Nằm lọt thỏm giữa những ngọn núi đá vôi ở tỉnh Quý Châu, tây nam Trung Quốc, kính viễn vọng vô tuyến hình cầu khẩu độ 500 m (FAST), còn được gọi Thiên Nhãn, bắt đầu thực hiện những khám phá đầu tiên vào tháng 8/2017 bằng việc phát hiện hai ngôi sao xung mới cách xa 4.100 và 16.000 năm áng sáng. Sau một thời gian vận hành thử nghiệm, thiết bị khổng lồ chính thức đi vào hoạt động đầy đủ từ tháng 1/2020 và được công nhận là kính thiên văn vô tuyến nhạy nhất thế giới.
Trong một bài đăng mới vào hôm 15/12, hãng thông tấn Tân Hoa Xã của Trung Quốc cho biết FAST đã giúp các nhà khoa học xác định hơn 500 sao xung mới kể từ tháng 10/2017.
Sao xung là sao neutron quay rất nhanh, hình thành từ phần lõi đã sụp đổ của những ngôi sao chết khổng lồ thông qua sự kiện siêu tân tinh. Với mật độ vật chất dày đặc và tốc độ quay nhanh, chúng là đối tượng lý tưởng để nghiên cứu các quy luật vật lý trong môi trường khắc nghiệt.
Sử dụng FAST, các nhà khoa học còn phát hiện tổng cộng 1.652 vụ nổ độc lập từ một nguồn phát nổ vô tuyến nhanh (FRB) lặp lại duy nhất, có tên mã là FRB121102.
Theo Li Di từ Đài quan sát Thiên văn Quốc gia thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc, nhà khoa học chính của FAST, đây là tập hợp các sự kiện FRB lớn nhất từng được phát hiện trong lịch sử, những kết quả này đã được công bố trên tạp chí Nature vào tháng 10. Các nhà thiên văn học tin rằng nó có thể giúp làm sáng tỏ nguồn gốc của cái gọi là "tín hiệu bí ẩn từ không gian sâu".
Kể từ tháng 3/2021 khi FAST chính thức mở cửa cho các dự án quốc tế, kính thiên văn nhạy nhất thế giới của Trung Quốc đã nhận được khoảng 200 đơn đăng ký quan sát từ 16 quốc gia trên thế giới.
Đoàn Dương (Theo Tân Hoa Xã)