Công ty chứng khoán sắp phải tách bạch tài khoản

Đại diện Ủy ban chứng khoán cho biết, việc buộc các công ty chứng khoán quản lý tách bạch tài khoản của họ với tài khoản của khách hàng đã được quy định tại dự thảo Thông tư thay thế Quyết định 27/2007/QĐ-BTC về ban hành quy chế tổ chức và hoạt động chứng khoán. Lẽ ra văn bản này đã được ban hành giữa năm nhưng vì lý do kỹ thuật, nên dự thảo lần cuối vừa được Ủy ban chứng khoán trình Bộ tài chính xem xét ban hành trong năm nay.

Để giảm thiểu nguy cơ công ty chứng khoán nhập nhèm tài khoản của nhà đầu tư dự thảo thông tư quy định: công ty chứng khoán phải xây dựng hệ thống để đáp ứng cả hai phương thức quản lý tiền cho khách hàng.

Thứ nhất, công ty chứng khoán mở tài khoản chuyên dụng tại ngân hàng thương mại để quản lý tiền của khách hàng. Tiền trên tài khoản chuyên dụng không thuộc sở hữu của công ty chứng khoán mà thuộc sở hữu của nhà đầu tư. Tài khoản này mở riêng và tách bạch với các tài khoản khách của công ty chứng khoán. Công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại mởi tài khoản chuyên dụng có nghĩa vụ quản lý tài khoản này chỉ phục vụ cho giao dịch của khách hàng. (Phương thức này vẫn là mô hình tài khoản tổng).

Thứ hai, khách hàng mở tài khoản trực tiếp tại ngân hàng thương mại do công ty chứng khoán lựa chọn, để quản lý tiền giao dịch chứng khoán. Với phương thức này, công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại có thỏa thuận về cách thức xác nhận, phong tỏa số dư tiền và chuyển tiền thanh toán giao dịch của khách hàng. Công ty chứng khoán phải mở tài khoản trung chuyển chuyên dùng tại ngân hàng thương mại do công ty chứng khoán chọn để phục vụ giao dịch của khách hàng.

Cũng theo đại diện Ủy ban chứng khoán, mô hình tài khoản tổng đang được đa số thị trường sử dụng. Trên thế giới chỉ có 2 nước chọn mô hình tách bạch tài khoản. Mỗi mô hình đều có điểm mạnh, điểm yếu nên trước mắt cơ quan quản lý đưa ra 2 phương thức nêu trên để nhà đầu tư lựa chọn.

Với giải pháp tách bạch tài khoản (phương thức số 2), nhà đầu tư có thể phải chấp nhận các hạn chế : giao dịch chậm, gặp phiền hà trong in sao kê tài khoản,... nhưng đổi lại tài sản được an toàn hơn. Ngược lại, nhà đầu tư không chấp nhận những hạn chế của phương thức này thì chọn phương án mở tài khoản tổng, để các giao dịch diễn ra thuận lợi hơn nhưng rủi ro về an toàn tài sản cao hơn.

Đại diện Ủy ban chứng khoán cho biết, " Trên cơ sở triển khai hai phương thức, nếu mô hình tách bạch tài khoản được triển khai tốt, kết nối nhanh, kiểm tra số dư chuẩn xác, mở ra nhiều kênh kết nối linh hoạt với các ngân hàng thì cơ quan quản lý sẽ có văn bản chấm dứt triển khai mô hình tài khoản tổng, để chuyển đồng loạt sang mô hình tách bạch tài khoản. Đây là bước qua độ để giảm thiểu tiêu cực cho cả nhà đầu tư và công ty chứng khoán".

Cũng theo vị đại diện này, trường hợp nhà đầu tư kiêm công ty chứng khoán vì có hành vi "lấy trộm" tiền của khách hàng, Ủy ban chứng khoán đều chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để xem xét xử lý. Việc áp dụng các biện pháp xử lý hình sự hữu hiệu hơn đối với hành vi lấy cắp tiền của nhà đầu tư, sẽ góp phần quan trọng đẩy lùi hành vi tiêu cực này.

Theo Đầu tư chứng khoán