Konrad nói nộp mình vì muốn được chính quyền bảo vệ khỏi những lời buộc tội sai trái. Ông ta tuyên bố không liên quan gian lận xung quanh các cuốn nhật ký của Hitler.
Konrad khai đã mua nhật ký của Hitler từ một người đàn ông ở Đông Đức, sau đó bán chúng với giá khoảng một triệu mark cho Stern. Song cảnh sát rất nghi ngờ câu chuyện này. Họ biết rằng Stern đã chi tổng 9,3 triệu mark (khoảng 17 triệu USD hiện nay) cho các cuốn nhật ký. Hơn nữa, câu chuyện của ông ta về người đàn ông Đông Đức là không thể kiểm chứng.
Các nhà chức trách ngày càng nhận ra Konrad đang bịa ra một câu chuyện dối trá. Khi phát hiện ra họ thật của Konrad là Kujau chứ không phải Fischer, cảnh sát cũng lần ra được dãy lý lịch tư pháp không lấy gì đẹp đẽ của ông ta trong quá khứ.
Konrad Kujau cầm một trong những tập "Nhật ký Hitler" mà ông đã làm giả, trong phiên tòa tháng 8/1984. Ảnh: Guardian
12 ngày sau khi tự nộp mình, Konrad thú nhận làm giả nhật ký của Hitler. Konrad cũng vô cùng tức giận khi biết nhà báo Gerd chỉ đưa cho mình một phần "bằng móng tay" trong số tiền tòa soạn trả cho các cuốn nhật ký. Ông ta do đó quyết định cùng lôi Gerd "xuống bùn", khai rằng Gerd đã biết về vụ làm giả này từ lâu.
Dựa trên lời khai của Konrad, cảnh sát bắt Gerd cùng ngày. Hai người bị tạm giam cách nhau vài buồng. Konrad trút giận bằng việc liên tục trêu chọc chế giễu Gerd.
Nhiều tuần trôi qua, cuộc cãi vã giữa hai người đàn ông ngày càng dữ dội. Trong nỗ lực khiêu khích lẫn nhau, Gerd và Konrad thường cố gắng lôi kéo bạn cùng dãy giam đứng về phía mình trong cuộc khẩu chiến tay đôi, rằng ai đáng khinh hơn trong vụ lừa đảo này.
Do Konrad lỡ mồm về việc khai man để trả thù, Gerd vì thế được thả sau 6 tháng tạm giam.
Trong một lần cãi vã khác, Konrad cũng vô tình tiết lộ bằng chứng liên quan đến việc bịa nhật ký mà chỉ bên có tội mới biết. Việc thừa nhận vô tình này đã bị các nhân chứng nghe thấy và được tiết lộ cho thẩm phán.
Nhận ra rằng Konrad có khả năng là kẻ chủ mưu đằng sau trò lừa bịp, thẩm phán buộc phải đánh giá lại vụ án.
Ngày 21/8/1984, hàng trăm nhà báo đã tụ tập tại Tòa án Hamburg để chứng kiến phiên tòa xét xử Gerd và Konrad.
Trong 6 ngày bị xét xử, Konrad một mực nói rằng Gerd hoàn toàn biết từ đầu rằng các cuốn nhật ký không phải là thật và vẫn mua với giá một triệu mark.
Luật sư của Konrad đổ phần lớn lỗi lầm cho Stern vì đã "tạo điều kiện cho vụ gian lận" bằng cách sử dụng nhật ký để tạo ra hình ảnh khác về Adolf Hitler. Ông ta cũng viện dẫn cách nhà xuất bản bỏ qua các lời cảnh báo và phương pháp xác thực chuyên nghiệp để chấp nhận tài liệu giả mạo, đặt lợi ích kinh tế lên trên sự thật lịch sử.
Luật sư của Gerd đổ lỗi cho Konrad vì đã lừa đảo thân chủ ngay từ đầu. Liên quan việc Stern trả 9 triệu mark nhưng Konrad chỉ nhận được một triệu, luật sư khẳng định Gerd đã đưa hết tiền cho Konrad.
Cuối cùng, Konrad bị tuyên 4 năm 6 tháng, Gerd 4 năm tù.
9 triệu mark đi đâu?
Điều đáng kinh ngạc trong suốt phiên tòa là không xác định được số tiền mất tích đã đi đâu. Hơn 9 triệu mark được cho là do Stern trả cho các cuốn nhật ký đã biến mất. Thậm chí không rõ ai là người sở hữu số tiền đó vào thời điểm diễn ra phiên tòa.
Một số người tin rằng Konrad thực sự đã nhận được nhiều tiền hơn số tiền ông ta thừa nhận. Bằng chứng là kẻ này đã mua thêm 2 căn hộ và một ngôi nhà trong thời gian này, rõ ràng là sự thay đổi đột ngột trong lối sống từ khiêm tốn sang xa hoa trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, cũng có khả năng Gerd đã bỏ túi phần lớn số tiền đó. Vào thời điểm vụ gian lận đang được điều tra, các nhà chức trách biết rằng Gerd đã mua hai biệt thự ở Tây Ban Nha, hai chiếc xe thể thao hạng sang, đồ trang sức đắt tiền, kỷ vật hiếm có của Thế chiến II cho bộ sưu tập của mình và những kỳ nghỉ xa hoa..., trong khi lương tháng chỉ 5.400 mark. Dù bằng chứng cho thấy Gerd có khả năng đã lấy tiền nhưng vẫn chưa rõ phần lớn số tiền đó ở đâu.
Năm 1988, Konrad được thả khỏi tù sau khi các bác sĩ bệnh viện chẩn đoán ông ta bị ung thư dạ dày. Theo The Times, khi được tự do, ông ta tuyên bố mắc nợ khoảng 160.000 bảng.
Konrad tiếp tục kiếm tiền bằng tài năng duy nhất của mình: sản xuất và bán các bức tranh sao chép của các nghệ sĩ như Hitler, Klimt, Monet, Rembrandt và Dali. Song lần này, ông đã đảm bảo nói với người mua rằng đó không phải là bản gốc, để tránh rắc rối pháp lý.
Sau vụ bê bối, Konrad Kujau đã mở một phòng trưng bày các tác phẩm nghệ thuật giả mạo của mình. Ảnh: DW
Konrad xuất hiện trên truyền thông với tư cách "chuyên gia làm giả" và thành lập một doanh nghiệp bán "hàng giả Kujau chính hãng" theo phong cách của nhiều nghệ sĩ lớn.
Times tuyên bố Konrad đã thành công đến nỗi một số bức tranh của ông đã được bán với giá lên tới 42.000 bảng Anh khi đó (2,8 tỷ đồng ngày nay).
Ngoài hội họa, Konrad cũng quyết định dấn thân vào sự nghiệp chính trị. Năm 1994, ông ra tranh cử chức thị trưởng quê hương mình ở Löbau, Đức. Mặc dù không được bầu, ông ta vẫn quyết định tái tranh cử thị trưởng vào năm 1996, nhưng lần này là cho thành phố Stuttgart. Một lần nữa, Konrad không được bầu nhưng vẫn giành được số phiếu bầu lớn.
Sau thời gian ngắn tham gia chính trị, Konrad quay lại với công việc mà ông giỏi nhất, vẽ tranh giả. Tuy nhiên, bất kể cố gắng thế nào để giữ mình trong sạch, ông vẫn tiếp tục gặp rắc rối.
Theo tờ The New York Times, năm 1999 ông ta bị tòa án Stuttgart phạt quản chế vì tội làm giả giấy phép lái xe của mình cùng các loại giấy phép lái xe khác và sở hữu vũ khí. Những tội danh này là tội cuối cùng của ông ta trong một loạt tội kéo dài suốt cuộc đời.
Ngày 12/9/2000, Konrad qua đời trong một bệnh viện ở Stuttgart vì ung thư, 62 tuổi. Trò bịp bợm của ông ta vào lịch sử như một trong những trò lừa táo bạo và thành công nhất của thế kỷ.
Câu chuyện và cuộc đời Konrad được dựng lại trong nhiều bộ phim như bộ phim hài năm 1992 tựa đề Schtonk!, miniseries Faking Hitler năm 2021.
Tháng 4/2023, những cuốn nhật ký giả mạo của Adolf Hitler đã được bàn giao cho Cơ quan Lưu trữ quốc gia Đức, sẽ được trưng bày với công chúng.
Hải Thư (Theo Crime Library, NYT, Independent)