Ngày 28/2, quan điểm được Công an TP HCM đưa ra sau gần hai tháng điều tra bổ sung (lần hai) theo yêu cầu của VKS - xem xét trách nhiệm của Công ty Quốc Cường Gia Lai trong việc nhận chuyển nhượng giá rẻ 2 dự án Khu dân cư Phước Kiển và Khu dân cư Ven Sông từ Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Tân Thuận (100% vốn Văn phòng Thành ủy), gây thiệt hại gần 250 tỷ đồng cho Nhà nước.
Bà Nguyễn Thị Như Loan (Tổng giám đốc Công ty Quốc Cường Gia Lai) trực tiếp đàm phán, ký kết các hợp đồng chuyển nhượng với Công ty Tân Thuận. Cơ quan điều tra cho biết sẽ tiếp tục xem xét, xử lý trách nhiệm của bà Loan sau khi có kết luận giám định của Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về giá trị tài sản chuyển nhượng; cùng kết quả điều tra.
Theo cơ quan điều tra, Công ty Quốc Cường Gia Lai là doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản, phải hiểu rõ quy định của pháp luật trong việc mua bán tài sản thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, công ty này đã nhận chuyển nhượng các tài sản từ Công ty Tân Thuận không thông qua đấu giá. Do đó, cơ quan điều tra sẽ tách hành vi của các cá nhân liên quan thuộc Quốc Cường Gia Lai để tiếp tục điều tra làm rõ vai trò, trách nhiệm.
Đồng thời, nhà chức trách truy thu số tiền hơn 21,2 tỷ đồng Quốc Cường Gia Lai nhận của Công ty Tân Thuận khi hai bên hủy hợp đồng chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại dự án Khu dân cư Phước Kiển. Động thái này là thu hồi tài sản bị thất thoát trong vụ án, để xác định trách nhiệm dân sự của các cá nhân liên quan trong quá trình xét xử, khắc phục hậu quả.
Hồi cuối năm ngoái, Công an TP HCM hoàn tất kết quả điều tra bổ sung lần một cho rằng Công ty Quốc Cường Gia Lai "không sai phạm" vì không có quy định nào bắt buộc Công ty Quốc Cường Gia Lai phải biết giá của Tân Thuận được xây dựng đúng hay sai. Căn cứ để xem xét trách nhiệm của các bị can trong vụ án chủ yếu là do Công ty Tân Thuận không thực hiện đúng quy định về xây dựng giá, dẫn đến giá chuyển nhượng thấp gây thất thoát vốn của thành phố tại công ty.
Từ đó, cơ quan điều tra cho rằng "chưa có cơ sở xác định bà Loan có sự thông đồng, cấu kết với các cá nhân trong Công ty Tân Thuận để có lợi trong việc ký kết các hợp đồng chuyển nhượng" nên không xem xét trách nhiệm hình sự bà này.
Khu đất ven sông Công ty Tân Thuận bán cho Quốc Cường Gia Lai. Ảnh: Quỳnh Trần
Ngoài ra, kết quả điều tra bổ sung lần này, cơ quan điều tra cũng chưa xác định được trách nhiệm dân sự cụ thể đối với từng bị can trong vụ án vì chưa có kết quả định giá tài sản tại thời điểm hai công ty ký hợp đồng chuyển nhượng một phần dự án Khu dân cư Ven Sông (tháng 11/2017) và huỷ hợp đồng chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại dự án Khu dân cư Phước Kiển (tháng 5/2018) so với thời điểm khởi tố vụ án (tháng 12/2019).
Kết luận điều tra bổ sung lần hai được Công an TP HCM hoàn tất, chuyển qua VKS tiếp tục đề nghị truy tố ông Tất Thành Cang, 51 tuổi, nguyên phó bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM và 9 đồng phạm về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 Bộ luật Hình sự.
Theo điều tra, tháng 11/2000, Công ty Tân Thuận được giao nhiệm vụ đầu tư xây dựng dự án Phước Kiển tại huyện Nhà Bè và được Văn phòng Thành ủy chấp thuận chủ trương đầu tư. Tổng diện tích dự án là 509.214 m2 nhưng đến hết năm 2013 doanh nghiệp này mới đền bù được 324.970 m2.
Tháng 8/2016, Công ty Quốc Cường Gia Lai có văn bản đề nghị hợp tác đầu tư hoặc xin nhận chuyển nhượng 100% dự án Phước Kiển. Lúc này, ông Trần Công Thiện, Tổng giám đốc Công ty Tân Thuận chỉ đạo cấp dưới thuê Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học TP HCM ban hành chứng thư thẩm định giá xác định diện tích 32 ha đất tại dự án trên có giá bình quân là 1,05 triệu đồng/m2.
Hội đồng xây dựng giá bất động sản kinh doanh của Công ty Tân Thuận họp và chỉ căn cứ duy nhất vào giá trong chứng thư thẩm định giá để xây dựng đơn giá chuyển nhượng là 1,25 triệu đồng/m2.
Tháng 6/2017, Công ty Tân Thuận đã chuyển nhượng 32 ha đất Phước Kiển cho Công ty Quốc Cường Gia Lai với giá 1,29 triệu đồng/m2 và đã nhận của Công ty Quốc Cường Gia Lai 374 tỷ đồng và 23 tỷ đồng tiền thuế.
Sau khi khu đất đã được bán đứt, ngày 5/12/2017 Văn phòng Thành ủy đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá lại giá trị khu đất. Theo Sở, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì đơn giá bình quân là hơn 1,7 triệu đồng/m2, tổng giá trị khu đất sẽ là hơn 574 tỷ đồng.
Cuối năm 2017, Thường trực Thành ủy chỉ đạo dừng việc chuyển nhượng khu đất cho Quốc Cường Gia Lai, không đồng ý bán chỉ định. Hợp đồng chuyển nhượng sau đó đã bị hủy bỏ, Công ty Tân Thuận đã trả lại cho Công ty Quốc Cường Gia Lai số tiền trên cùng tiền lãi, gây thiệt hại cho Nhà nước 167,8 tỷ đồng.
Tương tự, đối với 32.967m2 đất thuộc khu 4 dự án Khu dân cư Ven Sông tại phường Tân Phong, quận 7, Công ty Tân Thuận cũng căn cứ vào chứng thư thẩm định giá của Công ty Thương Tín, xác định giá trị bình quân khu đất này là hơn 17,6 triệu đồng/m². Đến tháng 11/2017, Công ty Tân Thuận đã chuyển nhượng toàn bộ khu đất cho Công ty Quốc Cường Gia Lai với giá 20 triệu đồng/m2 - gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 80 tỷ đồng.
Quốc Thắng