Tại họp báo thường kỳ chiều 18/6, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết hiện mua bán vàng bằng tiền mặt rất dễ dàng.
Để chống thất thu ngân sách, theo ông Minh, Bộ Tài chính, ngành thuế đề xuất Ngân hàng Nhà nước phối hợp để đưa kinh doanh vàng vào quản lý thanh toán qua tài khoản, ngân hàng. Theo ông, giải pháp này giúp kiểm soát dòng tiền, chống rửa tiền và thực hiện chủ trương Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt.
Đề xuất hạn chế mua bán vàng miếng bằng tiền mặt từng được cơ quan thuế đưa ra hồi tháng trước khi trả lời báo chí về quản lý với thị trường này. Trước đó, góp ý sửa Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cũng từng nhắc tới giải pháp này.
Theo Luật Quản lý thuế, thanh toán trực tuyến được áp dụng với tổ chức khi giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên, để họ được khấu trừ, tính vào chi phí. Do đó, nếu hạn chế tiền mặt khi mua bán vàng, giới chuyên môn cho rằng cần sự vào cuộc từ phía Ngân hàng Nhà nước.
Nhiều chuyên gia tài chính, kinh tế cho rằng đề xuất trên giúp tăng minh bạch thị trường vàng, nhưng họ cũng lo ngại tính khả thi nếu áp dụng thực tế, nhất là với người mua nhỏ lẻ, chưa có hiểu biết nhiều về công nghệ.
Người dân mua vàng trang sức tại tiệm vàng ở quận Bình Thạnh, TP HCM. Ành: Quỳnh Trần
Hiện, cả nước có trên 12.500 doanh nghiệp mua bán chế tác vàng bạc và hơn 5.000 hộ, cá nhân gia công mặt hàng này. Phần lớn người dân khi mua vàng trang sức, mỹ nghệ không lấy hóa đơn, dẫn tới khó khăn cho ngành thuế trong kiểm soát giao dịch.
Tại họp báo, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho hay kinh doanh vàng chịu quản lý của cơ quan nhà nước như các loại hình khác, gồm hóa đơn điện tử theo Luật Quản lý thuế.
"Sau hai năm, ngành thuế đã giám sát, đảm bảo 100% cửa hàng vàng phải xuất hóa đơn điện tử", ông Minh nói.
Ngoài ra, theo ông, tới đây cơ quan thuế sẽ mở rộng áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền với giao dịch vàng. Theo số liệu từ Bộ Tài chính, 7.225 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh vàng bạc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với 1,34 triệu hóa đơn.
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về nhu cầu tiêu thụ vàng, như năm 2023 khoảng 55,5 tấn, theo báo cáo của Hội đồng Vàng Thế giới.
Từ đầu năm đến nay, vàng áp đảo các kênh đầu tư khác nếu xét về mức độ sinh lời. Với vàng miếng, tỷ suất này là khoảng 22% sau 5 tháng, vượt xa gửi tiết kiệm ngân hàng, chứng khoán hay trái phiếu.
Ngoài các giải pháp bình ổn, giới chuyên gia đề xuất đánh thuế với giao dịch vàng để quản lý, kiểm soát giá mặt hàng này và đảm bảo công bằng giữa các lĩnh vực. Hiện, đầu tư chứng khoán, bất động sản đang chịu thuế thu nhập cá nhân, nhưng giao dịch vàng thì chưa.
Về đề xuất này, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết họ sẽ tiếp thu, đánh giá toàn diện trước khi báo cáo cơ quan thẩm quyền.
Phương Dung