Robert Hur hôm 8/2 công bố báo cáo dài 388 trang về việc Tổng thống Joe Biden, 81 tuổi, xử lý tài liệu mật và kết luận không nên đưa ra cáo buộc nào chống lại ông chủ Nhà Trắng về vấn đề này, dù xác định ông đã "cố tình" giữ lại những tài liệu về chính sách ngoại giao và quân sự ở Afghanistan.
Điều gây chú ý trong báo cáo là công tố viên đặc biệt Hur nói đã phát hiện ra Tổng thống Biden có trí nhớ kém tới mức không thể nhớ thời gian giữ chức phó tổng thống Mỹ dưới thời ông Barack Obama và ngày con trai Beau qua đời vì ung thư vào năm 2015.
Hur giải thích lý do không truy tố ông Biden là bồi thẩm đoàn sẽ không muốn kết tội ông vì cảm thấy ông là "người cao tuổi có trí nhớ kém và có thiện chí".
Tài liệu của công tố viên Hur nhiều lần đề cập tới việc Tổng thống Biden phải gắng nhớ nhiều điều khi đọc thông tin cho người chắp bút cuốn hồi ký cũng như khi nói chuyện với các điều tra viên.
"Trong cuộc thẩm vấn với chúng tôi, trí nhớ của ông Biden còn tệ hơn", công tố viên Hur cho biết thêm.
Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Columbia, bang Nam Carolina ngày 27/1. Ảnh: AP
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson và nhiều lãnh đạo cấp cao đảng Cộng hòa tại Hạ viện cho biết tài liệu của công tố viên Hur "đáng quan ngại" và cho thấy ông Biden không phù hợp với vị trí tổng thống.
"Người đàn ông không có khả năng chịu trách nhiệm về việc xử lý sai tài liệu mật chắc chắc không phù hợp ngồi ở Phòng Bầu dục", các nghị sĩ Cộng hòa ra tuyên bố.
Tổng thống Biden phát biểu trong cuộc họp của đảng Dân chủ rằng ông rất vui khi cuộc điều tra của công tố viên Hur đi tới kết luận rằng không nên đưa ra bất cứ cáo buộc nào chống lại ông. Ông nói thêm cuộc điều tra này cho thấy ông hoàn toàn hợp tác, trái ngược với cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã từ chối trả lại các tài liệu mật và "cản trở công lý".
Ông Biden cũng lưu ý rằng ông đã dành 5 tiếng trả lời công tố viên đặc biệt vào ngày 8 và 9/10/2023, trong lúc đang giải quyết khủng hoảng xung đột Israel - Hamas. Ông không đề cập tới những nhận xét việc bản thân kém minh mẫn.
Trong khi đó, cố vấn đặc biệt của Nhà Trắng Richard Sauber và luật sư riêng của Biden, Bob Bauer, đã công kích những bình luận về trí nhớ của Tổng thống là "không chính xác và không phù hợp".
Họ viết trong một bức thư gửi Hur: "Báo cáo sử dụng ngôn ngữ mang tính định kiến cao để mô tả một hiện tượng phổ biến của các nhân chứng: khó nhớ lại các sự kiện đã xảy ra trong nhiều năm". "Những bình luận như vậy lẽ ra không thể tồn tại trong báo cáo của Bộ Tư pháp", họ nhấn mạnh.
Cựu tổng thống Trump, 77 tuổi, đối thủ tiềm năng của ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11, đang phải đối mặt cáo buộc liên quan việc xử lý sai tài liệu mật. Ông Trump bị công tố viên đặc biệt Jack Smith truy tố và cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia khi giữ thông tin quốc phòng, hạt nhân tuyệt mật sau khi rời Nhà Trắng.
Có sự khác biệt đáng kể giữa cuộc điều tra ông Biden và người tiền nhiệm. Số lượng tài liệu liên quan ông Biden chỉ khoảng một chục, song cuộc điều tra ông Trump phát hiện vài trăm tài liệu tại nhà cựu tổng thống. Ông Trump cũng bị cáo buộc tìm cách qua mặt các nhà điều tra, trong khi ông Biden chủ động hợp tác.
Ngọc Ánh (Theo Hill/AFP)