Ba mươi năm sau sự ra đời của lò đào tạo Clairefontaine, năm 2018 hứa hẹn là một dịp kỷ niệm thật hoành tráng. Mùa hè năm sau, đội tuyển Pháp của Didier Deschamps sẽ đến Nga dự World Cup trong tư thế của một ứng viên nặng ký, khi đang có cho mình "những chú gà trống" trẻ và tài danh, như Raphael Varane, Paul Pogba, Kylian Mbappe và Antoine Griezmann...
Những pha bóng hay của Mbappe
Tọa lạc ở ngoại thành Paris, cách trung tâm thủ đô nước Pháp gần 50 kilomet là lâu đài Montjoye, được xây dựng từ thế kỷ 17. Người ta đã cải tạo nơi ấy thành một trung tâm huấn luyện đạt chuẩn 5 sao. Dự án quy mô Clairefontaine là tâm huyết của Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Pháp (FFF) Fernand Sastre, trước khi chính thức được cắt băng khánh thành vào năm 1988 bởi Tổng thống Francois Mitterand.
10 năm sau khi Clairefontaine ra đời, Pháp lần đầu tiên bước lên đỉnh cao vô địch thế giới. Đội hình đăng quang World Cup 1998 trên sân nhà của Les Bleus có một người con nổi tiếng của Clairefontaine: Thierry Henry. Chức vô địch Euro 2000 đến sau đó hai năm. Pháp cũng vào đến chung kết World Cup 2006 và Euro 2016. Đấy đều là những đỉnh cao mà trước khi có Clairefontaine, người Pháp chưa thể mơ tới.
Gerard Houllier, cựu HLV Liverpool từng làm việc cho FFF đầu những năm 1990, nói: "Những tòa nhà xây lại trên tòa lâu đài cũ không chỉ là một công cụ tuyệt vời cho công tác đào tạo. Nó còn là viên gạch nền tảng, là tầm nhìn, là triết lý và là một địa điểm của sự đoàn kết. Khi Clairefontaine chính thức mở cửa, chúng tôi không tài nào tưởng tượng nó đã làm thay đổi bộ mặt nền bóng đá Pháp như thế nào 10 năm sau đó".
Nhiều thế hệ cầu thủ lừng danh của bóng đá Pháp như Henry (áo vàng) đã gắn bó với Clairefontaine. Ảnh: Offside.
Howard Wilkinson, người đứng sau sự ra đời của khu phức hợp St Georges' Park ở Anh, một mực chối bỏ việc bóng đá xứ sương mù đã sao chép mô hình của Clairefontaine. Nhưng ai cũng thấy rõ một ảnh hưởng nhất định, nhất là khi người Anh tham vấn ý kiến khá nhiều từ Houllier.
Khi bóng đá Anh khủng hoảng nhân dạng vào năm 2000, đội ngũ của Wilkinson đã nhìn thấy ở Clairefontaine một mô hình tuyệt vời, xây trên 56 hecta đất rừng, gồm 302 giường ngủ, 10 sân bóng (bảy cỏ, ba nhân tạo), một trung tâm nghiên cứu khoa học thể thao, một phòng chơi game, một thư viện và một phòng chiếu phim. 17 năm sau, St. Georges' Park ra đời với những cấu trúc tương tự.
Clairefontaine ban đầu là một trung tâm huấn luyện quốc gia, mục tiêu là cung cấp cầu thủ cho những đội bóng ở Ligue 1 và đội tuyển Pháp. Các cầu thủ thiếu niên đến tập ở trung tâm Clairefontaine ở độ tuổi 13-15, trước khi được đào tạo chuyên sâu ở những CLB chuyên nghiệp. Những học trò "tốt nghiệp" Clairefontaine sau này thành danh có: Nicolas Anelka, Louis Saha, William Gallas và Henry.
Ở tuổi 13, Henry được chọn ra từ 25 học viên tại Clairefontaine. Andre Merelle, một cựu HLV của Clairefontaine, nhớ lại những ngày trung tâm rèn giũa kỷ luật cho tiền đạo lừng danh của bóng đá Pháp. Ông nói với tờ Telegraph: "Cậu ấy rất thông minh, nhưng ban đầu tập luyện không được tốt lắm. Sau này cậu ấy mới dần thay đổi, để trở nên ngày một siêng năng hơn".
"Tôi nhớ bố mẹ Thierry ly dị khi cậu ấy mới đến đây. Thierry chọn sống với mẹ, không có dấu hiệu nào cho thấy cậu bé nhớ nhà. Dù không sống cùng, bố của cậu ấy vẫn rất gần gũi, đến thăm nom rất thường và ngồi trên khán đài những ngày có trận đấu. Bố có ảnh hưởng lớn đến Thierry".
Latvia và Thổ Nhĩ Kỳ cũng xây những trung tâm đào tạo phong theo mô hình của Clairefontaine.
Eric Cantona (phải) cùng các đồng đội tập luyện ở Clairefontaine khi chuẩn bị cho Euro 1992. Ảnh: AFP.
Khuất sau một ngôi làng chỉ có 913 người dân, khó mà nói Clairefontaine là một trung tâm ngập tràn niềm vui. Saha nhớ lại: "Chúng tôi có cảm giác mình bị kẹt trong một lâu đài, xung quanh là đồng không mông quạnh".
Phòng chơi game là địa điểm duy nhất mọi người tương tác xã hội với nhau. Paul Pogba là ông vua của môn bóng bàn nơi đây, trong khi Laurent Koscielny và Hugo Lloris rất hay túc trực bên bàn bi-a. Tiền mua bàn bi-a là từ tiền phạt của các cầu thủ đi muộn trong những năm cuối thập niên 1980.
Còn bàn bi lắc được mang về bởi hậu vệ Mathieu Debuchy, người có cổ phần trong một công ty sản xuất đồ chơi. Pogba và người bạn thân Antoine Griezmann cũng là cao thủ môn PlayStation. Khi họ so tài, Blaise Matuidi và Mamadou Sakho hay đứng sau lưng quan sát và làm bình luận viên.
Thư viện có vẻ hơi... buồn. Trước khi lên đường đến Brazil dự World Cup 2014, HLV Didier Deschamps đã nhấn mạnh hai đầu sách mà các cầu thủ cần phải đọc. Đầu tiên là quyển tự truyện gây tranh luận của Sir Alex Ferguson, quyển thứ hai được viết bởi HLV bóng rổ huyền thoại, Phil Jackson. Chẳng ai buồn ghé mắt đến sách, ngoại trừ Patrice Evra và Laurent Koscielny.
Mọi nhu cầu thiết yếu đều được cung cấp ở đây. Trong thời gian diễn ra World Cup 1998, Zinedine Zidane gần như đã tạo ra một cơn hoảng loạn khi anh rời khỏi trung tâm huấn luyện để đến một trung tâm mua sắm gần nhất tìm chỗ cắt tóc. Kể từ đó, những thợ cắt tóc được mời đến túc trực tại Clairefontaine.
Ngày nay, rất ít các cầu thủ trẻ trụ lâu được ở Clairefontaine. Tài năng của họ rất nhanh chóng được các CLB mạnh lưu ý và chiêu mộ. Năm 14, Anthony Martial đã vào trung tâm của Lyon. Man Utd thích Varane từ năm 2011 sau khi nhận được báo cáo của tuyển trạch viên gửi về từ Clairefontaine.
Clairefontaine đôi khi cũng bị hố trong việc đánh giá cầu thủ. Họ đã bỏ qua N'Golo Kante vì chê cậu quá nhỏ bé. Tương tự như thế là với Dimitri Payet. Antoine Griezmann là một câu chuyện khác. Cậu vào tập ở Clairefontaine mấy năm, nhưng chẳng có CLB Pháp nào chịu rước về và đành phải khăn gói đến Real Sociedad, ở tuổi 13.
Mbappe là tài năng sáng giá nhất của bóng đá Pháp hiện nay xuất thân từ lò Clairefontaine. Ảnh: AFP.
Nhưng Clairefontaine vẫn luôn là Clairefontaine. Và Mbappe là cái tên mới nhất làm rạng danh nơi này. Anh tập ở Clairefontaine từ 13 đến 15 tuổi trước khi dọn đến Monaco. Khi còn ăn tập ở Clairefontaine, tài năng của Mbappe đã đủ để tạp chí France Football và báo Liberation viết bài ca ngợi. Trong một lần trả lời phỏng vấn, cậu bé Mbappe khi mới 14 tuổi đã nói: "Con muốn đá cho Real Madrid. Con nghe bảo hãy ngắm vào mặt trăng để lỡ không tới, thì mình cũng rớt xuống những đám mây".
Với Clairefontaine, những ước mơ nghe xa vời ấy lại có khả năng trở thành sự thật.
Hoài Thương tổng hợp