể cũ bố trí hộ gia đình ở, các hộ ở tầng cao phải gửi xe bên ngoài, cách xa khu vực sống.
Cách khu Kim Liên khoảng 3 km, khu chung cư D2 Giảng Võ, quận Ba Đình, có hai mặt tiền là đường Giảng Võ và đường Trần Huy Liệu. Trong đó 5 tầng nổi đầu tiên sử dụng cho thuê làm phòng khám, nhà hàng, có thang máy cuốn, hành lang rộng rãi được người dân tận dụng làm điểm tập thể dục, sinh hoạt cộng đồng. Tầng 6 đến 10 là căn hộ tái định cư, tầng 11-20 là căn hộ thương mại, còn lại là văn phòng cho thuê.
Trước đó, D2 Giảng Võ cũ có 103 căn hộ, gồm 97 hộ gia đình và 6 tổ chức sinh sống và làm việc.
Khu nhà D2 Giảng Võ có 21 tầng, hai tầng hầm. Cạnh đó là những chung cư cũ xây dựng từ năm 1979, đã xuống cấp, chờ dự án xây mới.
Thống kê đến năm 2024, TP Hà Nội có gần 1.300 nhà thuộc 76 khu chung cư và 306 chung cư cũ độc lập, được xây dựng từ những năm 1960-1994 và trước năm 1954.
Từ năm 2005, Hà Nội bắt đầu cải tạo các chung cư cũ. Tuy nhiên, do một số bất cập và sự thay đổi chính sách nên đến nay mới có 19 dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ hoàn thành, đưa vào sử dụng (chiếm 1,2% tổng số nhà ở chung cư cũ) và 14 dự án đang triển khai.
Các tòa nhà được cải tạo, xây mới trên nền đất cũ là A6 Giảng Võ (đưa vào sử dụng năm 2003); B7, B10 Kim Liên (năm 2005); I1, I2, I3 Thái Hà và B4 Kim Liên (năm 2012); 187 Tây Sơn, P3 Phương Liệt (năm 2013); B14 Kim Liên (năm 2014); C7, D2 Giảng Võ và A2, A3 khu tập thể Nguyễn Công Trứ (năm 2015)...
Hoàng Giang - Thanh Hải