Vùng đất Churchill đôi khi được ví như trận địa, là nơi đối đầu giữa con người và đại dịch. Trong giai đoạn mới, Thủ tướng Boris Johnson vạch ra lộ trình dài để đưa nước Anh về cuộc sống bình thường, mở cửa trở lại nền kinh tế kể từ tháng 3 đến tháng 6. Song bất chấp chiến dịch tiêm chủng được triển khai nhanh chóng, lộ trình này vẫn có thể bị đảo ngược vì nhiều lý do.
Sau gần một năm với nhiều thông điệp hỗn độn, Covid-19 phân chia nước Anh thành hai thái cực. Một bên là những người biết sợ hãi với cột mốc nghiệt ngã 100.000 ca tử vong. Số còn lại vẫn tin vào viễn cảnh màu hồng, tin vào một thời điểm Covid-19 tự lùi xa.
Tác động của đại dịch thể hiện rõ ở những con phố vắng về, nhà hàng và quán ăn đóng cửa. Song phần đen tối nhất nằm trong khu hồi sức tích cực chật chội, kín bệnh nhân, nơi bác sĩ và y tá làm việc trên bờ vực tuyệt vọng mà không ai trông thấy. Nhờ họ, Anh giữ được số người tử vong trong khoảng 120.000.
Susan Jain, bác sĩ gây mê và trị liệu chuyên sâu tại ICU, bệnh viện Homerton, London, cho biết: "Một trong những cảm xúc lớn nhất của tôi trong làn sóng Covid-19 thứ hai là tức giận, vì có quá nhiều người phớt lờ quy tắc, không quan tâm đến việc họ đang làm".
"Tôi muốn mọi người biết nó khủng khiếp đến thế nào, hiểu rằng điều này đe dọa tất cả chúng ta ra sao", cô nói.
Haydar Sal, bệnh nhân Covid-19, ý thức rất rõ những gì bác sĩ Jain nhắc đến.
"Điều tồi tệ nhất là chứng kiến những người xung quanh tôi chết đi. Tôi đã thấy rất nhiều bệnh nhân khẩn cầu mọi loại thần linh mà họ nghĩ ra để đổi lấy mạng sống", anh chia sẻ. Sal đã khỏi Covid-19, nhưng sụt tới 29 kg.
Người dân thường cố gắng bỏ qua đại dịch khi nó vượt khỏi châu Á, tiến đến miền bắc Italy, vào Mỹ, xâm nhập lãnh thổ Anh ngay khi nước này bước vào giai đoạn cuối của tiến trình Brexit. Đến nay, cuộc chiến chống lại virus vẫn đang được tiến hành trên vô số mặt trận. Nó trải dài từ phòng cấp cứu đến các nghĩa trang, từ các căn nhà lụp xụp đến cơ sở cấp quốc gia, từ các trung tâm tiêm chủng dựng tạm tại nhà thờ đến nhà xác nhỏ của thị trấn, nơi được thiết kế để xử lý lượng người tử vong quá lớn.
Chính phủ Anh đã "về nhất" ở nhiều mặt trận: cấp phép vaccine sớm nhất, triển khai tiêm chủng nhanh nhất. Song nước này còn ghi tên tại một vị trí thứ nhất bất đắc dĩ khác: số ca tử vong bình quân đầu người cao hơn bất cứ quốc gia phát triển nào trên thế giới.
Sự xuất hiện của biến thể nCoV dễ lây lan hơn hồi tháng 12 khiến tình hình thêm căng thẳng. Tháng trước, Sharon Peacock, giám đốc chương trình giám sát gene virus của Anh, cho biết biến thể đã "quét qua cả nước", sẽ sớm "quét qua thế giới" trong thời gian ngắn.
Nhiều năm liền, bác sĩ Anh nỗ lực tìm nguồn vốn để mở rộng các khu hồi sức tích cực trong Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) nhưng không thành công. Cuối cùng, họ phải điều trị bệnh nhân, hầu hết ở tình trạng hôn mê, trong các cơ sở chật chội.
Khoa hồi sức tích cực nơi bác sĩ Jain làm việc phải từ 10 lên 30 bệnh nhân trong đợt dịch, gần như tất cả đều thở máy. Mohammed Malik, 53 tuổi, giám đốc dự án công nghệ thông tin đã nghỉ hưu từng mắc Covid-19, chia sẻ: "ICU là nơi cuối cùng bạn muốn đến. Chẳng còn gì sau đó ngoài cái chết".
Khi đang điều trị, Miriam, một trong những con gái của ông cũng nhiễm bệnh. Cô đang mang thai vào thời điểm đó. Em bé được sinh ra bằng phương pháp mổ bắt thai. Miriam hôn mê 10 ngày.
"Đó là khoảng thời gian đen tối nhất", ông nói.
Cả hai cha con đều sống sót. Song đến giờ, ông vẫn trải qua các di chứng kỳ lạ, như không thể bắt được mạch bên phải. Malik chỉ biết dành cho bác sĩ của mình những lời khen ngợi.
Giống với các khu vực khác của châu Âu, virus dường như "rút lui" vào cuối mùa hè. Lệnh hạn chế đi lại được nới lỏng. Ở Anh, chính phủ thậm chí đưa ra khoản tiền thưởng dành cho những người đi ăn ở nhà hàng.
Ngay sau đó, đường cong dịch tễ đảo chiều, một lần nữa leo cao. "Tôi chưa từng nghĩ nó sẽ nghiêm trọng đến vậy", bác sĩ Jain nói.
Trong đợt bùng phát thứ hai, các bệnh nhân dường như trẻ hơn. Dù giới chức chưa kết luận, bà phỏng đoán có thể do biến thể mới. Song gốc rễ vấn đề là cách xử lý, bởi chính quyền đã tránh ban hành các biện pháp khắc nghiệt như mùa xuân năm 2020.
Những lao động tuyến đầu như nhân viên nhà tang lễ, bác sĩ và y tá nhiễm nCoV nhiều nhất. Tháng 12, ông Kafil Ahmed, người điều hành Dịch vụ Mai táng của Quỹ tín thác Hồi giáo Al Birr ở Greenwich, đông nam London, đã phải tự chở em trai bị ốm đi cấp cứu.
"Cậu ấy mắc Covid-19. Vì vậy tôi cũng đi xét nghiệm và nhận kết quả dương tính", ông nói.
Ahmed lây bệnh cho cả vợ. Vợ ông cũng từng mất mẹ và anh rể vì Covid-19. Cả hai đều không cần nhập viện theo quy định địa phương, song đây vẫn là trải nghiệm tồi tệ. "Nó ăn mòn bạn từ bên trong", Ahmed nói.
Ngày 19/2, bác sĩ cho biết nếu em trai ông sống sót qua cuối tuần, đây sẽ là phép màu. Đến 21/3, người em qua đời. Không có phép màu nào xảy ra.
"Covid đã khiến mọi thứ đảo lộn", ông nói.
Thục Linh (Theo NY Times)