Đến Yangon vào buổi trưa, tôi phải đợi hơn một giờ ở sân bay để chuyển tiếp đến Bagan bằng một hãng hàng không nội địa của Myanmar. 17h hạ cánh ở sân bay Nyaung U, cảnh tượng đầu tiên đập vào mắt là các nhân viên mặt đất của sân bay khệ nệ khiêng hàng lý từ máy bay xuống, chất lên chiếc xe đẩy cũ kỹ bằng gỗ và chậm rãi đẩy vào phía nhà ga. Bên trong nhà ga bảng thông báo giờ bay hoàn toàn được viết tay kể cả những tấm vé lên máy bay của hành khách cũng vậy. Tôi có cảm giác như Bagan đã ngủ quên từ rất lâu, như thời gian ở đây ngừng lại vài chục năm so với thế giới ngoài kia.
Khung cảnh Bagan nhìn từ đền Shwesantaw.
Theo lịch trình, đúng ra sẽ có xe chờ đón tôi từ sân bay để đến thẳng đền Shwesantaw kịp lúc mặt trời lặn. Nhưng không may, tài xế báo xe hư dọc đường và sẽ đến trễ 15 phút. Phía bên ngoài nhà ga mặt trời đã bắt đầu lặn, trời chuyển dần sang màu đỏ tím. Đứng ngồi không yên, tôi quyết định không đợi nữa mà bắt taxi đến đền Shwesantaw.
Đúng nghĩa là một cuộc rượt đuổi mặt trời, đoạn đường từ sân bay Nyaung U vào Old Bagan chỉ vài cây số, nhưng tôi có cảm giác như nó xa vời vợi. Mặt trời dần khuất sau những bụi cây to. Hai bên đường những người nông dân đang đánh xe bò trở về nhà sau một ngày kéo cày trên đồng. Dọc đường là ẩn hiện những ngọn tháp cổ hoang tàn sau các bụi cây, Bagan hiện ra dưới ánh hoàng hôn.
Khác với tưởng tượng của tôi, đền Shwesantaw rất đông du khách đang ngồi kín cả hành lang, nhưng cả không gian lại lặng thinh. Ở Bagan và trên khắp Myanmar, mọi người khi bước chân vào các ngôi đền chùa đều phải đi chân đất. Tôi cố gắng hết sức có thể để leo thật nhanh lên mấy chục bậc thang thẳng đứng của đền để kịp nhìn mặt trời trước khi khuất sau núi.
Không uổng công sức đuổi theo ánh mặt trời cả buổi chiều, cảnh tượng hiện ra trước mắt tôi huyền ảo đến choáng ngợp. Một cánh đồng bao la rộng lớn nằm bên bờ sông Ayeyarwady và hàng nghìn ngôi đền với những ngọn tháp nhấp nhô trùng điệp, mờ ảo trong sương khói. Phía xa, mặt trời đang khuất dần sau dãy núi tạo nên một bức màn đỏ tím.
Dù đã thấm mệt sau hai chuyến bay dài, tôi không thể nào rời mắt khỏi cảnh tượng trước mặt. Bagan đang lùi mình vào bóng đêm, đằng xa vang lên tiếng đọc kinh làm không gian trở nên yên bình.
Ánh nắng mặt trời của ngày mới lên trên cố đô Bagan.
Ngày hôm sau, tôi dậy từ 4 giờ sáng để đi đón mặt trời mọc. Bagan luôn lặng im ở mọi thời điểm. Đi xuyên màn đêm mờ nhạt để đến đền Shwesantaw đợi mặt trời lên, tôi có cảm giác như thời gian vẫn đang ngừng trôi, trời sẽ không bao giờ sáng. Khung cảnh xung quanh im lặng đến mơ hồ, xa xa có vài ngôi chùa được thắp đèn vàng ẩn hiện giữa màn sương.
Một ngày mới ở Bagan, mặt trời lên như một quả cầu lớn treo lơ lửng giữa cánh đồng bát ngát khói sương. Những tia nắng đầu tiên trải dài xuyên qua tán cây. Xung quanh tôi, phía trên ngôi đền, ánh sáng của những vệt nắng mỏng manh đầu tiên rọi xuống, làm ửng hồng những đôi má đang hân hoan trước khung cảnh bình minh.
Cả khoảng trời rộng lớn như được khoác lên mình một màu áo mới khi mặt trời lên cao hơn, rọi sắc cam lên những ngồi đền phía xa. Cả Bagan thức giấc, ánh sáng trong veo của những tia nắng chiếu xuống làm vàng rực cánh đồng và các tháp cổ, đền đài.
Thời gian ở Bagan trôi qua chậm rãi. Ở đây, người dân hầu như chẳng ai để ý đến thời gian. Cứ thảnh thơi đi qua một ngày. Tôi bắt gặp nụ cười của những bác nông dân trên cánh đồng nắng cháy rát da, thấp thoáng dưới những đền chùa, bóng các vị sư tay cằm chiếc dù đỏ ung dung bước đi, như không cần đích đến.
Tiếng xe ngựa leng keng vang lên trên những con đường đất đỏ đầy cát bụi. Tôi cứ muốn ngồi im ở một tán cây nào đó sống chậm từng giây để nhìn ngắm Bagan. Mảnh đất hiền hòa với nụ cười của dân bản xứ khi bắt gặp khách du lịch, và những buổi trưa chỉ có tiếng chim hót, tiếng gió và tiếng vó ngựa vang xa.
Ráng chiều đổ một màu vàng vọt xuống dòng Ayeyarwady, phía bờ sông những đền đài vẫn sừng sững in bóng trên nền đất đỏ. Bagan là một giấc mộng cổ tích, là một vùng đất ngủ quên, là những điều kỳ diệu nên nhìn ngắm một lần trong đời.
Một chiếc xe ngựa dùng để chở khách rong chơi.
Mai Phước Sang