Hôm qua, có cô bạn Philippines hỏi về Lunar New Year. Vốn tiếng Anh đơn giản của mình chỉ đủ giải thích cho cô ấy về cái tết cổ truyền tính theo âm lịch, đại loại là ngày đầu năm, khởi nguồn mùa xuân, bắt đầu 1 vòng quay 365 ngày mới.
Làm sao bạn hiểu, với mỗi người Việt Nam, Tết không giản đơn như kỳ holiday - no working của phương Tây mà chan chứa bao xúc cảm thiêng liêng ngấm trong máu thịt, lặn vào tế bào, sâu trong từng nhịp thở, truyền từ đời ông sang đời cha, từ đời cha đến đời con.
Ấy là rộn ràng cảm giác khi gặp quất đào ngược xuôi trên phố, là rưng rưng nỗi nhớ về “Tết xưa”, là dâng cay lên mắt niềm vui chờ “Tết tới”. Là hối hả tàu, xe chở đầy háo hức đoàn viên, là khắc khoải hoài hương lặn sâu trong tâm khảm những người con, vì lý do nào đó đành lỗi hẹn tết quê.
Ấy là tưng bừng căn nhà khi bố mang về một cành đào nhỏ. Nó không giản đơn dùng để trang hoàng như Christmas Tree của bạn, mà ẩn sâu trong từng nụ, từng mầm hoa nho nhỏ niềm khao khát đâm chồi nẩy lộc của cả gia đình. Là chứa chan trìu mến khi mẹ lau chùi ban thờ, bày mâm ngũ quả, dọn nhà dọn cửa, giặt giũ chăn màn và đi sắm thêm cho con bộ đồ diện tết.
Ấy là lòng thành tôn kính, dâng lên tiên tổ bữa cúng tất niên. Trong trầm mặc khói hương, ký ức ầng ậng tràn về, quyện hòa hiện tại, nên không ngoa chút nào khi nói người Việt Nam cảm nhận sâu sắc hơn cả phút giây chuyển giao thiêng liêng của hồn đất - hồn trời, hồn sông - hồn núi. Đó là sự nâng niu gìn giữ bình an trọn vẹn ngày mùng 1. Ngày đầu tiên vui vẻ hạnh phúc, nuôi hy vọng cho an khang khởi sắc cả năm.
Ấy là hoe hoe nước mắt ông bà khi gặp con gặp cháu, là râm ran lời chúc xóm giềng, là khấp khởi lì xì trên tay em nhỏ, là náo nức bước già bước trẻ hướng về cửa Phật, sân Chùa. Là mơ màng mưa xuân, những hạt mưa như bụi, như không như có, đủ làm chân ai ngập ngừng không nỡ rời xa...
Tết nay đã khác nhiều với Tết xưa. Nhưng có một điều không hề thay đổi, đối với người Việt Nam, Tết luôn là cái đích cho sự sum vầy. Có gì thay thế được sự đầm ấm ruột rà đêm 30? Có gì thay thế được cảm giác thức giấc yên bình trong căn nhà cha mẹ sáng mùng 1, nghe nhẹ từ đâu vẳng về giai điệu mùa xuân.
“Mùa xuân, mùa xuân, một mùa xuân nho nhỏ, lặng lẽ dâng cho đời...”.
Bao cảm xúc đã dệt nên hồn Việt, nóng hổi chảy trong dòng máu Việt. Để, dù được sống cùng quê cha đất tổ hay phiêu dạt góc bể chân trời, trái tim Việt ấm nồng luôn đập nhịp yêu thương cùng quê hương mỗi độ xuân về.
Trần Tam Hồ