Gần 90% số học sinh tham gia cao khảo, kỳ thi tuyển sinh đại học nổi tiếng của Trung Quốc, đều sẽ được nhận vào các ngôi trường phù hợp, tương ứng với kết quả mà họ đạt được, nhưng số học sinh có thể góp mặt trong những ngôi trường danh tiếng hàng đầu chỉ chiếm một phần rất nhỏ.
Hàng năm, hai ngôi trường nổi tiếng là Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa, mỗi trường đều chỉ nhận khoảng 3.000 sinh viên mới.
Giám thị phát đề cho một thí sinh tham gia kỳ thi thử Cao khảo ở thành phố Hàm Đan, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, ngày 1/7. Ảnh: Reuters.
Người dân Trung Quốc thường so sánh việc tham gia kỳ thi cao khảo giống như "hàng nghìn người cùng đi qua một cây cầu hẹp". Với nhiều học sinh, đặc biệt là những học sinh đến từ vùng nông thôn, việc có tên trong danh sách một ngôi trường đại học tốt là thử thách vô cùng khó khăn nhưng đáng giá bởi nó sẽ góp phần định hình phần còn lại của cuộc đời họ.
Năm nay, kỳ thi cao khảo của Trung Quốc sẽ diễn ra trong hai ngày 7 và 8/7, một số nơi kéo dài đến 9/7. Mọi năm, kỳ thi thường diễn ra vào tháng 6 nhưng ảnh hưởng từ Covid-19 khiến kỳ thi lùi lại một tháng. 10,71 triệu học sinh đã đăng ký tham gia kỳ thi, tăng 400.000 so với năm ngoái, theo số liệu từ Bộ Giáo dục Trung Quốc.
Đại học Vũ Hán luôn là ngôi trường mơ ước của Zhang Yunhan, 18 tuổi, nữ sinh sinh ra và lớn lên ở thành phố Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc. Covid-19 giúp cô càng chắc chắn hơn về quyết định của mình. Sau khi tốt nghiệp đại học, Zhang muốn trở thành giáo viên tại ngôi trường cấp ba mà cô từng theo học.
"Tôi đã chứng kiến cách mà Vũ Hán vượt qua cuộc khủng hoảng y tế công cộng tồi tệ nhất và tôi muốn đóng góp chút gì đó cho thành phố bằng việc nuôi dưỡng những tài năng tương lai", Zhang nói.
Thời gian còn quý hơn vàng với mỗi học sinh cuối cấp tại Trung Quốc muốn tham gia kỳ thi cao khảo. Zhang không phải ngoại lệ. Nhưng hồi tháng hai, ngôi trường của cô, trường cấp ba Vũ Hán, phải đóng cửa vì Covid-19. Lớp học được chuyển sang dạy trực tuyến.
"Tôi không có thời gian để hoảng loạn vì dịch bệnh bởi mọi chuyện với tôi vẫn không thay đổi. Cao khảo vẫn là ưu tiên hàng đầu", Zhang chia sẻ.
Suốt quãng thời gian phong tỏa, Zhang dậy từ 6h sáng, học trực tuyến cả ngày rồi dành buổi tối làm các bài thi thử hoặc xem lại những gì đã học. Khoảng 23h, Zhang lên giường đi ngủ.
Khoảng thời gian thư giãn duy nhất của Zhang là từ 22h đến 23h, cô dành cho tập thể dục, đọc những cuốn sách không liên quan đến kỳ thi và nghịch điện thoại di động.
"Theo một cách nào đó, việc chuẩn bị cho kỳ thi khiến tôi quên đi dịch bệnh và việc tập trung học giúp tôi cảm thấy bớt sợ hãi", Zhang cho hay.
Dù vậy, Zhang vẫn hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của tình hình dịch bệnh bởi mẹ cô đã đăng ký trở thành một tình nguyện viên cộng đồng giúp chuyển thuốc cho những người mắc bệnh mạn tính bị phong tỏa, không thể ra khỏi nhà.
"Bà về nhà rất muộn và luôn nhắc nhở tôi phải tự chăm sóc tốt bản thân vào mỗi buổi sáng trước khi ra khỏi nhà", Zhang nhớ lại.
Zhang trở lại trường học vào ngày 6/5 khi dịch bệnh tại Vũ Hán đã được kiểm soát.
"Tôi rất vui mừng vì được gặp lại bạn bè, thầy cô. Dù mỗi lớp giờ đây được chia thành hai lớp nhỏ và việc đeo khẩu trang trong lớp tạo cảm giác không thoải mái, tôi vẫn trân trọng từng ngày còn lại ở trường trung học", Zhang nói.
Cô vẫn duy trì lịch trình học tập bận rộn khi kỳ thi ngày càng đến gần. Zhang rất lo lắng về kỳ thi nhưng cùng lúc, cô phải tự nhắc nhở mình phải bình tĩnh và thư giãn.
"Cao khảo là trở ngại lớn mà tất cả chúng tôi đều phải đối mặt. Miễn là tôi học tập chăm chỉ trước kỳ thi, nó sẽ trở nên ít đáng sợ hơn và tôi sẽ đạt điểm cao", Zhang cho hay. "Tôi phải nỗ lực hết sức bất kể kết quả thế nào vì có như thế, tôi mới không hối tiếc".
Sun Feixue lại đang ở Bắc Kinh khi Covid-19 tấn công quê nhà Vũ Hán của cô hồi cuối tháng 12 năm ngoái. Sun tới Bắc Kinh để chuẩn bị cho một cuộc phỏng vấn với Đại học Truyền thông Trung Quốc vào tháng ba.
Sun muốn theo học chuyên ngành biên kịch. Cô và bà thuê một căn hộ ở thủ đô để chờ tới ngày phỏng vấn. Khi dịch bệnh trở nên nghiêm trọng ở Vũ Hán, Sun vô cùng lo lắng.
Ngày 23/1, Vũ Hán bị áp phong tỏa nhằm ngăn nCoV lây lan, đồng nghĩa Sun và bà không thể trở về.
"Dù sợ, tôi phải thích nghi nhanh chóng với hoàn cảnh bởi kỳ thi đang đến gần. Tôi không có thời gian để lo âu hay bất kỳ cảm xúc tiêu cực nào khác", Sun chia sẻ.
Trường đại học sau đó thông báo sẽ hủy các buổi phỏng vấn vì dịch bệnh, nhưng vì không thể trở về Vũ Hán nên bà cháu Sun mắc kẹt tại Bắc Kinh.
Mẹ Sun là y tá tại một bệnh viện ở Vũ Hán và bà nhận nhiệm vụ chăm sóc cho những bệnh nhân nhiễm nCoV.
"Tôi và mẹ nói chuyện qua điện thoại mỗi đêm. Tôi nhắc mẹ luôn phải giữ an toàn, thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa. Mẹ thì nhắc tôi phải tự chăm sóc bản thân và học hành chăm chỉ vì kỳ thi", Sun cho hay.
Học sinh ở Hàm Đan, phía đông Trung Quốc, tại một lớp ôn thi Cao khảo hồi năm 2018. Ảnh: Reuters.
Sun và bà trở về Vũ Hán hồi giữa tháng 4 sau khi lệnh phong tỏa được gỡ bỏ vào ngày 8/4. "Thành phố rất khác so với hồi tháng 12, thời điểm tôi rời đi. Dù lệnh phong tỏa đã được gỡ bỏ, mọi người vẫn đeo khẩu trang và đường phố vắng lặng hơn trước đây rất nhiều", Sun mô tả.
Sau khi trở về nhà, cuộc sống của Sun chỉ tập trung vào cao khảo. Cô dậy từ 6h30 sáng, dành cả ngày đêm để học và chỉ lên giường đi ngủ sau 23h.
Sun quay trở lại trường vào ngày 6/5. Chứng kiến bạn bè xung quanh nỗ lực vì kỳ thi, Sun nhận thấy mình phải chăm chỉ hơn nữa để không lãng phí thời gian ở những ngày cuối cùng.
"Cả dịch bệnh và cao khảo đều là những thử thách lớn đối với những học sinh như tôi. Nhưng thử thách không phải lúc nào cũng là điều xấu bởi nó khiến bạn mạnh mẽ hơn", Sun nói. "Dành nhiều thời gian học bài mỗi ngày thực sự rất mệt mỏi nhưng tôi sẽ trân trọng trải nghiệm này bởi nó đánh dấu cột mốc bước vào tuổi trưởng thành của tôi".
Khi Zhang Yuheng bắt đầu học trực tuyến hồi tháng hai, trải nghiệm của cậu tồi tệ đến mức muốn từ bỏ ôn luyện chuẩn bị cho kỳ thi.
Ứng dụng học trực tuyến của trường Zhang thường xuyên gặp lỗi. Hơn nữa, nó chỉ phát phần thu âm bài giảng mà không đưa trực tiếp hình ảnh giáo viên. "Vì thế, tôi thường xuyên mất hứng thú vào các bài học. Tôi bị xao nhãng bởi không có giáo viên giám sát", Zhang nói.
Zhang biết rằng nếu không thay đổi, cơ hội để vào các trường đại học tốt của cậu sẽ rất nhỏ bé bởi tỉnh Hà Nam, quê nhà Zhang, có số lượng người tham gia thi cao khảo nhiều nhất vì dân số đông.
Trong một kỳ thi thử hồi tháng hai, Zhang chỉ được 300 trên 750 điểm. Nếu kết quả này lặp lại ở kỳ thi chính thức, Zhang gần như trượt tất cả các trường đại học.
Sau khi nói chuyện với bố mẹ, Zhang bắt đầu đăng ký học gia sư riêng tại một công ty cung cấp dịch vụ giáo dục trực tuyến.
Các lớp học online bắt đầu từ 8h và kết thúc vào 21h mỗi ngày. Nhờ có giáo viên luôn giải đáp mọi khúc mắc, điểm số của Zhang dần tăng lên.
Thời điểm trường học mở cửa trở lại hồi đầu tháng 4, Zhang thậm chí còn chăm chỉ hơn, thức dậy từ 5h30 và học tới 23h.
"Một số bạn học của tôi còn thức đến một, hai giờ sáng để học bài. Nhưng dù tôi không thể thức khuya đến vậy, tôi đã cố gắng hết sức rồi", Zhang nói. "Tôi sẽ rất thất vọng nếu không đạt kết quả tốt tại kỳ thi cao khảo, nhưng ít nhất thì tôi đã cố gắng hết sức".
Vũ Hoàng (Theo China Daily)