Theo điểm b khoản 1 Điều 30 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), chỉ được qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ và phải tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn, báo hiệu đường bộ. Trường hợp không có đèn tín hiệu, vạch kẻ đường, cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ thì phải quan sát các xe đang đi tới, chỉ qua đường khi bảo đảm an toàn, khi qua đường phải có tín hiệu bằng tay.
Theo điểm a khoản 1 Điều 10 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), phạt tiền từ 150.000 đến 250.000 đồng đối với người đi bộ không đi đúng phần đường quy định; vượt qua dải phân cách; đi qua đường không đúng nơi quy định; đi qua đường không có tín hiệu bằng tay theo quy định.
So với Nghị định 100/2019/NĐ-CP, Nghị định 168/2024/NĐ-CP đã bổ sung quy định xử phạt với lỗi "đi qua đường không có tín hiệu bằng tay theo quy định"; cũng như tăng mức phạt với lỗi "đi qua đường không đúng nơi quy định". Trước đây, lỗi này bị phạt tiền từ 60.000 đồng đến 100.000 đồng.
Căn cứ các quy định nêu trên, từ ngày 1/1/2025, chỉ trong trường hợp không có đèn tín hiệu, vạch kẻ đường, cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ, người đi bộ qua đường phải có tín hiệu bằng tay (như "vẫy tay", "đưa tay lên cao",...) để người điều khiển phương tiện giao thông khác biết và giảm tốc độ, nhường đường một cách an toàn.
Với những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ, người đi bộ qua đường chỉ cần tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn, báo hiệu đường bộ mà không bắt buộc phải có tín hiệu bằng tay.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM