Vào một ngày gần đây ở Bakhmut, cách tiền tuyến khoảng 24 km, ba tay súng bắn tỉa Ukraine xuất hiện từ trong những bụi rậm mà họ đã ẩn nấp trong thời gian dài. Đội của họ được giao nhiệm vụ hạ các mục tiêu quan trọng của Nga như sĩ quan chỉ huy hay lính pháo binh.
Chiến trường Ukraine là nơi các tay súng bắn tỉa có thể phát huy tối đa sức mạnh, với địa hình khá bằng phẳng giúp họ có thể ngắm bắn mục tiêu ở xa. Nhóm xạ thủ gần Bakhmut là những tay súng bắn tỉa hàng đầu của Ukraine, nhưng họ đang mài giũa một kỹ năng thậm chí còn quan trọng hơn: Ẩn nấp.
"Chúng tôi làm việc lặng lẽ, chúng tôi vô hình", xạ thủ có mật danh Fisher cho biết.
Nữ xạ thủ Ukraine với mật danh Cuckoo. Ảnh: WSJ
Trong khi Kiev đang nỗ lực tìm cách xuyên phá phòng tuyến Nga trong chiến dịch phản công, vai trò của lính bắn tỉa ngày càng trở nên quan trọng.
"Chỉ riêng lực lượng xạ thủ không thể giúp tạo nên chiến thắng cuối cùng, nhưng một phát bắn tốt có thể thay đổi tình thế tại từng thời điểm cụ thể", Ruslan Shpakovych, cựu lính bắn tỉa thuộc lực lượng đặc nhiệm, người đang huấn luyện xạ thủ Ukraine, cho hay.
Khả năng ẩn thân rất quan trọng bởi lính bắn tỉa làm nhiều việc hơn là chỉ ngắm bắn mục tiêu từ xa. Họ tiến hành trinh sát, chuẩn bị trận địa và xác định mục tiêu. Bản thân họ cũng là những mục tiêu có giá trị cao, bởi lính bắn tỉa có thể gây thiệt hại lớn cho đối phương bằng những phát bắn chính xác vào đội ngũ chỉ huy.
"Nếu bạn đang chuẩn bị tấn công và sĩ quan chỉ huy của bạn bị hạ, đơn vị sẽ rơi vào tình trạng hỗn loạn", thiếu tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Robert Scales nói.
Giao tranh đô thị, như ở Bakhmut, là môi trường tác chiến hoàn hảo cho các tay súng bắn tỉa.
"Xạ thủ cũng trở nên quan trọng hơn nhiều khi chiến trường rơi vào thế giằng co và ít thay đổi như vài tháng qua ở Ukraine", Mark Cancian, cố vấn từ Chương trình An ninh Quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trụ sở tại Washington, Mỹ, nhận xét. "Tiền tuyến ổn định cho phép các tay súng bắn tỉa tìm kiếm nơi ẩn náu và vị trí bắn tốt hơn".
Địa hình tại Ukraine với các cánh đồng và những ngọn đồi thoai thoải mang đến tầm nhìn thoáng, là "thiên đường của lính bắn tỉa", Scales nói.
Các xạ thủ Ukraine tại địa điểm huấn luyện gần Bakhmut, miền đông đất nước. Ảnh: WSJ
Các tay súng bắn tỉa thường làm việc theo nhóm hai người, trong đó một người giữ vai trò xác định mục tiêu, tính toán khoảng cách, tốc độ gió và các tham số khác có thể ảnh hưởng đến phát bắn. Khi một người ngủ, người kia quan sát.
Các thành viên nhóm bắn tỉa Ukraine cho biết mỗi chuyến thực hiện nhiệm vụ có thể kéo dài tới 9 ngày. Các đơn vị bộ binh hỗ trợ họ từ xa, cung cấp hỏa lực yểm trợ nếu cần. Lính bắn tỉa chuyển những thông tin tình báo quan trọng ở tiền tuyến mà họ thu thập được cho chỉ huy.
Shpakovich cho biết đối phương rất khó tập kích bất ngờ vào đội bắn tỉa, bởi họ có khả năng phát hiện kịp thời mục tiêu đang áp sát, cũng như phát tín hiệu chỉ thị tọa độ cho pháo binh.
Một nữ xạ thủ có mật danh Cuckoo, người từng nằm phục suốt ba ngày, cho biết trên chiến trường, cô chỉ quan tâm đến nhiệm vụ hiện tại chứ không nghĩ đến cuộc sống ở quê nhà.
"Bạn phải ngắt kết nối với cuộc sống cá nhân", cô nói.
Là một phóng viên trước khi cuộc xung đột với Nga nổ ra vào năm ngoái, người phụ nữ 32 tuổi hiện chiến đấu cùng Lữ đoàn 47 ở Zaporizhzhia. Nơi đây đã chứng kiến một số trận chiến ác liệt nhất trong chiến dịch phản công của Ukraine, khi các đội hình thiết giáp mắc kẹt giữa bãi mìn, hệ thống công sự và làm mồi cho hỏa lực trực thăng Nga.
Những trở ngại đó cản trở đáng kể bước tiến của lính bắn tỉa. Việc huấn luyện một xạ thủ bắn tỉa thường mất nhiều tuần, nhưng Ukraine không có nhiều thời gian như vậy.
Để khắc phục, Ukraine đang phối thuộc nhiều lính bắn tỉa hơn vào các đơn vị bộ binh, nhằm giúp họ tấn công chính xác các mục tiêu có giá trị cao ở khoảng cách xa.
Cuckoo cho biết cô sẵn sàng làm điều này để hỗ trợ bộ binh. "Trực thăng đang khai hỏa, pháo binh đang tấn công phòng tuyến của bạn, quân Nga đang ẩn nấp chỉ vài phút trước đó đột nhiên di chuyển", cô mô tả. "Bạn phải ngắm bắn vào những gì bạn có thể nhìn thấy".
Shpakovich cho hay lính bắn tỉa Ukraine đang được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, tùy thuộc vào từng đơn vị. Ukraine mới bắt đầu huấn luyện lính bắn tỉa từ năm 2013 và phải mất vài năm cũng như rất nhiều thiết bị phức tạp để cho ra lò một tay súng giỏi.
Trong khi đó, Nga có nhiều xạ thủ được trang bị tốt hơn. Shpakovich và những tay súng giỏi nhất Ukraine đều đánh giá rất cao kỹ năng của lính bắn tỉa Nga.
Fisher được chọn vào đơn vị bắn tỉa tinh nhuệ vì anh từng là thợ săn. Hai tay súng còn lại trong nhóm không biết lý do mình được tuyển vào đội. Một người trong số đó là ảo thuật gia chuyên nghiệp.
"Bạn có thể tập bắn giỏi, nhưng về mặt tâm lý, bạn phải bình tĩnh, điều mà bạn rất khó học được", xạ thủ với mật danh Beard nói.
Xạ thủ Ukraine với mật danh Beard. Ảnh: WSJ
Tính kiên nhẫn và khả năng ẩn thân là tối quan trọng. Tại thao trường của Ukraine, các tay súng bắn tỉa được yêu cầu tìm chỗ ẩn nấp trong bán kính 15 m. Sau thời gian chuẩn bị, huấn luyện viên đi quanh, cố gắng phát hiện họ, trong khi một chiếc máy bay không người lái (UAV) bay lượn tìm kiếm phía trên đầu.
Cuối cùng, UAV phát hiện ra Beard với mọi bộ phận trên cơ thể và vũ khí đều được ngụy trang.
Lính bắn tỉa cũng đòi hỏi năng lực tâm lý vững vàng hơn so với lính bộ binh. Mặc dù hầu hết binh sĩ thông thường ra trận đều biết rằng họ có thể phải nổ súng, không phải lúc nào họ cũng đặt mục tiêu hạ sát đối phương lên hàng đầu.
Thay vì giết chóc, họ có thể làm bị thương hoặc buộc đối phương rút lui hay đầu hàng. Ngược lại, lính bắn tỉa luôn phải tìm cách hạ quân địch mà họ nhìn thấy và thường không được phép chùn tay.
Ba xạ thủ Ukraine được huấn luyện gần Bakhmut cho biết họ từng hạ đối phương, nhưng từ chối tiết lộ số lượng. Cuckoo cũng không tiết lộ đã bắn bao nhiêu mục tiêu, nhưng nói rằng cô muốn làm nhiều hơn nữa.
"Tôi không nhìn thấy khuôn mặt, cảm xúc hay bất cứ điều gì khác về cuộc sống của họ", Cuckoo nói. "Tôi chỉ thấy đó là những mục tiêu đang chuyển động và bóp cò".
Vũ Hoàng (Theo WSJ)