Tuy nhiên, tôi và các đồng nghiệp đều cho rằng nhiều khả năng đây chỉ là lời hứa suông của giám đốc công ty. Vậy sếp công ty tôi có vi phạm không? Chúng tôi phải làm sao để lấy được tiền hứa thưởng kia?
Độc giả Mẫn Nhi
Thưởng Tết là căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Ảnh minh họa
Luật sư tư vấn
Trước hết, cần phân biệt các khoản thưởng Tết, lương tháng 13, và các khoản thu nhập khác mà người sử dụng lao động cam kết chi trả vào dịp Tết.
Theo quy định tại Điều 104 Bộ luật Lao động (BLLĐ), thưởng Tết nói riêng hay các khoản thưởng nói chung "là số tiền hoặc tài sản, hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động, căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động".
Và việc xét, trả thưởng sẽ được quy định trong quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc, sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Như vậy, có thể thấy, các khoản thưởng, trong đó có thưởng Tết không phải là một khoản bắt buộc mà người sử dụng lao động phải trả cho người lao động. Mà nó phụ thuộc vào kết quả sản xuât, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Về thời điểm chi trả hay các quy định khác có liên quan đến việc trả thưởng thì sẽ thực hiện theo Quy chế thưởng của doanh nghiệp. Nói cách khác, việc sếp của bạn ở tình thế "dù công ty khó khăn nhưng vẫn hứa thưởng" - nên được xem và đánh giá là một nỗ lực rất lớn của công ty. Việc thưởng Tết trước hay sau Tết cũng không vi phạm pháp luật.
Tôi cho rằng, việc sếp bạn nói "ra Tết sẽ có thưởng" thì bạn nên vui vẻ, chờ đợi và xem đó là một điều mong chờ, một điều may mắn sẽ đến với bạn trong năm mới. Để năm sau bạn không phải băn khoăn thì có thể hỏi Phòng nhân sự về quy chế thưởng. Nếu công ty chưa có, bạn có thể kiến nghị xây dựng và ban hành công khai quy chế thưởng, trong đó có quy định cụ thể về thưởng Tết để mọi người yên tâm phấn đấu và cống hiến cho công việc.
Về tháng lương thứ 13, theo thực tiễn mà tôi nắm bắt được, thì tháng lương thứ 13 thường được phân biệt rất rõ ràng với thưởng Tết. Nó thường được quy định rõ trong Hợp đồng lao động hoặc Thoả ước lao động tập thể với những tiêu chí và điều kiện được thưởng rất rõ ràng.
Ví dụ, nếu người lao động còn làm việc tại thời điểm chi trả tiền lương của tháng 12 hàng năm, thì sẽ được hưởng tháng lương thứ 13. Khoản này cũng thường được trả theo số tháng thực tế người lao động làm việc trong năm. Cụ thể, bạn làm trọn 12 tháng thì được hưởng cả tháng lương, còn làm 5 tháng thì được hưởng 5/12 tháng lương.
Tuy nhiên, cũng cần nói rõ thêm là, các công ty thường cơ cấu khoản lương tháng 13 từ tổng quỹ lương, với mục tiêu là để giữ chân người lao động làm việc tại công ty ở những tháng cuối năm.
Ví dụ, tổng quỹ lương trả cho một vị trí làm việc nào đó cho cả một năm là 130 triệu đồng. Thay vì chia đều ra 12 để trả vào 12 kỳ lương thì có một số công ty chia thành 13 phần.
Trong đó, 12 phần lương trả vào kỳ lương của 12 tháng và kỳ lương được gọi là lương tháng 13 thường sẽ được trả vào kỳ lương tháng 12 theo một số điều kiện do công ty đặt ra như nói ở trên. Người lao động nên xem lại Hợp đồng lao động của mình hoặc Thoả ước lao động tập thể để nắm thêm quy định này đối với doanh nghiệp của mình.
Về các khoản thưởng khác theo cam kết thì người lao động có thể hỏi Phòng nhân sự hoặc tự nghiên cứu về các quy định trong Hợp đồng lao động, Thoả ước lao động tập thể, hoặc các quy định, quy chế thưởng của doanh nghiệp nơi mình làm việc.
Trong đó, thưởng theo thành tích công tác thì thường được quy định trong quy chế đánh giá thành tích công tác và các mức thưởng sẽ phụ thuộc vào thành tích công tác của từng nhân viên. Có thể có công ty kết hợp tiêu chí thành tích công tác của cá nhân người lao động với tiêu chí kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, hoặc thậm chí có thể là thành tích công tác của cả đội nhóm, phòng ban. Có công ty có quy định về khen thưởng đột xuất theo dự án, theo các sáng kiến cải tiến quy trình hoạt động sản xuất kinh doanh...
Thời điểm đánh giá và chi trả các khoản thưởng này cũng thường được quy định rõ trong các quy chế, Hợp đồng lao động, Thoả ước lao động tập thể.
Luật sư Ngô Quí Linh
Giám đốc Công ty luật TNHH MTV Mai Đăng Khang