Cuộc điều tra vụ án Robert Black là một trong những cuộc điều tra giết người dài nhất, toàn diện và tốn kém nhất ở Vương quốc Anh trong thế kỷ 20. Hồ sơ vụ án ước tính nặng 22 tấn. Tổng chi phí của cuộc điều tra ước tính là 12 triệu bảng Anh.
Ngày 14/7/1990, khi đang cắt cỏ khu vườn trước nhà, David Herkes, 53 tuổi, nhìn thấy chiếc xe tải màu xanh lam chạy chậm rồi dừng lại bên kia đường. Tài xế bước ra khỏi xe, lau kính chắn gió, đúng lúc con gái 6 tuổi của nhà hàng xóm đi ngang qua.
Khi cúi xuống dọn cỏ, David nhìn thấy hai chân cô bé nhấc lên khỏi vỉa hè nên lập tức đứng thẳng người. Ông thấy tài xế đang vội vàng đẩy thứ gì đó qua cửa ghế phụ lái rồi leo vào ghế lái, đóng cửa xe và nổ máy.
Nhận ra mình vừa chứng kiến một vụ bắt cóc, David ghi lại biển số xe khi nó phóng đi. Ông chạy đến nhà hàng xóm báo tin, mẹ cô bé lập tức gọi cảnh sát.
Trong vòng vài phút, sáu xe cảnh sát đến làng Stow. Khi mô tả chiếc xe tải cho các sĩ quan, David bỗng thấy nó đang chạy về hướng họ và kêu lên: "Chính hắn! Chính là chiếc xe đó!". Một sĩ quan xông ra chặn đường, buộc xe phải dừng lại. Cảnh sát đưa tài xế ra khỏi ghế và còng tay.
Một sĩ quan mở thùng xe, phát hiện cô bé bị nhét vào túi ngủ cột dây, tay chân bị trói, miệng bị dán băng dính và đầu chụp mũ kín.
Tài xế được xác định là Robert Black, 43 tuổi, làm nghề vận chuyển áp phích quảng cáo. Hắn thanh minh: "Đó chỉ là một phút nông nổi. Tôi luôn thích các cô bé. Tôi trói cô bé lại vì muốn giữ cho đến khi giao xong hàng. Tôi đã định để cô bé đi". Dù Robert khẳng định chỉ đụng chạm vào nạn nhân "một chút", bác sĩ phát hiện đứa trẻ bị hắn xâm hại.
Cô bé chỉ ra vị trí Robert dừng xe trên đường và tấn công tình dục. Ý định của hắn là nhanh chóng thực hiện chuyến giao hàng cuối cùng theo lịch trình để tiếp tục lạm dụng. Theo bác sĩ, nếu cô bé được giải cứu chậm 15 phút thì đã ngạt thở chết.
Tại đồn cảnh sát, Robert thừa nhận tấn công tình dục cô bé, nhưng chưa làm đến cùng vì "không có nhiều thời gian". Hắn bị buộc tội bắt cóc và bị tạm giam.
Mối nghi ngờ với ba vụ án cũ
Qua điều tra, Robert sinh năm 1947, bị bỏ rơi khi mới vài tháng tuổi và được nhận nuôi. Hắn sớm thể hiện khuynh hướng phản xã hội, hung hãn, dễ nổi cơn thịnh nộ và bắt đầu quấy rối tình dục bé gái và các cô gái trẻ khi đến tuổi thiếu niên. Năm 1967, Robert bị kết tội dâm ô trẻ em và nhận một năm tù tại cơ sở cải tạo thanh thiếu niên.
Khám xét xe tải của Robert, cảnh sát tìm thấy các công cụ phạm tội bao gồm các loại dây thừng, băng dính và mũ trùm đầu; một máy ảnh polaroid; nhiều quần áo bé gái; một tấm nệm và một số đồ hỗ trợ tình dục.
Theo yêu cầu của các thám tử Scotland, chỗ trọ của Robert ở Stamford Hill bị cảnh sát London khám xét. Cuộc tìm kiếm này giúp phát hiện một bộ sưu tập lớn nội dung khiêu dâm trẻ em, bao gồm 58 video và phim mô tả lạm dụng tình dục trẻ em. Cảnh sát cũng tìm thấy một số quần áo trẻ em, sáu cặp kính mắt, một tờ báo kể chi tiết vụ bắt cóc hụt thiếu nữ 15 tuổi Teresa Thornhill ở Nottingham (Anh) năm 1988 và nhiều loại dụng cụ tình dục.
Khi Robert đợi ra tòa, cảnh sát nhận thấy những điểm tương đồng giữa vụ bắt cóc ở Stow với ba vụ sát hại bé gái từ năm 1982 đến 1986, sau đó thông báo cho điều tra viên phụ trách ba vụ án này là Hector Clark.
Ngày 16/7, Clark thẩm vấn Robert và có cảm giác rằng hắn chính là kẻ sát nhân bị truy tìm từ năm 1982.
Robert Black trong ảnh chụp sau khi bị bắt năm 1990 và bốn bé gái bị hắn sát hại từ 1981 đến 1986. Ảnh: Daily Record
Gã hói đầu săn bé gái
Nạn nhân trong ba vụ án lần lượt là Susan Maxwell, 11 tuổi; Caroline Hogg, 5 tuổi và Sarah Harper, 10 tuổi.
Susan bị bắt cóc chiều 30/7/1982 khi đi bộ về nhà. Ngày 12/8, thi thể Susan được tìm thấy trong bãi cỏ bên đường, cách nơi biến mất 425 km. Cô bé bị trói và bịt miệng bằng băng keo, bị tấn công tình dục, trên người chỉ còn giày và nội y.
Caroline biến mất khi đang chơi bên ngoài nhà vào chập tối 8/7/1983. Cuộc tìm kiếm Caroline là cuộc tìm kiếm lớn nhất lịch sử Scotland thời điểm đó, với 2.000 tình nguyện viên địa phương.
Hai nhân chứng nhìn thấy Caroline đi cùng một người đàn ông nhếch nhác, hói đầu, đeo kính gọng sừng, đến khu hội chợ gần đó chơi cho đến khoảng 19h30.
Ngày 18/7, thi thể khỏa thân của Caroline được tìm thấy trong một con mương gần đường cao tốc ở làng Twycross (Anh), cách 500 km từ nơi cô bé bị bắt cóc và chỉ 39 km từ nơi thi thể Susan được tìm thấy vào năm trước.
Các thám tử nhất trí kết luận rằng kẻ giết Caroline và Susan là cùng một người. Do khoảng cách xa giữa điểm bắt cóc và điểm phát hiện thi thể, họ nghi ngờ hung thủ làm nghề lái xe container hoặc xe tải, đòi hỏi phải đi nhiều nơi.
Khi hai vụ án vẫn bế tắc, vào tối 26/3/1986, Sarah Harper biến mất khỏi vùng ngoại ô Morley của Leeds (Anh), khi đi mua bánh mì ở cách nhà 91 m. Chủ cửa hàng xác nhận Sarah đến mua bánh vào khoảng 19h55, một người đàn ông hói đầu cũng bước vào ngay sau cô bé.
Sarah được nhìn thấy còn sống lần cuối khi đang đi vào một con hẻm dẫn về nhà. Hơn 100 cảnh sát khám xét hơn 3.000 ngôi nhà trên khắp Morley, phát hơn 10.000 tờ rơi và thu được 1.400 lời khai của nhân chứng nhưng không tìm thấy Sarah.
Ngày 19/4, người qua đường phát hiện thi thể bị trói, bịt miệng của Sarah trôi nổi trên sông Trent gần Nottingham, cách nơi bị bắt cóc 114 km. Nguyên nhân cái chết là do đuối nước; cô bé bị tấn công tình dục bạo lực và rất có thể đã bất tỉnh trước khi bị ném xuống nước do những vết thương ở mặt, trán, đầu và cổ.
Nhân chứng báo khoảng 21h15 ngày 26/3 đã nhìn thấy người đàn ông to béo, hói đầu đứng bên ngoài chiếc xe tải màu trắng đậu gần sông Soar - một nhánh của sông Trent.
Cảnh sát nghi ngờ vụ án của Sarah có liên quan tới vụ của Susan và Caroline vì nhiều điểm tương đồng: nạn nhân đều là bé gái da trắng, bị bắt cóc từ miền Bắc nước Anh và thi thể được phát hiện ở vùng trung tâm Midlands.
Lật mặt kẻ sát nhân bị truy lùng
Ngày 10/8/1990, Robert bị xét xử vì tội bắt cóc và tấn công tình dục cô bé ở Stow. Hắn nhận tội với mọi cáo buộc, thừa nhận sở thích ấu dâm, chấp nhận rằng bản thân là mối nguy hiểm cho trẻ em và mong muốn được điều trị.
Thẩm phán kết án Robert tù chung thân sau khi xem xét các báo cáo đánh giá tâm thần của các bác sĩ nổi tiếng cho thấy Robert có tâm lý lệch lạc và là mối nguy hiểm cực độ đối với trẻ em.
Hai tuần sau phiên tòa, Clark thẩm vấn Robert lần thứ hai. Trong cuộc thẩm vấn kéo dài sáu giờ, Robert thừa nhận đã tấn công tình dục hơn 30 cô gái trẻ trong khoảng thời gian từ những năm 1960 đến 1980, nhưng lảng tránh trả lời về các vụ giết hại bé gái.
Khi kết thúc thẩm vấn, Clark thông báo với đồng nghiệp: "Đó là kẻ chúng ta đang tìm. Tôi chắc chắn".
Robert Black bị áp giải đến tòa năm 2011. Ảnh: Empics
Sau đó, thám tử từ các lực lượng ở Anh có liên quan đến cuộc truy lùng bắt đầu nỗ lực thu thập bằng chứng nhằm thuyết phục cơ quan công tố tiến hành các thủ tục pháp lý chống lại Robert. Hắn từ chối hợp tác với chính quyền.
Điều tra viên liên hệ với công ty của Robert, thu thập được biên lai mua xăng có chữ ký trong các chuyến giao hàng cùng một số lịch trình giao hàng vẫn còn trong kho lưu trữ. Từ đó họ phát hiện Robert giao hàng đến các khu vực xảy ra bắt cóc vào những ngày liên quan. Biên lai xác nhận hắn đã mua nhiên liệu gần địa điểm bắt cóc, thời gian mua ngay trước hoặc sau khi vụ bắt cóc diễn ra.
Điều tra viên phát hiện khi trở về London sau chuyến giao hàng đường dài tới miền Bắc nước Anh hoặc Scotland, Robert thường xuyên ngủ qua đêm tại một ngôi nhà ở Leicestershire, gần nơi cả ba thi thể được phát hiện. Trong những lần giao hàng đến Morley, Robert thường ngủ qua đêm trong xe tải tại kho, gần nhà Sarah.
Tháng 3/1992, dù không có bằng chứng vật lý nào liên kết Robert với các tội ác, công tố viên quyết định truy tố Robert về ba vụ giết người và âm mưu bắt cóc Teresa Thornhill.
Theo cảnh sát, Teresa suýt bị Robert bắt cóc vào tối 23/4/1988 khi đi bộ về nhà. Hắn cố kéo cô vào chiếc xe tải màu xanh lam nhưng bị chống trả quyết liệt. Bạn trai Teresa xuất hiện kịp thời khiến Robert bỏ chạy. Cả hai mô tả kẻ bắt cóc có vẻ ngoài nhếch nhác, thừa cân, hói đầu, ở độ tuổi từ 40 đến 50 và cao khoảng 1,75 m.
Trên tòa ngày 13/4/1994, Robert không nhận tội, giữ vẻ mặt vô cảm trong suốt quá trình tố tụng.
Công tố viên chỉ ra Robert đã lợi dụng nghề vận chuyển, nắm rõ phần lớn mạng lưới đường bộ, phục vụ cho mục đích bắt cóc trẻ em và vứt xác cách nơi bắt cóc hàng trăm dặm.
Để giảm khả năng bị các nhân chứng nhận dạng, Robert thường thay đổi ngoại hình bằng cách luân phiên nuôi râu hoặc cạo râu sạch sẽ, thỉnh thoảng cạo trọc đầu. Hắn sở hữu hơn chục cặp kính mắt, ngày thường sẽ đeo một đôi trông khác biệt đáng kể so với những đôi hay đeo khi gây án. Hắn còn che cửa sổ phía sau xe tải bằng những tấm rèm đen mờ.
Ngày 19/5/1994, bồi thẩm đoàn kết luận Robert phạm ba tội bắt cóc, ba tội giết người và một tội âm mưu bắt cóc. Hắn bị kết án tù chung thân cho mỗi tội danh, phải thụ án tối thiểu 35 năm.
Robert bất động khi nghe tuyên án, nhưng lúc chuẩn bị rời bục bị cáo, hắn quay sang các thám tử từ nhiều lực lượng, những người đã tham gia cuộc truy lùng từ năm 1982, và nói: "Tuyệt vời. Làm tốt lắm, các chàng trai".
Nạn nhân thứ tư được xác định
Ngày 16/12/2009, Robert bị buộc tội sát hại Jennifer Cardy năm 1981 ở tòa án Bắc Ireland. Bên cạnh bằng chứng là biên lai mua xăng, một nhà nghiên cứu bệnh học pháp y làm chứng về những điểm tương đồng giữa vụ bắt cóc và giết hại Jennifer với vụ của Sarah.
Jennifer, 9 tuổi, biến mất trên đường đạp xe đến nhà bạn ở Ballinderry, Bắc Ireland vào ngày 12/8/1981. Sáu ngày sau, thi thể Jennifer được tìm thấy trong một hồ chứa nước cách nhà 26 km. Khám nghiệm tử thi kết luận cô bé chết vì đuối nước và bị bóp cổ, có dấu hiệu lạm dụng tình dục. Hồ chứa nước nằm gần tuyến đường mà các tài xế giao hàng đường dài thường xuyên lui tới.
Thám tử kiểm tra chiếc xe đạp của Jennifer Cardy bị bỏ lại trong bụi rậm. Ảnh: Belfast Telegraph
Ngày 27/10/2011, Robert bị kết tội bắt cóc, tấn công tình dục và sát hại Jennifer. Hắn nhận thêm án chung thân.
Robert chưa bao giờ thừa nhận trách nhiệm trong bất kỳ vụ giết người nào mà hắn bị kết án hoặc nghi ngờ, luôn từ chối hợp tác với điều tra viên. Nhưng hắn cũng chưa bao giờ phủ nhận bất kỳ cáo buộc nào chống lại mình. Khi chuyên gia tâm lý hỏi lý do, Robert trả lời: "Bởi vì tôi không thể".
Robert qua đời vì đau tim vào ngày 12/1/2016, ở tuổi 68.
Cảnh sát tin rằng Robert gây ra nhiều vụ giết người hơn bốn vụ đã kết án, với số nạn nhân thực sự ít nhất là 8 người. Tuy nhiên sau khi xem xét hồ sơ, cơ quan công tố tuyên bố rằng không có đủ bằng chứng để buộc tội Robert về bất kỳ vụ giết người nào nữa.
Cuộc điều tra vụ án Robert Black là một trong những cuộc điều tra giết người dài nhất, toàn diện và tốn kém nhất ở Vương quốc Anh trong thế kỷ 20. Hồ sơ vụ án ước tính nặng 22 tấn. Tổng chi phí của cuộc điều tra ước tính là 12 triệu bảng Anh.
Tuệ Anh (Theo Herald Scotland, Independent, Telegraph)