Ngày 7/12, sau nhiều lần hòa giải bất thành, tòa đưa vụ tranh chấp di sản thừa kế của cố nghệ sĩ Vũ Linh, giữa em gái và con gái của ông, ra xét xử.
Vụ án được sự quan tâm của nhiều người dân từ giữa năm ngoái, khi phát sinh mâu thuẫn giữa những người thân của cố nghệ sĩ Vũ Linh. Từ sáng sớm, rất đông YouTuber đã có mặt tại khu vực trước cổng TAND TP HCM để livestream, gây mất trật tự. Nhiều cảnh sát hỗ trợ tư pháp và lực lượng bảo vệ của tòa được huy động giữ an ninh phiên xử.
Nguyên đơn Võ Thị Hồng Nhung (61 tuổi, em gái của cố nghệ sĩ Vũ Linh) với bị đơn Võ Thị Hồng Loan, 38 tuổi (con của Vũ Linh) có mặt tại tòa từ sớm, tham gia phiên xử sơ thẩm vụ tranh chấp di sản thừa kế, đòi nhà cho ở nhờ.
Để phục vụ cho việc xét xử, tòa cũng triệu tập bà Lê Thị Hồng Phượng (37 tuổi, cháu gái), ông Võ Thành Nhiêu (57 tuổi, em trai nghệ sĩ Vũ Linh); Văn phòng công chứng Huỳnh Thị Ngọc Yến; UBND quận Phú Nhuận, cùng một số người cùng ngụ chung nhà của cố nghệ sĩ tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Chủ tọa yêu cầu 'không xúc phạm nhau'
Trước khi bước vào phần hỏi, chủ tọa lưu ý "các bên không được sử dụng từ ngữ xúc phạm, kích động nhau". Trong hơn hai giờ sau đó, đại diện nguyên đơn và bị đơn đều đưa ra quan điểm bảo vệ yêu cầu của mình.
Trả lời luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bà Nhung về việc "là con ruột hay con nuôi của cố nghệ sĩ Vũ Linh", Hồng Loan nói: "Tôi là con của ba tôi. Trong giấy khai sinh không ghi tôi là con nuôi hay con ruột. Cha chưa hề nói tôi là con nuôi".
Cảnh sát và bảo vệ tòa không cho phép những người không liên quan vụ án được tiếp cận phiên tòa; nhiều YouTuber tập trung tại cổng TAND TP HCM livestream. Ảnh: Hải Duyên
Theo Loan, khi chị 3 tháng tuổi thì được ông Trần Quốc Thanh (bạn của cố nghệ sĩ Vũ Linh) mang về nhà mẹ của cố nghệ sĩ nuôi dưỡng. Do cha của chị thường xuyên đi diễn vắng nhà, nên chị được ông Thanh và người giúp việc chăm sóc. Quá trình chung sống, giữa chị và cha không xảy ra mâu thuẫn gì. Năm 17 tuổi chị đi lấy chồng và về nhà chồng sinh sống, thỉnh thoảng ghé lại nhà cha ở. Năm 2017, cha bị bệnh, sau đó trở nặng rồi mất vào tháng 3/2023. Tang lễ của ông được chị và người trong gia đình tổ chức, lo liệu. Chị có góp tiền làm đáng tang nhưng không nhớ bao nhiêu.
Lý do khai di sản thừa kế, chị cho biết do bắt nguồn từ việc "Phượng đã lên truyền thông nói Loan là con nuôi". Đồng thời, tại cuộc họp của gia đình, bà Nhung và Phượng đã yêu cầu được đứng tên đồng sở hữu căn nhà.
Về phía nguyên đơn, bà Nhung cho biết, Loan không phải con nuôi của anh mình. Năm 1987, sau khi được ông Thanh mang về, mẹ bà là người chăm sóc Loan. Sau khi mẹ bà mất, bà đã cùng các thành viên trong gia đình chăm sóc Loan.
Bà Nhung khẳng định anh trai "chưa bao giờ đi làm thủ tục nhận Loan làm con nuôi", bởi thời điểm năm 1992 nghệ sĩ Vũ Linh đang ở đỉnh cao sự nghiệp, thường xuyên đi diễn không có thời gian làm các giấy tờ đó. Do vậy, di sản của anh bà để lại không có hàng thừa kế thứ nhất. Chỉ có bà và người em trai là hàng thừa kế thứ 2.
Nguyên đơn còn cho rằng Loan nhiều lần làm anh trai mình "đau buồn, đuổi ra khỏi nhà" khiến bà phải đứng ra hàn gắn tình cảm giữa nghệ sĩ Vũ Linh và Loan. Trước đây bà rất yêu thương Loan, không có bất cứ mâu thuẫn nào. Tuy nhiên, từ sau khi anh trai bà mất, Loan "đối xử tàn nhẫn", đuổi mẹ con bà ra khỏi nhà. "Đó là lý do khiến tôi, một người nghệ sĩ, phải nhờ đến pháp luật giải quyết và phải đứng trước tòa hôm nay", bà Nhung khóc.
Trả lời tòa, đại diện UBND quận Phú Nhuận nói hiện cơ quan này không còn lưu trữ hồ sơ hộ tịch của Hồng Loan do trải qua nhiều đời cán bộ phụ trách và nhiều lần di chuyển trụ sở. Tuy nhiên, người này khẳng định "giấy khai sinh và hồ sơ nhận con nuôi của nghệ sĩ Vũ Linh và Hồng Loan là hợp pháp, đúng quy định pháp luật".
Còn đại diện phòng công chứng cho hay, khi tiếp nhận hồ sơ khai di sản được Hồng Loan cung cấp giấy khai sinh cũng như giấy khai tử của cố nghệ sĩ. Họ xác định đã đủ căn cứ để làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế, đi xác minh tại UBND quận Phú Nhuận thì được biết Vũ Linh không có kết hôn. Về phía Hồng Loan, họ không nhận được thông tin cô là con nuôi của cố nghệ sĩ. Hơn nữa, theo quy định thì đối với việc khai di sản thừa kế "không phân biệt con nuôi hay con ruột" nên họ đã thực hiện các thủ tục theo yêu cầu.
Phiên tòa vẫn trong phần hỏi, khá căng thẳng, chủ tọa thỉnh thoảng lưu ý cả hai bên.
Võ Thị Hồng Loan, con gái cố nghệ sĩ Vũ Linh, tại tòa sáng nay. Ảnh: Hải Duyên
Hồi tháng 6/2023, 3 tháng sau khi nghệ sĩ Vũ Linh qua đời, mâu thuẫn giữa những người thân của ông diễn ra gay gắt. Mẹ con bà Nhung đề nghị được đứng tên chung với chị Loan cùng sở hữu căn nhà của Vũ Linh tại đường Đoàn Thị Điểm, với lý do nghệ sĩ từng mời họ về chung sống từ năm 2021.
Tuy nhiên, chị Loan không đồng ý, nói sẽ bán hai thửa đất ở Thủ Đức, chia cho người thân trong gia đình để có vốn làm ăn. Chị cũng đề nghị mẹ con bà Nhung dọn ra khỏi nhà.
Bà Nhung sau đó khởi kiện chị Loan, đề nghị tòa hủy văn bản khai nhận tài sản thừa kế do chị Loan lập ngày 7/4/2023 tại Văn phòng công chứng đối với tài sản của nghệ sĩ Vũ Linh gồm: nhà đất trên đường Đoàn Thị Điểm, quận Phú Nhuận; hai thửa đất số 87, 88 tại phường Linh Đông, TP Thủ Đức, và một ôtô.
Những tài sản này đã được sang tên cho chị Loan. Do đó, bà Nhung cũng đề nghị hủy phần cập nhật sang tên cho chị Loan đối với các bất động sản trên.
Ngoài ra, nguyên đơn còn yêu cầu chia thừa kế đối với hai thửa đất tại phường Linh Đông, TP Thủ Đức, cho bà và ông Võ Thành Nhiêu; hưởng một nửa tài sản sau khi trừ phần giá trị mà nghệ sĩ Vũ Linh đã lập di chúc miệng cho Hồng Phượng. Giá tạm tính mà bà Nhung yêu cầu được hưởng là 1,5 tỷ đồng.
Trong đơn phản tố gửi tòa sau đó, chị Loan trình bày, cha là Võ Ngọc Ngoan (tên thật của nghệ sĩ Vũ Linh) không kết hôn với ai, khi qua đời không để lại di chúc. Chị là con gái duy nhất của ông nên cũng là hàng thừa kế thứ nhất và duy nhất.
Năm 2021, do ảnh hưởng của Covid-19, cha chị đồng ý để bà Nhung và con gái Lê Thị Hồng Phượng (đang ở thuê bên ngoài) về ở nhờ tại nhà trên đường Đoàn Thị Điểm, quận Phú Nhuận. Khi cha mất, chị về sống tại căn nhà này để thờ cúng, đồng thời đã được khai nhận di sản thừa kế và sang tên mình.
Do đông người ở, chật hẹp nên chị nhiều lần nói mẹ con bà Nhung dọn đồ đi nhưng họ không đồng ý. Nay chị yêu cầu tòa buộc mẹ con bà Nhung di dời toàn bộ tài sản của họ ra khỏi nhà của mình.
Ban đầu, TAND quận Phú Nhuận thụ lý giải quyết. Song, hồi đầu năm nay, bà Nhung bổ sung yêu cầu khởi kiện là đề nghị tòa hủy giấy tờ liên quan đến nhân thân của Hồng Loan gồm: giấy giao nhận việc nuôi con nuôi do UBND quận Phú Nhuận cấp ngày 21/3/1992 và giấy khai sinh cấp cùng ngày cho chị Võ Thị Hồng Loan. Đây là yêu cầu đặc biệt, thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND TP HCM.
Nguyên đơn Võ Thị Hồng Nhung, em gái cố nghệ sĩ Vũ Linh. Ảnh: Hải Duyên
Quá trình tòa thụ lý giải quyết, bà Nhung yêu cầu tòa trưng cầu giám định chữ ký của cố nghệ sĩ Vũ Linh tại văn bản giao nhận con nuôi và sổ cấp giấy giao nhận việc nuôi con nuôi.
Trong buổi công khai chứng cứ và hòa giải hồi tháng trước, tòa đã công bố kết luận giám định. Theo đó, cơ quan giám định kết luận không đủ cơ sở xác định chữ ký tại tài liệu giấy giao nhận việc nuôi con nuôi và sổ cấp giấy giao nhận việc nuôi con nuôi so với chữ ký của cố nghệ sĩ trên các tài liệu mẫu so sánh, có phải là cùng một người ký ra hay không.
Nghệ sĩ cải lương Vũ Linh qua đời ngày 5/3/2023, sau thời gian điều trị ung thư, hưởng thọ 65 tuổi. Ông sinh ra tại Sài Gòn, xuất thân trong gia đình nghèo khó, học hành dang dở. Năm 13 tuổi, ông theo học hát ở trường Văn Phát, sau chuyển qua học ca cổ với thầy Văn Vĩ.
Ở thập niên 1990, Vũ Linh kết hợp với Tài Linh, trở thành đôi nghệ sĩ "thanh mai trúc mã", được đông đảo khán giả ngưỡng mộ. Họ cùng nhau ghi dấu trong các vở Xử án Bàng Quý Phi (Tống Nhơn Tôn và Bàng Quý Phi), Trảm Trịnh Ân (Triệu Khuông Dẫn và Hàn Tố Mai), Thần Nữ dâng Ngũ Linh Kỳ (Tiết Ứng Luông và Thần Nữ), Thái Tử Đan giả gái (Thái Tử Đan và Vũ Tuyết Nương).
Hải Duyên