Hồi tháng 3, Bộ Quản lý cán bộ thông báo tỉ lệ "chọi" đầu vào của kỳ thi công chức thấp nhất trong vòng 30 năm.
Hai thông tin này đều chỉ ra một điểm là nghề công chức - công việc từng được người trẻ thèm muốn - không còn là đích nhắm đến của trí thức trẻ Hàn Quốc. Sự ổn định và lương hưu không đủ níu chân hay thậm chí thu hút người lao động trẻ. Họ ngày càng ưu tiên mục tiêu cá nhân, văn hóa làm việc hiệu quả, lương thưởng tức thời và triển vọng sự nghiệp.
Năm 2011, tại thời kỳ đỉnh cao, để trở thành công chức, một ứng viên phải vượt qua 92 đối thủ khác. Suốt 10 năm kể từ năm 2006, trong các khảo sát của Statistics Hàn Quốc, công chức luôn đứng đầu danh sách nghề nghiệp được ưa chuộng đối với nhóm tuổi 13-34. Đến năm 2021, làm việc trong tập đoàn lớn mới được nhiều người khao khát nhất.
Các thí sinh trong kỳ thi tuyển công chức ở Soeul hôm 8/4. Ảnh: Yonhap
Việc làm trong cơ quan nhà nước từng được ví như "bát cơm sắt", bảo đảm trọn đời. Nó thể hiện sự ổn định rất cao bởi nhà tuyển dụng không bao giờ phá sản; và người làm không bao giờ bị sa thải.
Hai ưu điểm này càng hấp dẫn hơn bao giờ hết sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, khi Hàn Quốc lần đầu trải qua sa thải quy mô lớn và chứng kiến các ông lớn như Daewoo sụp đổ.
Là một công chức Hàn Quốc, rất khó để bị đuổi việc. Pháp lệnh về hình phạt đối với công chức quy định, họ chỉ mất việc một khi phạm sai lầm nghiêm trọng hoặc vi phạm pháp luật. Theo dữ liệu từ Bộ Quản lý cán bộ, có 211 nhân viên bị cho nghỉ việc trong năm 2021, chiếm 0,03% tổng số hơn 750.000 công chức cả nước.
Lương hưu cũng là một điểm cộng lớn. Chế độ lương hưu dành cho công chức hào phóng hơn cả chương trình của Dịch vụ hưu trí quốc gia. Dù vậy, sau cải cách năm 2015, trợ cấp hưu trí của công chức cũng đã sụt giảm.
Nhưng theo Kang Na Yun (đã đổi tên), một công chức làm việc tại thành phố Sejong, "không bao giờ bị đuổi" là con dao hai lưỡi. Nó có thể phản tác dụng vì nhân viên không còn động lực làm việc. Nữ công chức này cho biết phần thưởng duy nhất nếu làm tốt là bị giao nhiều việc hơn.
Một trong số các lý do khiến mọi người quay lưng với "bát cơm sắt" là lương thấp. Gần đây, chính quyền Seoul khảo sát 550 nhân viên mới về nỗi lo lớn nhất của họ, 28% trả lời "vấn đề tài chính do lương thấp". Năm 2023, lương khởi điểm của công chức bậc 9 là 1,7 triệu won (hơn 31 triệu đồng), thấp hơn mức lương tối thiểu 2 triệu won mà một người có thể kiếm được nếu làm số giờ như nhau.
Tất nhiên, công chức mới vào nghề được hưởng các phụ cấp như ăn trưa, tiền thưởng ngày lễ và phúc lợi khác. Nhưng tính tổng thu nhập cũng chỉ khoảng 2,1 triệu won (gần 37 triệu đồng). Ngược lại, lương thấp nhất tại các tập đoàn lớn năm 2022 là hơn 53 triệu won mỗi năm, tương đương 4,5 triệu won (79 triệu đồng) mỗi tháng.
Dù thời gian làm việc cho các công sở nhà nước ít hơn cho doanh nghiệp, thế hệ trẻ không xem đây là điểm cộng nữa. Tháng trước, Bộ Nội vụ và An toàn cho biết chính phủ dự định tuyển dụng 18.819 công chức mới năm nay, giảm 34,5% so với một năm trước.
Năm ngoái, chính phủ Hàn Quốc triển khai kế hoạch đóng băng số lượng công chức trong 5 năm tới, giảm 1% mỗi năm thông qua các chương trình bổ nhiệm lại nhân sự.
Kim Seo Yeong (đã đổi tên), một nhân viên khác tại chính quyền thành phố Sejong, bày tỏ lo lắng khi chính phủ tiếp tục giảm số lượng nhân sự.
Trong cuộc khảo sát của Seoul, 17% nói nỗi lo lớn nhất là văn hóa làm việc cứng nhắc, nhấn mạnh hệ thống phân cấp, quan liêu thay vì tầm quan trọng của giá trị cá nhân. Kang tiết lộ, tập thể không hoan nghênh những cá tính độc đáo. Cô được các tiền bối khuyên nên che giấu bản thân hết mức có thể. Nếu trở nên nổi bật, cô có thể bị mọi người nói sau lưng, theo những cách méo mó nhất.
Choi, 26 tuổi, người vừa bắt đầu làm tại Bộ Tư pháp, cho biết cô bị sốc vì văn hóa gia trưởng. Quản lý của cô luôn nói về việc nhân viên trẻ nên hỏi cấp trên trước khi ra ngoài ăn, hay thậm chí khi họ muốn uống một cốc cà phê.
"Tôi thích ra ngoài với đồng nghiệp nhưng dường như ông ấy có vấn đề với điều đó", cô chia sẻ.
Huy Phương (Theo Korea Herald)