Người gửi: Hiep Nguyen
Gửi tới: Ban Xã hội
Tiêu đề: Phải hiểu rõ phán quyết của Weinstein để tìm chiến lược khác
Tôi rất xót xa khi thấy vụ kiện của nạn nhân chất dioxin đã bị bác bỏ một cách thẳng thừng, và tôi cũng đồng tình với các độc giả của VnExpress rằng vụ kiện này phải được theo đến cùng.
Tuy nhiên tôi thấy rất nhiều độc giả dùng tình cảm riêng tư để phản đối một phán quyết mang tính giấy trắng mực đen của hệ thống tư pháp Mỹ. Nếu những luật sư bênh vực cho các nạn nhân Việt Nam cũng theo suy nghĩ của những độc giả này thì có chống án hàng trăm lần cũng sẽ bị từ chối. Theo tôi thì cách duy nhất để tiếp tục chống án là phải thay đổi chiến lược. Nhất là thay đổi luận điệu của đơn kiện, để có thể đưa vụ kiện ra trước tòa án. Từ đó mới có thể đánh động đến lương tri của người dân Mỹ, tạo áp lực cho những công ty này.
1. Việc các công ty hóa chất bồi thường 180 triệu Mỹ kim cho các cựu chiến binh bị ảnh hưởng bởi chất dioxin là do chính các công ty này tự ý dàn xếp, và thông thường sự dàn xếp này không đồng nghĩa với việc nhận lỗi. Họ dàn xếp có thể vì không muốn mạo hiểm tiếp tục theo đuổi vụ kiện, hoặc không muốn mang tiếng xấu trong nước khi những chi tiết được phanh phui nếu vụ kiện được mang ra trước tòa.
2. Việc chính phủ Mỹ và New Zealand xin lỗi các cựu quân nhân vì đã để họ bị ảnh hưởng bởi chất dioxin không liên quan gì đến vụ kiện này. Các công ty này đang bị chúng ta kiện là đã vi phạm quy ước chiến tranh vì cung cấp hóa chất cho quân đội Mỹ sử dụng. Đơn kiện bị bác bỏ vì trong quy ước chiến tranh chỉ cấm sử dụng hóa chất nhằm mục đích chính là giết người.
Tôi thấy bên nguyên đơn có nhiều lợi thế: chất dioxin ngày nay được nhiều người công nhận có liên quan đến rất nhiều bệnh tật, chúng ta có thể chứng minh các công ty Mỹ thời chiến đã biết đến sự độc hại của chất diệt cỏ đối với người. Tuy nhiên, không chỉ vì lý do đó mà có thể tố cáo trước tòa là những công ty này đã phạm phải tội ác chiến tranh vì theo định nghĩa của hiệp định Geneva không phải là như vậy.
Nếu kiện các công ty Mỹ về sự vô trách nhiệm dẫn đến thiệt hại nặng nề cho các nạn nhân thì vụ kiện này có lẽ đã được đưa ra trước tòa, và chúng ta đã có thể chất vấn những công ty này. Rất có thể các bạn đọc đã từng nghe đến vụ kiện của những người hút thuốc lá bị ung thư phổi. Nếu họ kiện là những công ty thuốc lá âm mưu giết người thì chẳng có bao giờ thắng nổi.
Nếu chúng ta không thắng 100% về mặt luật pháp, thì hãy dùng những luận lý khác nhẹ hơn để đưa vụ kiện ra tòa, và từ đó ta mới có cơ hội thắng bằng sự thông cảm của xã hội Mỹ. Chúng ta nên nhớ người dân Mỹ đang có quá nhiều việc để bận tâm, từ chiến tranh Iraq đến hiểm nguy khủng bố, từ việc làm đến phúc lợi xã hội v.v... nếu không đưa vụ kiện ra đến tòa thì sẽ chẳng mấy ai quan tâm.
Xin cám ơn quý tòa soạn đã cho tôi cơ hội để bày tỏ suy nghĩ.