Trên Trái đất, Elon Musk và Jeff Bezos đều là những tỷ phú rất thành công với các lĩnh vực kinh doanh không liên quan đến nhau. Tuy nhiên, bên ngoài bầu khí quyển, họ đang âm thầm cạnh tranh giành vị trí thống trị không gian, nhằm triển khai dịch vụ vệ tinh Internet của riêng mình. Trong khi SpaceX của Elon Musk có dự án Starlink, Amazon của Jeff Bezos hôm 30/7 vừa qua cũng đã được FCC thông qua dự án Kuiper.
Tổ hợp gồm 60 vệ tinh Starlink được chụp trong không gian sau khi phóng. Ảnh: SpaceX.
Đầu năm nay, SpaceX đã nộp đơn lên FCC yêu cầu cơ quan liên bang cho phép Starlink thay đổi một số thông số của vệ tinh. Quá trình phê chuẩn đơn của SpaceX đã gặp cản trở sau khi Kuiper Systems thuộc sở hữu của Amazon nêu lên quan ngại với FCC rằng những thay đổi mà SpaceX yêu cầu sẽ gây ra hiện tượng chồng chéo quỹ đạo trong tương lai giữa vệ tinh Starlink và vệ tinh Kuiper.
Cụ thể, SpaceX đã đề xuất hạ độ cao hoạt động của một cụm vệ tinh Starlink từ 1.110 - 1.325 km xuống còn 540 - 570 km. Công ty lập luận rằng việc triển khai vệ tinh ở độ cao tương đối thấp này sẽ giúp giảm độ trễ tín hiệu băng thông rộng và giúp các mảnh vỡ vệ tinh trong tương lai bay vào bầu khí quyển của Trái đất dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, vấn đề là nó nằm quá gần nơi Kuiper muốn triển khai vệ tinh. Quỹ đạo bay thấp nhất của Kuiper là 590 km, độ sai số là 9 km. Trong khi đó, điểm cao nhất trên quỹ bay mà SpaceX muốn đổi thành là 570 km, với dung sai 30 km. Điều đó có nghĩa là khi Kuiper được triển khai chính thức, vệ tinh của Starlink và Kuiper có thể sẽ phải sử dụng chung một khoảng quỹ đạo 20 km.
Về lo ngại từ phía Amazon, trong tuần qua SpaceX đã có hành động nhượng bộ. David Goldman, người đứng đầu chính sách vệ tinh của SpaceX, cho biết công ty đã đồng ý sẽ hạn chế tất cả vệ tinh Starlink hoạt động ở độ cao không quá 580 km, tức là cách chỉ 1 km so với độ cao thấp nhất của Kuiper trong tương lai.
Trong báo cáo SpaceX gửi FCC ngày 17/11 có viết: "Sau các cuộc thảo luận với Amazon, SpaceX đã cam kết chấp nhận điều kiện mà Amazon đề xuất nhằm giải quyết mối quan ngại của họ. Khi vấn đề đó được giải quyết, SpaceX mong muốn Ủy ban nhanh chóng cấp phép cho công ty triển khai cụm 58 vệ tinh Starlink mới phía trên Vòng Bắc Cực tránh bỏ lỡ thời gian phóng tháng 12".
SpaceX nhấn mạnh rằng việc triển khai cụm vệ tinh ở vùng cực này là một bước quan trọng trong việc thử nghiệm dịch vụ Starlink ở khu vực xa xôi nhất trên thế giới, bao gồm cả Alaska. Công ty cũng nói thêm việc phủ sóng các quỹ đạo cực sẽ góp phần vào an ninh quốc gia bằng cách hỗ trợ các nhiệm vụ quan trọng của chính phủ ở những khu vực mà truy cập Internet vệ tinh là lựa chọn duy nhất.
Kuiper của Amazon còn có một mối quan tâm khác với kế hoạch của SpaceX. Cũng trong yêu cầu sửa đổi của mình, SpaceX đã đề xuất giảm góc nâng tối thiểu của các trạm mặt đất Starlink từ 40° xuống 25° để bù cho vùng phủ sóng vệ tinh bị giảm do thay đổi độ cao (vệ tinh càng thấp, độ bao phủ bề mặt Trái Đất càng hẹp khi phát tín hiệu).
Kuiper cho rằng góc nâng thấp như vậy, kết hợp với việc giảm độ cao, sẽ làm tăng hiện tượng giao thoa trên dòng giữa hai cụm vệ tinh tới 250%. Tuy nhiên, sẽ mất một khoảng thời gian để Kuiper xác minh lại những tính toán này vì nó chưa triển khai bất kỳ vệ tinh nào.
Kuiper Systems, công ty con của Amazon, có kế hoạch phóng 3.200 vệ tinh để tạo thành một mạng lưới lớn. Công ty đã được FCC cấp phép triển khai dịch vụ vào tháng 7.
Thiên Đặng (theo Observer)