Giải thưởng Hành động vì cộng đồng - Human Act Prize 2024 do báo Nhân dân cùng ba bộ Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường, Lao động Thương binh và Xã hội tổ chức tối 14/12, vinh danh các cá nhân, tổ chức đóng góp tích cực thông qua sáng kiến, dự án có hiệu quả lâu dài, bền vững cho xã hội. Dự án Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn biên phòng của Bộ Tư lệnh Biên phòng cùng bốn dự án khác được xướng tên trong hạng mục cao nhất "Human Act Prize".
Nâng bước em tới trường được Bộ Tư lệnh Biên phòng khởi xướng năm 2016, xuất phát từ thực tế nhiều địa phương trong số 1.083 xã, phường, thị trấn khu vực biên giới có tỷ lệ hộ nghèo cao. Một phần con em đồng bào không được đến trường đúng độ tuổi hoặc bỏ học giữa chừng. Mức hỗ trợ 500.000 đồng mỗi em một tháng đã tiếp sức cho hơn 22.500 lượt học sinh trên toàn tuyến biên giới. Sau 8 năm, 495 học sinh tốt nghiệp phổ thông và 159 em đỗ đại học, cao đẳng. Tổng kinh phí hỗ trợ khoảng 200 tỷ đồng.
Nguyễn Anh Vũ - con nuôi đồn biên phòng cùng đại tá Nguyễn Thanh Hải tại lễ trao thưởng tối 14/12. Ảnh: Bách Trần
Trong bối cảnh nhiều em có hoàn cảnh đặc biệt, không còn cha mẹ, không nơi nương tựa, bộ đội biên phòng đã triển khai thêm dự án Con nuôi đồn biên phòng từ năm 2019. Các đồn biên phòng trên toàn tuyến biên giới nhận nuôi học sinh hết lớp 9, tới bậc phổ thông thì chuyển sang Nâng bước em đến trường để tiếp tục hỗ trợ cho đến khi học hết lớp 12. Sau 5 năm triển khai, thêm 1.979 em được nhận nuôi tại đồn hoặc gia đình.
Có mặt tại lễ vinh danh, Nguyễn Anh Vũ - con nuôi của Đồn biên phòng Roòn (Quảng Bình) từ năm 2019 nay đã là học viên năm nhất Học viện Biên phòng. Vũ kể khi cha mẹ ly hôn, cậu ở cùng mẹ rồi về với bà ngoại khi mẹ đi lấy chồng. Bà tuổi cao sức yếu không thể cho cháu đến trường. Ngày ôm quần áo về đồn ở với bộ đội, Vũ nặng 28 kg.
"5 năm cùng ăn cùng ở với các bố, tôi được chăm lo từng ly từng tí và được động viên tinh thần, truyền động lực học tập, quyết tâm sau này cũng trở thành bộ đội", Vũ xúc động nói, mong muốn bản thân sẽ "tiếp nối các bố, giúp đỡ những hoàn cảnh như mình để các em được tới trường".
Đại tá Nguyễn Thanh Hải, Phó chủ nhiệm chính trị Bộ đội Biên phòng, cho hay Nâng bước em đến trường và Con nuôi đồn biên phòng là hai trong số 22 dự án mà lực lượng đang triển khai trên cả nước. Nhiều con nuôi biên phòng đã lên đại học, 17 em trong số này chọn vào lực lượng vũ trang. "Chúng tôi hy vọng chương trình lan tỏa, tạo điều kiện cho học sinh biên giới tiếp tục được đến trường, trở thành cán bộ cơ sở cùng đồng bào bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới", ông nói.
Nguyên Phó chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa hiện là Chủ tịch Học bổng Vừ A Dính chia sẻ về hành trình 25 năm của Quỹ. Ảnh: Bách Trần
Hạng mục cao nhất còn vinh danh Quỹ học bổng Vừ A Dính bởi hành trình 25 năm tiếp sức giáo dục cho học sinh dân tộc thiểu số, con em ngư dân và cán bộ chiến sĩ vùng biển đảo. Học bổng ra đời năm 1999 theo đề xuất của Báo Thiếu niên Tiền phong (nay là Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng). Hiện nguyên Phó chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa làm Chủ tịch quỹ, báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng là cơ quan thường trực.
Quỹ ban đầu trao tặng học bổng hàng năm, sau đó vận động thêm các đơn vị, cá nhân nhiệt thành với giáo dục hỗ trợ học trò, góp phần đào tạo nguồn nhân lực trẻ tri thức cho khu vực biên giới, hải đảo. Học bổng Vừ A Dính đã tiếp sức hơn 1.700 học trò, xây dựng 20 điểm trường, 38 cây cầu, 166 nhà tình nghĩa và trao tặng đồng bào gần 31.500 suất quà.
Nhìn lại một phần tư thế kỷ, bà Trương Mỹ Hoa chia sẻ nhiều thành viên tham gia với Quỹ đã 70- 80 tuổi. "Người ta nói ngoài không êm thì trong không ấm. Nếu không có các anh chị ngày đêm bảo vệ biên cương, hải đảo thì đất liền có thể không yên chứ đừng nói làm giàu. Vì thế, đi là để đền ơn đáp nghĩa cho những người đầu sóng ngọn gió vì phên dậu Tổ quốc", bà chia sẻ.
Nguyên phó Chủ tịch nước kể rằng có người thắc mắc "thấy nhiều người ký kết tặng Quỹ tiền tỷ rồi có đóng góp thật không?". Bà chỉ cười, nói "họ có đóng góp thật" và tin rằng chính sự tự giác ngộ, đồng hành từng bước của rất nhiều người đã tạo nên sự bền bỉ suốt 25 năm cho Quỹ học bổng Vừ A Dính.
Đại diện 5 dự án giành giải Human Act Prize của năm, tối 14/12. Ảnh: Bách Trần
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến khẳng định Đảng, Nhà nước luôn chú trọng phát triển bền vững, lấy con người làm trung tâm. Để làm được cần huy động mọi nguồn lực xã hội ngoài trách nhiệm của các bộ ngành. Ông tin rằng các dự án được trao thưởng sẽ truyền cảm hứng cho cá nhân, tổ chức, tham gia nhiều hơn vào hành trình phát triển bền vững của đất nước.
Tổng cộng 31 dự án, ý tưởng xuất sắc được trao giải ở bốn hạng mục, tuyển chọn từ 128 hồ sơ tham dự trên nhiều lĩnh vực như giáo dục bình đẳng, chăm sóc sức khỏe, năng lượng sạch, kinh doanh bền vững, sản xuất tiêu dùng có trách nhiệm và giảm nghèo bền vững.
Hồng Chiêu