Theo chân Hồng từ trường về nhà trên chiếc xe đạp vào một chiều mưa bay, qua quãng đường dài khoảng 3km, trước mắt tôi là một cây cầu khỉ được bắc qua con lạch. Hồng nói, trời mưa qua cầu trơn lắm, đường từ đây vào nhà còn khoảng gần cây số nhưng là đường đất, mỗi khi trời mưa rất dính. Nói xong, em vội vứt đôi dép vào gốc cây bên cầu và bảo tôi làm theo rồi nhanh chân đẩy chiếc xe qua cầu. Trên đường về nhà, Hồng cũng kể cho tôi nghe về chuyện gia đình, vui có buồn cũng không ít. Hình ảnh cô bé đọng lại trong tôi với dáng người nhỏ nhắn, nét mặt khắc khổ, đượm buồn.
Bé Hồng tại căn nhà đơn sơ.
Hồng hiện là học sinh lớp 9.3 trường THCS Doi Lầu, xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ, TP HCM. Sinh ra trong một gia đình có 3 anh chị em. Chị gái đầu bị mắc bệnh thần kinh bẩm sinh, không thể đi học hay phụ giúp gì cho gia đình. Người anh trai thứ hiện theo học lớp 12 trường THPT An Nghĩa, do điều kiện gia đình khó khăn nên trong suốt những năm học vừa qua, anh trai Hồng được nhà thờ nhận nuôi dưỡng. Hồng là con gái út trong gia đình.
Từ khi bắt đầu cắp sách tới trường, cô bé đã bộc lộ năng khiếu học tập. 9 năm qua, năm nào Hồng cũng đạt danh hiệu học sinh giỏi. Năm học 2015- 2016, em còn đạt danh hiệu học sinh giỏi văn cấp huyện và được chọn đi thi cấp thành phố. Hồng được giáo viên trong trường khen ngợi là ngoan hiền, học giỏi đều các môn, khiêm tốn và biết giúp đỡ bạn bè.
Tuy nhiên, cuộc sống của em và gia đình ngày càng vất vả hơn khi cách đây khoảng 5 năm, cha em bổng nhiên bị bệnh khớp, chân tay đều teo lại, đau nhức không làm được việc gì. Kinh tế gia đình phụ thuộc vào bàn tay người mẹ ngược xuôi, lam lũ.
Những tấm bằng giấy khen là vật quý giá của cô học trò nghèo.
Là lao động chính trong nhà, mẹ Hồng thường xuyên phải thức khuya dậy sớm tảo tần để chăm lo cho cả gia đình. Việc chính mà chị làm là chằm lá để bán. Mỗi tấm lá hoàn thành bán được vài trăm đồng nên dù cố gắng làm việc hết công suất, mỗi ngày, chị cũng chỉ kiếm được 30.000-40.000 đồng. Hồng tâm sự, thấy mẹ vất vả như vậy, đôi lúc em cũng muốn nghỉ học để phụ giúp gia đình kiếm thêm thu nhập. Nhưng được cha mẹ vận động, thầy cô quan tâm, Hồng đã cố gắng vượt qua khó khăn để tiếp tục đến trường.
Hàng ngày, sau mỗi lần đi học về, Hồng lại cùng với anh trai giúp mẹ chằm lá. Có những khi mải mê công việc, em quên cả giờ học buổi tối và tới tận khuya mới bước vào bàn học. Những lúc rảnh rỗi, Hồng phụ mẹ nấu ăn, giặt đồ, thậm chí ra sông, đầm bắt cá, bắt cua về thay đổi khẩu phần ăn. Còn bình thường, bữa cơm gia đình rất đạm bạc, kham khổ, chỉ có nồi canh cùng với một ít rau, lâu lâu mới có thêm được bữa cơm có thịt có cá do mình tự bắt lấy.
Bước chân vào nhà Hồng, tôi không khỏi xúc động khi căn nhà nhỏ chẳng một tài sản nào giá trị. Có chăng là chiếc ti vi nhỏ đời cũ mà mẹ em mua lại để gia đình nắm bắt thêm thông tin đời thường.
Khi được hỏi về ước mơ và những dự định sắp tới, Hồng chia sẻ, em sẽ cố gắng học thật giỏi và thi đậu vào trường cấp 3 để không phụ lòng cha mẹ, thầy cô. Hồng cũng mơ ước trở thành một bác sĩ trong tương lai để có thể chữa bệnh cho cha, cho chị và hàng nghìn người bệnh khác.
Một ước mơ giản dị nhưng chứa chan ý nghĩa chính là động lực để Hồng vượt qua hoàn cảnh khó khăn hiện tại. Chương trình "Học bổng Đèn Đom Đóm" với tấm lòng giúp đỡ của các nhà hảo tâm sẽ là món quà quý giá để em tiếp tục nuôi dưỡng những ước mơ, hoài bão cho tương lai.
Nguyễn Thế Kỹ