"Bộ óc ma thuật của Guus Hiddink trở thành mục tiêu chỉ trích công khai từ dư luận. Cao Hồng Ba và Hác Vĩ xông vào dập đám lửa do Tôn Kế Hải và Triệu Tuấn Triết gây ra, đồng thời hất văng Hiddink khỏi trung tâm của kế hoạch chuẩn bị cho đội U23 Trung Quốc. Hiddink trở thành tốt thí trong cuộc tư thù cá nhân giữa Cao và Tôn", trang Sohu viết hôm qua 29/9, trong ngày HLV người Hà Lan trở lại Trung Quốc để chốt phương án chấm dứt hợp đồng với CFA.
Cao Hồng Ba (trái) thuở còn làm thầy Tôn Kế Hải năm 2012.
Cao Hồng Ba và Tôn Kế Hải đều là những tượng đài của bóng đá Trung Quốc. Cao, 53 tuổi, là vua phá lưới và giúp Trung Quốc vô địch U19 châu Á 1985. Đây là danh hiệu duy nhất của bóng đá Trung Quốc ở cấp châu lục, nếu không tính hai chức vô địch của đội U16 vào năm 1992 và 2004. Sau đó, ông còn có hai giai đoạn dẫn dắt đội tuyển Trung Quốc: từ 2009 đến 2011, và lần nữa vào năm 2016. Trong khi đó, Tôn (Sun Jihai), 42 tuổi, từng chơi bóng ở Ngoại hạng Anh cho Man City, từng 80 lần khoác áo đội tuyển quốc gia, và là thành viên được đánh giá cao bậc nhất trong thế hệ dự World Cup 2002.
Hai con người tài năng và nổi tiếng bậc nhất của bóng đá Trung Quốc từng có một năm kết duyên thầy trò. Cuối năm 2011, Cao nhận lời làm HLV Mao Đài Quý Châu (nay là Nhân Hòa Bắc Kinh). Mùa 2012, đội của ông vào chung kết Cup Quốc gia gặp Hằng Đại Quảng Châu. Lượt đi trên sân nhà, Quý Châu hòa 1-1, nhưng họ mất Cup khi thua 2-4 ở lượt về. Chính trận thua này đã cắt đứt tình thầy trò giữa Cao và Tôn. "Chúng tôi chẳng có ý tưởng nào cho trận đấu này. HLV chẳng bận tâm tới việc cầu thủ đi giày hay chân trần vào sân. Vì thế, chúng tôi phải chơi theo cách phòng ngự quen thuộc. Đội bóng mất phương hướng ngay từ đầu. Có quá nhiều vấn đề giữa các thành viên", Tôn bực tức phát biểu sau trận đấu.
Trận đấu hôm 18/11/2012 có nhiều dấu hiệu nghi vấn. Theo Sina, khoảng một, hai tiếng trước giờ bóng lăn, Cao nhận một cuộc gọi từ số lạ. Những nhân chứng kể lại, người đó tự xưng là "ông chủ" và nhờ đưa máy cho Cao. Ít phút sau khi nghe điện, Hồng Ba thay hai vị trí chủ chốt so với đội hình xuất phát thường lệ, trong đó có Tôn Kế Hải. Kết quả, Quý Châu thua cuộc, còn Cao và Tôn từ mặt nhau.
Trận thua Việt Nam 0-2 khiến Hiddink mất chức HLV Trung Quốc.
Bốn năm sau trận đấu bí ẩn ở Cup Quốc gia, Tôn Kế Hải có cơ hội "trả đũa". Đầu tháng 10/2016, Trung Quốc dưới quyền Cao Hồng Ba thua liền hai trận ở vòng loại cuối cùng World Cup 2018, trước Syria và Uzbekistan. Khả năng đi tiếp của Trung Quốc bị báo chí nước này ví von như "chỉ mành treo chuông". Là khách mời trong chương trình bình luận trực tiếp trên CCTV, Tôn không tiếc lời chỉ trích thầy cũ: "HLV đội tuyển Trung Quốc, không quan trọng nội hay ngoại, đều phải có hiểu biết. Nếu chọn một HLV không phù hợp, chúng ta phải đi đường vòng. Ông ta từng dẫn dắt một vài CLB. Chuyện HLV đội tuyển ưu ái thành viên ở một số CLB không lạ, nhưng chọn như nào mà để thua ngay trên sân nhà thì rõ là sai lầm".
Dưới thời Cao Hồng Ba, Trung Quốc xây dựng bộ khung dựa trên Lỗ Năng Sơn Đông - CLB có lò đào tạo trẻ tốt và phát triển bậc nhất nước. Cao có quan hệ thân thiết với CLB Sơn Đông và luôn triệu tập khoảng 10 cầu thủ từ đội bóng này. Tuy nhiên, Tôn lại lấy đây làm cớ chỉ trích. Cựu cầu thủ Man City nói: "Là một HLV đội tuyển, trước khi tiếp quản, bạn cần phải nghĩ về triết lý bóng đá của riêng mình. Cao rõ là không đủ tự tin khi thay tới bảy vị trí xuất phát khi làm khách của Uzbekistan, năm ngày sau khi thua Syria trên sân nhà".
Vài ngày sau khi thua Uzbekistan, Cao Hồng Ba từ chức dưới sức ép khủng khiếp của người hâm mộ, nhưng Tôn Kế Hải vẫn không buông tha. "Bất hòa giữa tôi và Cao không phải giấu giếm. Dưới sự dẫn dắt của ông ta, Trung Quốc chơi bạc nhược và không đúng với đẳng cấp của mình. Ông ta phải chịu trách nhiệm. Nhưng chịu trách nhiệm theo kiểu từ chức sau khi thua Uzbekistan thì không đáng mặt đàn ông", cựu hậu vệ nói.
Hiddink phó mặc tình hình nhân sự ở đội U23 Trung Quốc cho Tôn Kế Hải và gặp vạ vì trợ lý.
Cuối tháng 8/2019, Cao Hồng Ba bất ngờ đắc cử làm Phó Chủ tịch CFA, trong đại hội khóa 12. Kết quả này khiến truyền thông ngạc nhiên bởi bộ máy lãnh đạo bóng đá Trung Quốc những năm trước chỉ có một phó chủ tịch, nhưng riêng đại hội năm nay lại có tới ba phó. Dưới quyền Chủ tịch Trần Tuất Nguyên là Cao, Tôn Văn (một nữ cựu cầu thủ) và Đỗ Triệu Tài (Bí thư Đảng ủy CFA).
Ppsport cho biết, lãnh đạo khóa mới của CFA lẽ ra phải được bầu từ tháng 5/2019, nhưng vì nhiều lý do phải kéo dài sang tháng 8. Trong suốt thời gian này, không một cầu thủ nào của Lỗ Năng Sơn Đông - lò đào tạo trẻ tốt nhất Trung Quốc - lên đội U23 dưới quyền của Hiddink và trợ lý Tôn Kế Hải. Trong khi đó, ở Asiad 2018, CLB này góp tới năm tuyển thủ (chiếm 25% đội hình).
Lỗ Năng Sơn Đông được coi là "địa bàn" của Cao Hồng Ba. Những cầu thủ bản địa của CLB Sơn Đông luôn được ưu ái khi Cao làm HLV đội tuyển. Ở trận ra quân vòng loại World Cup 2022 gặp Maldives, nửa tháng sau khi có kết quả bầu cử ban chấp hành CFA khóa mới, người giữ băng đội trưởng Trung Quốc là tiền vệ Hao Tuấn Mẫn của Sơn Đông. Đây là cầu thủ từng dính nghi án dàn xếp tỷ số trong trận thua Iran 0-3 tại vòng bảng Asian Cup 2019. Trước đó, tiền đạo Quách Điền Vũ, cao 1m92, sinh năm 1999, từng ghi sáu bàn trong 20 lần khoác áo đội U20, và được mệnh danh là "Yao Ming" của bóng đá Trung Quốc, liên tiếp tái phát chấn thương mỗi khi Hiddink chọn quân đá giao hữu.
Vì bệnh khớp, Hiddink thường ở Hà Lan chữa bệnh và chỉ tới Trung Quốc hướng dẫn học trò khoảng một tuần trước các đợt tập trung. Công viêc thị sát cầu thủ được ông giao toàn quyền cho Tôn Kế Hải, nhưng cựu cầu thủ Man City vốn là cái gai trong mắt Cao Hồng Ba. Và sau những kết quả giao hữu không tốt trước Triều Tiên và Việt Nam, phó Chủ tịch CFA đã có cớ để "nhổ" Tôn ra khỏi ban huấn luyện đội U23. "Hiddink là nạn nhân của một cuộc tranh giành quyền lực. Ông ấy không đáng phải nhận kết cục này", Sohu kết luận.
Thắng Nguyễn tổng hợp