Một báo cáo gần đây cho biết gần một nửa số trẻ em ở Hàn Quốc được bố mẹ đăng ký vào các chương trình giáo dục sớm, đặc biệt là ghi danh vào các trường mẫu giáo giảng dạy bằng tiếng Anh, để có thể được nhận vào các trường tư danh tiếng, được người Hàn gọi là hagwon (học viện).
Cuộc cạnh tranh khốc liệt tới nỗi người Hàn Quốc thường nói đùa rằng để giành được một suất vào hagwon danh tiếng, những em bé còn đóng bỉm đã phải tham gia cuộc đua đánh giá năng lực.
Nhiều phụ huynh mạnh tay đầu tư cho con cái theo học các trường mẫu giáo dạy tiếng Anh với hy vọng con sẽ có được lợi thế suốt đời so với các bạn đồng trang lứa. Nhưng Lim Wong, giáo sư đại học Yonsei ở Seoul, hoài nghi về tính hiệu quả thật sự của những chương trình giáo dục sớm đầy tốn kém đó.
Học sinh thi đại học ở Seoul ngày 17/11/2022. Ảnh: AFP
Theo kinh nghiệm giảng dạy hàng nghìn học sinh ở Hàn Quốc và Mỹ, ông nhận thấy những em bắt đầu học tiếng Anh từ sớm chưa chắc là người học tiếng Anh giỏi nhất, kể cả những người đã học nhiều năm. Ngược lại, những học sinh bắt đầu hứng thú với tiếng Anh trong độ tuổi thiếu niên và chăm chú học ngoài thời gian ở trường, trong đó có xem phim và đọc sách giải trí, lại tiến bộ đáng kể.
Giáo sư Lim Wong cho rằng động lực tự thân có lẽ quan trọng hơn giáo dục sớm trong việc học tiếng Anh, đặc biệt khi cha mẹ thúc ép con cái học tập từ quá sớm.
Khi bắt buộc phải lưu loát tiếng Anh như định cư ở nước ngoài, trẻ em ban đầu có thể gặp khó khăn nhưng sẽ phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên, vì tiếng Anh lúc này trở thành một phần trong đời sống thường nhật. Ngược lại, việc bố mẹ ép con cái học tiếng Anh mà không có mục đích rõ ràng có thể khiến trẻ em coi tiếng Anh là vật cản thay vì công cụ hay đặc quyền, cuối cùng dẫn tới căng thẳng và giảm hứng thú học tập.
Bởi vậy, ông Lim cho rằng ngành giáo dục tư nhân đang nở rộ ở Hàn Quốc đã khiến trẻ em đối mặt với kỳ vọng vượt xa lứa tuổi. Trẻ mới biết đi ở Hàn Quốc đã phải xem sách giáo khoa dành cho học sinh lớn tuổi hơn ở Mỹ, còn học sinh tiểu học cắm đầu học toán nâng cao, khiến các em có ít thời gian học hành và vui chơi hiệu quả.
Một số nghiên cứu cho thấy giáo dục sớm mang lại lợi ích cho trẻ em, nhưng trong thời hạn nhất định. Một đứa trẻ 7 tuổi có thể thành thạo phép nhân trong một hoặc hai tháng, trong khi trẻ mẫu giáo có thể mất một năm hoặc lâu hơn để làm được như vậy, vì não bộ chưa phát triển đầy đủ.
Cha mẹ thường nghĩ rằng cho con học từ sớm luôn có lợi, nhưng cho trẻ học quá nhiều kiến thức từ quá sớm hiếm khi mang lại lợi ích lâu dài nếu kiến thức đó không phù hợp lứa tuổi.
Nghiên cứu của nhà tâm lý học Margaret Burchinal và đồng nghiệp tại Đại học Virginia, Mỹ với 4.667 trẻ em lứa tuổi 3-5 cho thấy trẻ em được giáo dục sớm ở Tennessee ban đầu có thành tích vượt trội so với các bạn cùng lứa về năng lực đọc viết và toán cho tới 9 tuổi. Tuy nhiên, đến năm 11 tuổi, thành tích của nhiều trẻ bắt đầu giảm sút đi cùng các vấn đề hành vi. Đây là dấu hiệu đáng báo động về những rủi ro tiềm ẩn từ áp lực giáo dục sớm.
Theo giáo sư Lim, nhiều cha mẹ Hàn Quốc đặt kỳ vọng của mình lên con cái với niềm tin giáo dục sớm một cách nghiêm khắc sẽ đảm bảo thành công. Tuy nhiên, khi làm vậy, họ đã chuyển sự căng thẳng sang con cái, dù vô tình hay cố ý.
Một số người mong đợi con cái thể hiện lòng biết ơn và vâng lời tuyệt đối, ngay cả khi con đã trưởng thành, như một khoản đầu tư có lãi vào chi phí đã bỏ ra cho con đi học sớm. Những hành vi này làm lu mờ định nghĩa về mục đích và sự phát triển cá nhân của trẻ em.
Giáo sư ngành giáo dục Kim Eun-joo tại Đại học Yonsei nhắc nhở rằng việc các bậc cha mẹ tôn trọng quyền tự do lựa chọn của con trẻ, cũng như quyền được khám phá bản thân một cách độc lập, tạo ra sức mạnh lớn hơn và nhiều tình yêu hơn, so với áp đặt kiểm soát.
Một người mẹ Hàn Quốc chơi xích đu cùng con trai trong trường tiểu học Dochang, tỉnh Gyeonggi, hồi tháng 5/2023. Ảnh: LA Times
Giáo sư Lim nhận thấy khi thế hệ Thiên niên kỷ và Gen Z bước vào vai trò làm cha mẹ, họ đang thay đổi thái độ đối với việc học hành và giáo dục sớm của con cái. Ông nêu ví dụ về JD, một đồng nghiệp trẻ muốn cho con vào học trường mẫu giáo tốt, nhưng quyết định từ bỏ khi nhận thấy chi phí cho chương trình học tiếng Anh quá cao. JD đã quyết định sẽ dành số tiền này cho tương lai con gái.
Ông Lim cho rằng nền tảng giáo dục tốt nhất dành cho con trẻ không phải nằm ở việc đưa con vào học các trường tư thục đắt đỏ tại những quận thượng lưu ở Seoul, mà nằm ở niềm vui cùng nhau khám phá cuộc sống qua tiếng cười bên bàn ăn, kể chuyện trước giờ đi ngủ hay chơi đùa vô tư ở sân trường, nơi các em thực sự hòa nhập với thế giới, điều mà không có từ vựng SAT hay công thức toán nào có thể thay thế.
Hồng Hạnh (Theo Korea Herald)