Hôm qua, ông chủ Alibaba - Jack Ma tuyên bố sẽ rời chức chủ tịch vào sinh nhật tuổi 54 - ngày 10/9 để tập trung cho hoạt động từ thiện hướng đến giáo dục. Trước đó, ông đã tiết lộ ý định quay lại nghề dạy học trên Bloomberg: “Đây là điều tôi có thể làm tốt hơn việc lãnh đạo Alibaba”.
Câu chuyện về Jack Ma là điển hình của tay trắng thành công. Ông sinh ngày 10/9/1964 trong một gia đình nghèo ở Hàng Châu (Trung Quốc), với một anh trai và một em gái.
Thời nhỏ, Jack Ma khá gầy gò, nhưng “không bao giờ sợ các đối thủ lớn hơn” và thường xuyên tham gia các vụ đánh nhau trong lớp. Dù vậy, ông vẫn có những sở thích như các bạn đồng trang lứa, như chọi dế.
Sau chuyến thăm của Tổng thống Mỹ - Nixon đến Hàng Châu năm 1972, quê hương của Jack Ma trở thành điểm du lịch nổi tiếng. Từ khi còn đi học, ông đã dậy sớm, đến khách sạn chính của thành phố, đề nghị dẫn du khách đi quanh Hàng Châu để được học tiếng Anh. Cái tên “Jack” là do một du khách đặt cho ông.
Không tiền bạc, không mối quan hệ, cách duy nhất giúp Jack Ma tiến lên phía trước là học tập. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông thi Đại học. Sau 2 lần trượt và rất nhiều nỗ lực, lần thứ 3, ông đỗ Đại học Sư phạm Hàng Châu. Jack Ma tốt nghiệp năm 1988 và bắt đầu nộp đơn xin việc.
Ông đã bị từ chối hơn chục lần, kể cả khi nộp đơn vào KFC, trước khi được nhận làm giáo viên tiếng Anh. Dù chỉ kiếm được 12 USD mỗi tháng tại một trường đại học ở Hàng Châu, ông vẫn rất yêu công việc này.
Jack Ma không có kinh nghiệm làm việc với máy tính hay lập trình. Tuy nhiên, ông bị thu hút bởi Internet trong lần đầu sử dụng khi sang Mỹ năm 1995. Khi đó, ông mới mở một công ty dịch thuật và sang Mỹ để hỗ trợ khách hàng.
Sau 2 lần mở công ty thất bại, 4 năm sau, Jack Ma tập hợp được 17 người bạn trong căn hộ của mình và thuyết phục họ đầu tư và một chợ điện tử mà ông gọi là Alibaba. Ngay lập tức, nền tảng này thu hút khách hàng trên khắp thế giới. Đến tháng 10/1999, Alibaba đã huy động được 5 triệu USD từ Goldman Sachs và 20 triệu USD từ SoftBank. Jack Ma từng nói với nhân viên rằng “Chúng ta sẽ làm được, vì chúng ta còn trẻ và không bao giờ bỏ cuộc”.
Jack Ma luôn tạo ra không khí vui vẻ trong Alibaba. Khi công ty lần đầu có lãi, ông đưa mỗi nhân viên một bình xịt sợi màu để chơi. Còn khi ra mắt Taobao, ông cùng nhân viên trồng cây chuối trong giờ giải lao để duy trì năng lượng làm việc.
Trên Bloomberg, ông từng nói mình biết Alibaba đã có tên tuổi khi ông được một khách hàng trả tiền ăn cho. “Tôi là khách hàng của Alibaba. Tôi đã kiếm được rất nhiều tiền và biết anh chưa kiếm được đồng nào cả. Nên tôi sẽ trả tiền bữa này cho anh”, người khách nói.
Jack Ma rời chức CEO năm 2013, chỉ còn giữ vị trí Chủ tịch. Năm 2014, Alibaba làm IPO kỷ lục tại Mỹ. “Ngày hôm nay, thứ chúng tôi có được không phải là tiền, mà là sự tin tưởng của mọi người”, ông cho biết trên CNBC.
Theo Forbes, tài sản của Jack Ma hiện là 36,6 tỷ USD. Dù vậy, ông vẫn sống khá bình dân. Tỷ phú thích đọc sách, viết truyện kiếm hiệp, chơi poker, thiền và thái cực quyền.
Tỷ phú rất quan tâm đến môi trường, kể từ khi một người thân trong gia đình vợ ông mắc bệnh mà ông nghi ngờ do ô nhiễm. Ông đã tham gia vào nhiều sáng kiến và diễn đàn, đồng thời tài trợ cho một khu bảo tồn thiên nhiên ở Trung Quốc.
Jack Ma ít khi đưa gia đình lên mặt báo. Ông kết hôn và có hai người con với Zhang Ying - một giáo viên dạy cùng trường. “Ông ấy không đẹp trai, nhưng tôi xiêu lòng vì ông ấy có thể làm được rất nhiều thứ mà người đẹp trai không thể”, Zhang cho biết.
Ở Trung Quốc, Jack Ma chẳng khác nào một người nổi tiếng. Trong các buổi tiệc của công ty, ông cũng sẵn sàng hóa trang và biểu diễn văn nghệ trước hàng chục nghìn nhân viên. Sau khi rời chức Chủ tịch, ông sẽ vẫn là thành viên HĐQT Alibaba và tham gia cố vấn cho các hoạt động của công ty.
Hà Thu (theo BI)