At Home With Mental Illness là dự án của nhiếp ảnh gia tự do Yuyang Liu, ghi chép về thế giới vô hình của nhiều gia đình có bệnh nhân tâm thần ở tỉnh Quảng Đông, một trong những vùng giàu có nhất Trung Quốc.
Trong ảnh, Zhendong Liang, 15 tuổi, đang đứng bên đường nhìn người qua lại ở một thị trấn nhỏ thuộc Triệu Khánh, Quảng Đông. Liang nghỉ học từ năm 2009 vì trường học cho rằng bệnh tình của cậu bé sẽ ảnh hưởng xấu đến những học sinh khác.
Theo báo cáo năm 2009 của Trung tâm Quốc gia về Sức khỏe Tâm thần, 16% trong hơn 100 triệu người mắc các chứng bệnh tâm thần ở Trung Quốc thuộc nhóm nghiêm trọng. Sự thiếu thốn chăm sóc và sự kỳ thị của xã hội đã đẩy nhiều người xa dần cuộc sống đời thường. Trong ảnh, bà Mei Lin ngồi cùng hai cháu gái bị bệnh tâm thần.
Bà Mei Lin đã 83 tuổi nhưng là người chăm sóc gia đình có đến 4 bệnh nhân tâm thần. Bà thường phải dỗ dành con gái Xiaolin về nhà. Xiaolin đã lớn tuổi nhưng hay bỏ nhà đi lang thang, có khi tới vài ngày.
Tong Xiao và em gái Ling Xiao sống cùng mẹ ở thành phố Mậu Danh, tây nam tỉnh Quảng Đông. Trong ảnh, người mẹ tâm thần của hai đứa trẻ đang ngồi ăn tối ở một góc phòng. Bà ta đã dùng dao đâm chết con trai cả và bỏ đói ba đứa con khác đến chết.
Jiagui Su, 33 tuổi, đã ở nhà 10 năm sau khi được chẩn đoán tâm thần phân liệt. Nhớ lại những ngày tháng trước đây, Su cho biết anh luôn cảm thấy mình như không có đầu. Khi bệnh tình khá hơn, anh đi hái các loại lá để kiếm sống.
Jianwen Pang thích viết những bài thơ về sự cô đơn và nỗi buồn mà anh từng trải qua. Vì không kiểm soát được hành động của bản thân, Pang hút thuốc và đi vệ sinh ngay trong nhà.
Căn phòng của Shaoping Xiao, 13 tuổi, bừa bộn và ngập trong rác. Shaoping sống cùng người cha 73 tuổi và người mẹ mắc bệnh tâm thần ở Mậu Danh.
Đôi chân nứt nẻ và dị dạng của Xiuyn Li, một bệnh nhân rối loạn tâm thần. Gia đình bà chỉ kiếm được khoảng 3 USD một ngày để nuôi ba người.
Liu cho hay bộ ảnh của anh tập trung vào mối quan hệ gia đình vì đã có quá nhiều bức ảnh lột tả điều kiện sống vất vả của người tâm thần. "Quan trọng hơn là tôi muốn cho người xem cảm nhận được thứ tình cảm mà tôi nhìn thấy khi hầu hết các gia đình cố gắng chăm sóc cho người thân của họ trong điều kiện khó khăn", anh nói.
"Tình trạng các hộ gia đình ngày càng khốn khó vì gánh nặng có người thân bị bệnh tâm thần khá phổ biến", nhiếp ảnh gia trẻ cho hay. Chàng trai hy vọng rằng những ghi chép của anh sẽ đem lại cái nhìn chân thực về cuộc sống của các gia đình đặc biệt này.
Đầu năm nay, Liu đã đăng tải một số bức ảnh lên các trang tin tức và nhiếp ảnh để gây quỹ giúp đỡ cho những gia đình mà anh chụp ảnh. Tháng trước, Liu đã giành được Ian Parry, học bổng ghi nhận đóng góp của các nhiếp ảnh gia trẻ mới khởi nghiệp.
Nhiếp ảnh gia 23 tuổi bắt đầu nhận thức về vấn đề này kể từ khi đọc thông tin của trung tâm y tế tại một thị trấn nhỏ, trong đó đề cập đến những nỗ lực giúp đỡ bệnh nhân tâm thần và gia đình họ.
"Tôi thực sự bất ngờ. Tôi nhận ra rằng dù phần lớn bệnh nhân được cho là vô hình trong xã hội, họ và gia đình vẫn tồn tại trong cuộc sống này", anh nói.
Thùy Linh (Ảnh: Time)