Giữa tuần qua, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đã cho phép một liều vaccine tăng cường từ Pfizer và Moderna cho những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương. Quyết định đưa ra sau khi các nhà sản xuất vaccine vài tháng qua cho rằng những người được tiêm chủng đầy đủ sẽ cần thêm một liều nhắc lại để duy trì sự bảo vệ theo thời gian và chống lại các biến thể mới.
Nhiều chính phủ cũng đã quyết định cho phép triển khai mũi tiêm tăng cường như Chile, Đức và Israel, cho những công dân lớn tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch kém khi đối mặt với sự lây lan của biến thể Delta.
Pfizer, cùng với đối tác BioNTech của Đức, và Moderna đã cùng nhau chốt hơn 60 tỷ USD doanh thu vaccine Covid-19 trong năm 2021 và 2022. Các thỏa thuận này bao gồm các hợp đồng hai mũi vaccine ban đầu cùng hàng tỷ USD doanh thu tiềm năng từ kế hoạch tiêm tăng cưởng ở các nước giàu.
Trong tương lai, giới phân tích dự báo Pfizer/BioNTech và Moderna kiếm thêm lần lượt 6,6 tỷ USD và 7,6 tỷ USD, chủ yếu là từ doanh số vaccine tăng cường. Cuối cùng, các nhà sản xuất này sẽ đạt được quy mô doanh thu hàng năm ổn định ở mức khoảng 5 tỷ USD hoặc hơn, con số mà các nhà sản xuất thuốc khác phải rất chật vật để đạt được.
Một bé gái 13 tuổi được chích vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech tại Pennsylvania ngày 12/5. Ảnh: Reuters.
Các nhà sản xuất vaccine nói có bằng chứng về mức độ kháng thể suy yếu ở những người được tiêm chủng sau sáu tháng, cũng như tỷ lệ nhiễm bệnh ngày càng tăng ở các quốc gia bị ảnh hưởng bởi biến thể Delta, nên cần phải tiêm liều nhắc lại.
Một số dữ liệu ban đầu cho thấy vaccine Moderna có thể giữ hiệu quả bền hơn Pfizer, nhưng cần phải nghiên cứu thêm để xác định liệu đánh giá đó có bị ảnh hưởng bởi độ tuổi hoặc sức khỏe cơ bản của những người được tiêm chủng hay không. Do đó, vẫn chưa rõ bao nhiêu người sẽ tiêm tăng cường, và tần suất ra sao.
Tiềm năng lợi nhuận của thị trường tiêm vaccine tăng cường cũng có thể bị giới hạn bởi nhiều đối thủ cung cấp vaccine Covid-19 hơn đang tham gia. Ngoài ra, một số nhà khoa học đặt câu hỏi liệu có đủ bằng chứng cho thấy cần tiêm thêm không, đặc biệt là với những người trẻ, khỏe mạnh. Tổ chức Y tế Thế giới đã yêu cầu các chính phủ ngừng tiêm tăng cường cho đến khi có nhiều người hơn trên toàn thế giới nhận được đủ liều ban đầu.
Chủ tịch Moderna Stephen Hoge cho biết, đến một lúc nào đó, vaccine cho Covid-19 sẽ trở thành một thị trường truyền thống hơn. Pfizer thì từ chối bình luận. Trong cuộc họp báo cáo thu nhập quý II, lãnh đạo công ty cho biết họ tin rằng liều thứ ba sẽ cần thiết từ 6 đến 8 tháng sau khi tiêm chủng và cần tiêm thường xuyên sau đó.
Nếu người dân cần tiêm vaccine Covid-19 thường xuyên thì thị trường này sẽ giống với thị trường vaccine cúm, nơi phân phối hơn 600 triệu liều mỗi năm. Nhà phân tích Steve Chesney của Atlantic Equities cho biết, tỷ lệ tiêm phòng cúm ở các nước phát triển đã ổn định ở mức khoảng 50% dân số và vaccine Covid-19 có thể sẽ đi theo mô hình tương tự nếu được chấp thuận rộng rãi.
Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, việc tiêm phòng cúm có giá khoảng 18 đến 25 USD một liều. Với vaccine Covid-19, Pfizer ban đầu tính giá 19,5 USD mỗi liều tại Mỹ và 19,5 euro cho Liên minh châu Âu, nhưng đã tăng giá lần lượt 24% và 25% trong các giao dịch sau.
AstraZeneca và Johnson & Johnson đều đang thu thập dữ liệu về khả năng tiêm tăng cường. Novavax, Curevac và Sanofi cũng có thể được sử dụng tiêm tăng cường nhưng hiện chưa được cấp phép. "Tôi nghĩ trong vòng một năm tới, tất cả các công ty này sẽ có chiến lược tiêm tăng cường", Nhà phân tích Damien Conover của Morningstar, dự báo
Còn theo nhà phân tích Vamil Divan của Mizuho Securities, sẽ có ít nhất 5 công ty tham gia thị trường tiêm vaccine Covid-19 mũi tăng cường trong vài năm tới. Nhưng vẫn còn nhiều điểm chưa rõ về các thức triển khai, như việc người dân có được tiêm mũi tăng cường bằng một hiệu vaccine khác 2 mũi đầu hay không. Điều này đang được Viện Dị ứng và Các bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Mỹ nghiên cứu.
Một yếu tố khác là nếu chính phủ Mỹ tiếp tục chi trả cho hầu hết hoặc tất cả các mũi tiêm trong nước, thì theo kịch bản đó, chính phủ vẫn sẽ đàm phán giá trực tiếp với các nhà sản xuất và dùng sức mạnh bên mua để kiềm chế tăng giá.
Bijan Salehizadeh, Giám đốc điều hành Navimed Capital, cho biết chính phủ Mỹ có thể sẽ muốn tiếp tục chi trả để giữ tỷ lệ tiêm chủng cao và ngăn chặn đợt bùng phát mới. "Vaccine sẽ được chính quyền chi trả cho đến khi virus biến mất hoặc biến đổi để ít nguy hiểm hơn", Salehizadeh nói.
Phiên An (theo Reuters)