Xung quanh một số thắc mắc của thành viên thị trường liên quan đến dự thảo quy chế hướng dẫn việc thiết lập hệ thống và thực hiện quản trị rủi ro trong công ty chứng khoán, ông Phạm Hồng Sơn, Vụ trưởng Vụ quản lý kinh doanh, Ủy ban chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, quản trị rủi ro tốt không chỉ vì lợi ích của công ty chứng khoán, mà còn vì lợi ích của nhà đầu tư và uy tín toàn thị trường chứng khoán.
- Một số ý kiến cho rằng, việc xây dựng hệ thống quản trị rủi ro như dự thảo quy chế sẽ khiến chi phí của công ty chứng khoán bị đẩy lên cao, trong khi nhiều công ty có quy mô nhỏ, đặc biệt là đã có bộ phận kiểm soát rủi ro, kiểm soát nội bộ rồi. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
- Tôi cho rằng, công ty chứng khoán một khi đã có nghiệp vụ môi giới, tức là liên quan đến tiền của nhà đầu tư, thì phải có hệ thống quản trị rủi ro. Công ty chứng khoán dù quy mô nhỏ, nhưng có nghiệp vụ môi giới, nếu để thất thoát 10 tỷ đồng của khách hàng do quản trị rủi ro không tốt, thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến quyền lợi của nhà đầu tư, của cổ đông và uy tín thị trường chứng khoán? Mục đích quản trị rủi ro là để phòng ngừa rủi ro, là khâu đi trước, trong khi kiểm soát nội bộ là để hậu kiểm. Hai vấn đề đó khác nhau. Vì thế, quan điểm của cơ quan soạn thảo là công ty chứng khoán nhỏ hay lớn, đại chúng hay không đại chúng đều phải thực hiện quy định này.
Hoạt động quản trị rủi ro của các công ty chứng khoán chủ yếu mang tính kiêm nhiệm, tính thực thi kém, chưa kể các trường hợp cố ý làm trái, phần lớn phụ thuộc vào tổng giám đốc. Không ít trường hợp Hội đồng quản trị không hay biết những sai phạm của tổng giám đốc. Trong một số trường hợp, Ban tổng giám đốc cũng vì một chút lợi nhuận cho công ty mà sẵn sàng làm những nghiệp vụ không được phép, gây rủi ro ngược lại cho cổ đông và cho chính họ. Do đó, bộ phận quản trị rủi ro phải tách biệt, hoạt động độc lập để thực hiện đúng, đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của mình.
Hàng năm, chúng tôi sẽ nâng cấp tiêu chuẩn quản trị rủi ro để đẩy hoạt động này ngày một cao hơn, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống. Thời gian vừa qua, nhà đầu tư có xu hướng lựa chọn công ty chứng khoán có dịch vụ tốt, quản trị rủi ro tốt để mở tài khoản. Nếu các công ty chứng khoán không quản trị rủi ro tốt, thì ai dám đến mở tài khoản tại công ty?
- Một số công ty chứng khoán băn khoăn việc xác định khẩu vị rủi ro như thế nào là phù hợp? Ủy ban chứng khoán sẽ có hướng dẫn như thế nào cho các công ty chứng khoán?
- Liên quan đến chính sách và cơ chế quản trị rủi ro, các công ty chứng khoán sẽ phải thực hiện theo từng năm một. Cụ thể, mỗi năm, công ty chứng khoán xem xét, đánh giá và bổ sung các yếu tố rủi ro của mình. Ví dụ, năm nay, công ty chứng khoán chỉ đầu tư tự doanh 15% vốn chủ sở hữu, nhưng sang năm, công ty đánh giá thị trường tốt lên, có thể sẽ đầu tư 25% vốn chủ sở hữu, hoặc công ty chứng khoán muốn mở rộng dịch vụ môi giới… Tùy từng công ty chứng khoán, từng định hướng kinh doanh và giai đoạn của thị trường, mà khẩu vị rủi ro của các công ty chứng khoán theo từng giai đoạn sẽ khác nhau. Về vấn đề này, công ty chứng khoán nào có khúc mắc, chúng tôi sẽ giải đáp trực tiếp.
- Dự kiến khi nào quy chế này sẽ được áp dụng, thưa ông?
- Ngày 30/11, Bộ Tài chính đã ký ban hành Thông tư số 210/2012/TT-BTC thay thế Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC về ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động công ty chứng khoán. Thông tư này sẽ có hiệu lực từ 15/1/2013, trong đó quy định công ty chứng khoán buộc phải hoàn thiện quy trình, hệ thống quản trị rủi ro trong vòng 1 năm kể từ ngày Thông tư có hiệu lực. Điều này đồng nghĩa với việc, kể từ ngày 15/1/2014, công ty chứng khoán sẽ phải đáp ứng yêu cầu xây dựng hệ thống và quy trình quản trị rủi ro như quy định tại quy chế hướng dẫn việc thiết lập hệ thống và thực hiện quản trị rủi ro trong công ty chứng khoán.
Theo Đầu tư chứng khoán